KARAYOLLARINDA DEVRİM GİBİ KARARLAR!..

TBMM - Yasaya göre, Karayolları Genel Müdürlüğü özel bütçeli ''tüzel kişilik'' olacak. Görev ve yetkileriyle hizmet birimleri yeniden düzenlenen Karayolları Genel Müdürlüğü, gerektiğinde, yapılacak yatırım ve hizmetlerle ilgili görevlendirilen şirketlere ortak olabilecek.
Karayolları Genel Müdürlüğü, otoyol, devlet ve il yollarında karayolu sınır çizgisi içinde kalan uygun alanlarla, karayolu sınır çizgisi dışında kendisine devir ve temlik edilmiş veya mülkiyetinde olan diğer alanlardaki taşınmazların, tesislerin kiraya verilmesi, bunlar üzerinde irtifak hakkı, kullanım izni veya ön izin verilmesi gibi işlemleri yapacak veya yaptıracak.
Genel Müdürlüğün, taşınmaz satışından veya kiraya verilmesinden, işletme hakkı verilen hizmet tesislerinden elde ettiği kazançların da aralarında bulunduğu bulunduğu gelir kalemleri vergiden muaf olacak.
Karayolları Genel Müdürlüğünün her türlü iç ve dış borçlanması Hazine Müsteşarlığının iznine bağlı olacak.
Otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayollarının ücretli kesimlerini, Genel Müdürlüğün teklifi üzerine, Ulaştırma Bakanı belirleyecek.
İşletme hakkı verilen veya devredilen karayollarında geçiş ücretiyle, ücretsiz geçiş yapmasına izin verilecek olanlar, taraflar arasında imzalanacak sözleşmelerde düzenlenecek.

-İMAR PLANI-

Belediye ve mücavir alan sınırları dışında, erişme kontrolü uygulanan karayolu çevresinde, ilgili idarece imar düzenlemesi yapılmadan önce Genel Müdürlüğün görüşü alınacak. Olumlu görüş alınmadan imar planı kesinleştirilemeyecek.
Erişme kontrolü uygulanan karayolları sınırları içinde Genel Müdürlüğün izniyle kurulacak tesis veya yapılacaklar dışında tesis kurulamayacak, faaliyette bulunulamayacak. Bu tesisler, İmar Kanunu'nda öngörülen yapı ruhsat hükümlerine tabi olmayacak.
Karayolunu etkileyen deniz, göl, nehir ve dere kenarları da dahil yol kenarlarında maden arama ve işletme ruhsatı verilmeden önce Genel Müdürlüğün uygun görüşü alınacak.

-ARAZİ DÜZENLEMESİ VE TRAMPA YETKİSİ-

Karayolları Genel Müdürlüğünün yapacağı kamulaştırma yöntemleri de yeniden düzenleniyor. Buna göre, görev alanına giren her türlü karayolunun yapımı, geliştirilmesi, çevresinin korunması, düzenlenmesi, tesislerin yapımı için gerekli arazi ve taşınmazları kamulaştırabilecek.
Genel Müdürlük, ihtiyaç duyacağı taşınmazların kamulaştırılmasında kamulaştırma bedellerine karşılık gelmek üzere, Hazine taşınmazlarıyla trampa yapabilecek.

-İŞLETME HAKKI DEVRİ-

Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluğundaki otoyollar ile bunlar üzerindeki bakım, işletme tesisleri, diğer mal ve hizmet üretim birimleri ve varlıklarının işletme hakkının devredilebilecek. Devir işlemi Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca gerçekleştirilecek. Mevcut otoyollarının işletme hakkının verilmesi imtiyaz sözleşmeleriyle düzenlenecek.
İşletme hakkı verilen otoyollarda uygulanacak geçiş ücretin belirlenmesinde yasanın yürürlük tarihindeki ücretler esas alınacak.

-GEÇİŞ ÜCRETİ ÖDEMEYENLERE CEZA -

Yasa, otoyol ve erişme kontrollü karayollarında geçiş ücreti ödemeyen sürücülere o güzergahın en uzun mesafesi için ödenen ücretinin 10 katı tutarında idari para cezası getiriyor.
Erişme kontrolü uygulanan karayollarında kısıtlanan ve yasaklanan işleri yapanlarla koruma alanı içine giren hayvan sahiplerine 500 lira para cezası uygulanacak.
Şehirlerarası yolcu ve yük taşıyanlar, umuma açık yerlerde çevreyi kirletirse en az 500 lira idari para cezası alacak.
Savunma, ulaşım, enerji, haberleşme, su, atık su, petrol, doğalgaz, altyapı, katı atık bertaraf tesisleri, baraj, gölet, sokak hayvanları barınağı ve mezarlıklar ile devlete ait sağlık, eğitim ve spor tesislerinin devlet ormanları üzerinde bulunmasında kamu yararı olması halinde bedeli karşılığında Çevre ve Orman Bakanlığınca izin verilebilecek.
Turizm dışındaki izinlere konu tesislerin, 3. kişilere kiralanması halinde orman sayılan alana ilişkin kira bedelinin yüzde 50'si Orman Genel Müdürlüğü özel bütçe hesabına izin sahibi tarafından yatırılacak. 8 Kasım 2003 tarihinden önce verilen turizm ve diğer izinlerin kesin izin hakları devam edecek.

-BÖLÜNMÜŞ YOLLARA YENİ HIZ SINIRI-

Yasayla, bölünmüş (duble) yollardaki hız sınırı 90 kilometreden 110 kilometreye çıkarılıyor. Hız sınırı, çift yönlü karayollarında 90 kilometre, otoyollarda ise 120 kilometre olarak uygulanmaya devam edecek.
Büyükşehir belediyeleri tarafından yapımına başlanan, ancak bitirilemeyen metro ve benzeri raylı sistemlerin yapımı Ulaştırma Bakanlığınca tamamlanacak.

-YOLCU VE YÜK TAŞIMACILIĞINDAKİ CEZALAR-

Yasayla yolcu ve yük taşımacılığı ile ilgili cezalar da yeniden düzenlendi.
Buna göre, taşıma sınırı üzerinde yolcu alanlara taşıdığı fazla yolcu başına 60 TL ceza verilecek. Araçlardaki yükleme ve taşıma gibi konularda trafik güvenliğini tehlikeye düşürenlere de 125-1000 TL arasında değişen ceza öngörülüyor.
Sorumluluk ve giderleri araç işletenine ait olmak üzere fazla yolcular, en yakın yerleşim birimlerinde indirilecek; ayrıca tehlikeli ve zararlı maddelerle, taşınması özel izne bağlı olan eşyayı taşıyan araçlar, gerekli izinler alınıncaya kadar trafikten men edilecek.
Azami yük ağırlığının üzerinde yük taşıyan araçlara verilecek ceza, fazla yükün ağırlığına göre artırılacak. Buna göre, bu yüklerin yüzde 10-25 arasında fazlasını taşıyanlara 500-3000 TL arasında ceza verilecek. Yasada, ağırlık ve boyut kontrol merkezlerine girmeyenlere de 1000 TL ceza öngörülüyor.
Uluslararası taşımacılık yapan yabancı plakalı araçlar para cezalarını ödememeleri durumunda yola çıkarılmayacak.
Ulaştırma Bakanlığı ve Karayolları Genel Müdürlüğünde çalışan sözleşmeli personele, Bakanlık döner sermaye gelirlerinden, en yüksek devlet memur aylığının ek gösterge dahil yüzde 200'ünü geçmemek üzere kadro unvanı, görev ve sorumluluğu, çalışma şartları dikkate alınarak ek ödeme yapılacak.

-SÖZLEŞME FESHİ-

Yap-işlet-devret modeliyle genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri tarafından gerçekleştirilen yatırım ve hizmetlere ilişkin sözleşmelerin süresinden önce feshedilerek, feshin ilgili idareler tarafından devralınması halinde, sözleşmelerde öngörülmüş olması kaydıyla söz konusu yatırım ve hizmetler için sağlanan dış finansmanı üstlenecek kuruluşu ve üstlenim koşullarını Bakanlar Kurulu belirleyecek.