Kanserin şifresi DNA’da gizli! Hastalığı önceden gösteren test geliştirildi

Bilim insanları, yalnızca bir yanak sürüntüsüyle vücuttaki gizli genetik mutasyonları tespit edebilen yeni bir DNA testi geliştirdi. Bu yöntem, kanser riskini hastalık ortaya çıkmadan önce belirleyerek erken tanı ve önleyici tedavilerde devrim olabilir.

Bilim insanları, yalnızca bir yanak sürüntüsüyle vücuttaki gizli genetik mutasyonları tespit edebilen yeni bir DNA dizileme yöntemi geliştirdi. “NanoSeq” adı verilen bu ultra hassas test, gelecekte kanser riskini erken teşhis etmek ve önleyici tedaviler geliştirmek için güçlü bir araç olarak görülüyor.

İngiltere’deki Wellcome Sanger Enstitüsü ve King’s College London araştırmacıları tarafından yürütülen ve Nature dergisinde yayımlanan çalışmada, 21 ila 91 yaş arasındaki binin üzerinde gönüllüden alınan yanak ve kan örnekleri incelendi. Geliştirilen NanoSeq teknolojisi sayesinde, araştırmacılar sağlıklı dokularda bile binlerce genetik mutasyonu ortaya çıkardı. Bu mutasyonların bir kısmının, hücrelere büyüme avantajı sağlayarak kanserin en erken aşamalarına zemin hazırlayabileceği belirlendi.

Çalışmada, yaşlanma, sigara kullanımı ve alkol tüketiminin DNA üzerinde bıraktığı izler de ayrıntılı şekilde haritalandı. Sigara içenlerde NOTCH1 geninde daha fazla mutasyon tespit edilirken, yoğun alkol kullanımı da belirgin DNA değişikliklerine yol açtı. Buna rağmen araştırmacılar, mutasyona uğrayan hücrelerin büyük bölümünün zamanla kansere dönüşmediğini, vücudun DNA’daki hataları onarma mekanizmalarının güçlü bir şekilde çalıştığını belirtti.

Wellcome Sanger Enstitüsü’nden Dr. Andrew Lawson, “NanoSeq, normal ve hastalıklı dokulardaki genetik değişimleri inceleme biçimimizi tamamen değiştirdi. Artık kanserin en erken aşamalarını gözlemleyebiliyoruz.” dedi. Aynı enstitüden Dr. Federico Abascal ise, “Yaş, sigara, alkol ve çevresel faktörlerin DNA’da nasıl izler bıraktığını ilk kez bu kadar net gördük. Bu bilgiler gelecekte kanser riskini ölçmekte kullanılabilir.” ifadelerini kullandı.

Bilim insanlarına göre NanoSeq, sadece kanser değil, yaşlanma ve kalıtsal hastalıkların da daha iyi anlaşılmasını sağlayacak. Geliştirilen yöntem, yakın gelecekte rutin sağlık taramalarında kullanılabilecek kadar pratik hale gelebilir.