Kadınların intihar eylemlerine karışmaları aslında yeni bir olgu değil. Batı dünyası özellikle işgal altındaki Müslüman ülklerde kadın eylemcilerin düzenlediği intihar saldırılarını anlamlandırmaya çalışıyor. Bir çok analiste göre eylemlerin temel sebebi işgallerden kaynaklannan şiddet döngüsü. Ancak gerek kadın gerekse erkek intihar eylemcilerinin kendileriyle birlikte onlarca masum sivili öldürmeleri tartışmaları da birlikte getiriyor. Bir kadın hemcinsleri gibi yaşamak yerine neden ölümü tercih ediyor. Kadın eylemcilerin düzenlediği intihar eylemleri, farklı coğrafyalarda nadiren görülse de özellikle işgal altındaki İslam ülkelerinde başvurulan bir yöntem olarak çıkıyor karşımıza. İslam dünyası, intihar eylemleriyle 1980''li yıllarda tanıştı. İsrail ordusunun Sabra ve Şatila kamplarında yaptığı katliamdan sonra 17 yaşındaki Sena Haydali adlı Filistinli bir kız, üzerine bağladığı bombalarla Güney Lübnan''daki İsrail karargahına daldı. Eylemde çok sayıda İsrail askeri öldü. Sena Haydali ismi Filistin davasıyla anıldı. Bir kadın eylemcinin ismi Filistin halkı arasında kahramanlık şiirlerine konu oldu.
FİLİSTİN''DE KADIN EYLEMCİLER
Sena Haydali''den sonra 1987 yılında Filistin İslami Cihad örgütünden Atif Eleyan Kudüs''te intihar eylemlerine hazırlandığı sırada yakalandı ve 10 yıl hapis yattıktan sonra 1997 yılında serbest kaldı. Filistin''de özellikle 2000 sonrası üniversitelerde intihar eylemlerine katılan kız öğrenci sayısında artış görüldü. İsrail ordusunun Gazze Şeridindeki Cenin mülteci kampını işgali sırasında 27 Ocak 2003''de Vefa İdris adlı Filistinli kız, Kudüs''te intihar eylemi düzenledi. eylemde bir İsrailli ölürken, 100 kişi de yaralandı. İsrail''in yüzlerce kişinin ölümüne neden olduğu Cenin katliamından sonra İsrail kentlerinde bir çok intikam eylemi gerçekleşti. Kudüs Açık Üniversitesi''nde öğrenci olan 19 yaşında Ceninli Heybe Daragme, 19 Mayıs 2003''de Afula''da bir alışveriş merkezinin önünde kendini havaya uçurdu. Eylemde 3 İsrailli öldü, 83 kişi yaralandı.
Kadın eylemciler tarafından gerçekleştirilen intihar saldırıları 4 Ekim 2003''te İsrail''in Hayfa kentindeki Maxim restaurantın müşterilerini vurdu. İslami Cihad örgütüne mensup avukat Henadi Ceradat, eylemden 4 ay önce öldürülen kardeşi ve kuzeninin intikamını almak için kendini havaya uçurdu. Saldırıda 19 İsrailli öldü.
Müslüman kadınların gerçekleştirdiği intihar eylemleri, Filistin''le sınırlı kalmadı. 2 Ekim 1999 yılından bu yana Çeçenistan''ı işgal eden Ruslar da kadın intiharcıların gerçekleştirdiği eylemlerden nasibini aldı. Aslında 1990''lı yılların başlarında Rus yönetimine karşı giderek büyüyen isyan hareketine rağmen, Çeçen intihar bombacısı yoktu. 2002 Ekim''inde Moskova''nın Dubrovka Tiyatrosu''nu basan 40 kadar Çeçen savaşçının arasında üzerlerine bombaları sarmış Çeçen kadınlar da vardı. Üzerlerindeki bombaları patlatma tehdidinde bulunan Çeçenlerle anlaşma yoluna gitmeyen Kremlin yönetimi, tiyatro salonuna zehirli gaz vererek eylemcilerle birlikte 129 kişi hayatını kaybetti. Newsweek dergisi de 25 Ağustos 2003 tarihli sayısında kadın intihar eylemcilerinin neden kendilerini havaya uçurduğu sorusunun yanıtını bulmaya çalışıyordu. Haberde şu ifadeler yer alıyordu. Örneğin kadınların gerçekleştirdiği intihar saldırıları kısmen Rusya''nın askeri taktiklerine karşı doğrudan bir tepki. Kadın intihar bombacılarının pek çoğu, Rus ordusu tarafından öldürülen Çeçenlerin akrabaları. Bu sebepten dolayı Rus basınında ''''kara dullar'''' olarak anılıyorlar. Öte yandan bir insan hakları raporunda, bunu tetikleyen diğer bir sebebin Çeçen kadınların devamlı olarak Rus askerleri tarafından tecavüze uğramaları, evlerine yapılan baskınlar ve şiddet uygulamaları olduğu belirtiliyor.
İntihar eylemlerinin nedeni işgal!
Kudüs Kadınlar Merkezi yönetim kurulu üyesi Hanan Aruri, Filistinli kadınlar üzerine yaptığı çalışmalarla tanınıyor. Aruri, Afula''daki bir markette kendini havaya uçurarak intihar eylemi gerçekleştiren öğrencisi Heybe Daragme''nin neden bu işe kalkıştığını şu sözlerle açıklıyor.
''''Düşünün genç bir kız. Oldukça kibar ve sessiz idi. Bir gün askerler evlerine girdi, aile fertlerine saldırdı, kardeşini dövdüler. Ona yaptıkları işkenceler hapse girmeden başladı ve o kız, kardeşinin
feryatlarını duydu. Aile bir kez daha çocuklarını göremedi. Aradan bir süre geçtikten sonra askerler yeniden geldiler ve ailenin reisi, güçlü babalarını yere yatırdılar ve askerler tarafından alçaltıcı muamelede bulunuldu. Bu bütün aile fertlerini derinden yaraladı. Askerler ailesinin gözleri önünde babanın onurunu ve imajını çiğnedi. Babası yerde yatarken kızı ona yardım etti ve intikamını alacağını söyledi. Heybe her geçen gün daha dindar oldu ve kendini öldürmeye hazır hale geldi.
Hemşire idi eylemci oldu
27 Ocak 2003''te Kudüs''te gerçekleştirdiği intihar eyleminde ölen 27 yaşındaki Vefa İdris Ramallah''ta yaşıyordu. İsrail askerleri tarafından vurulan Filistinlileri hastaneye yetiştiren ambulanslarda gönüllü hemşirelik yapıyordu. Kendisini yakından tanıyanların ifadesiyle oldukça cana yakın, açık görüşlü, duygusal ve sevgi dolu bir kızdı. Vaktinin çoğunu Ramallah''taki mülteci kamplarında Filistinli çocuklara dil ve matematik öğreterek geçiriyordu.
Irak yeni adres
2003 yılında ABD''nin Irak''a işgaliyle başlayan süreç ise kadınların intihar eylemlerin daha fazla katılmalarına yol açtı. Bağdat''ta Musul''da, Diyala''da ve bir çok yerde üzerlerine bombaları bağlayan Iraklı kadınlar, kendileriyle birlikte çoğu askere onlarca kişinin ölümüne neden oldu. 28 Eylül 2005''de Türkmen şehri Telafer''de bir kontrol noktasına yaklaşan kadının üzerindeki bombaları patlatması sonucu 6 kişi öldü, 35 kişi yaralandı. Kadın eylemci sayısının artması nedeniyle Irak''ta artık kontrol naktalarında ki güvenlik önlemleri eskiye göre daha da yoğun olarak uygulanıyor.
(yenişafak)
Güncellenme Tarihi : 25.3.2016 10:33
