ANKARA - Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürü ve Dışişleri Başdanışmanı Tacan İldem, ABD'nin Irak'a olası bir askeri operasyonla ilgili olarak Türkiye'ye ilettiği kimi taleplerin gözden geçirildiğini ve belirlenen yanıtların ABD tarafına iletildiğini belirterek, ''Türkiye'nin kararsız olduğu yolundaki yorumlar gerçeği yansıtmamaktadır'' dedi.
İldem, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in başkanlığında Çankaya Köşkü'nde gerçekleştirilen ''Irak Zirvesi''nden sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, toplantıda Irak konusundaki gelişmelerin gözden geçirildiğini söyledi.
Tacan İldem, Irak yönetiminin, uluslararası topluluğa, ülkesinin kitle imha silahlarından arındırıldığını kanıtlayacak biçimde BM silah denetçilerinin yürüttükleri çalışmaların sonuca ulaşmasını sağlayacak aktif bir işbirliği sergilemesinin önem taşıdığını vurguladı. İldem, şöyle devam etti:
''Türkiye, hala soruna barışçı yollardan bir çözüm bulunacağı inancını korumaktadır. Barışçıl yöntemler henüz tümüyle tüketilmiş olmayıp, ilgili tarafların tümü, barışa fırsat tanımalıdırlar. Türkiye, Irak'ın komşusu bir bölge ülkesi olarak, geçtiğimiz dönemde olduğu gibi önümüzdeki günlerde de bu yönde çaba harcamaya devam edecektir. Bu bağlamda, Sayın Başbakanımızın son olarak ziyaret ettiği bölge ülkeleriyle danışma ve işbirliği içinde adımlar atılması amaçlanmaktadır. Türkiye'nin Irak'a askeri bir operasyon başlatılması konusundaki tutumunda bir değişiklik yoktur. Bizim açımızdan uluslararası yasallık ve oydaşma temel ögeler olmayı sürdürmektedir. Uluslararası yasallık denince, 1441 sayılı kararı izleyecek bir BM Güvenlik Konseyi kararına gereksinme bulunduğu görüşümüzü korumaktayız. Oydaşmanın ise geniş bir koalisyon oluşturulması anlamına geldiği açıktır.''
İldem, ABD ile Türkiye arasında pek çok alana yayılan ve her iki ülkenin ortak yararına hizmet eden kapsamlı bir işbirliğinin söz konusu olduğunu da anımsatarak, Türkiye'nin, stratejik ortaklık olarak adlandırılan bu işbirliğini her geçen gün daha da güçlendirme iradesine sahip olduğunu kaydetti. İldem, şöyle konuştu:
''Bu ortaklığın bir gereği olarak, önemli bölgesel ve uluslararası konularda düzenli danışmalar yürütmekteyiz. Bu danışmalar siyasi, ekonomik ve askeri düzeyde gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda Irak'la ilgili durumu da ABD makamlarıyla birlikte değerlendirmekteyiz. ABD'nin Irak'a olası bir askeri operasyonla ilgili olarak bize ilettiği kimi talepler, zamanında, Sayın Cumhurbaşkanımız'ın başkanlığında düzenlenen toplantılarda ilgili makamlarımızın kendi alanlarına giren boyutlarına ilişkin değerlendirmeleriyle gözden geçirilmiş ve belirlenen yanıtlarımız ABD tarafına iletilmiştir.
Türkiye'nin kararsız olduğu yolundaki yorumlar, gerçeği yansıtmamaktadır. Türkiye'nin, ABD'nin taleplerinin kimilerine, herhangi bir yükümlülük altına girmeyecek biçimde bütünüyle olasılık planlaması çerçevesinde olumlu yanıt verdiği bilinmektedir. Çeşitli üs, havaalanı ve limanlardaki keşif çalışmaları, tarafımızdan verilen izin uyarınca yürütülmektedir. ABD'nin kimi talepleri ise Anayasamızın 92. maddesinin aradığı uluslararası yasallık temelinde TBMM'nin bir karar almasını gerektirmektedir.
ABD yönetiminin henüz almadığı bir kararı ilgilendiren bir durum hakkında, BM Güvenlik Konseyi'nin askeri bir operasyon başlatılmasına olur verecek ikinci bir kararının yokluğunda TBMM'nin bu tür bir karar almasındaki güçlüğün bilinmesi gerekir.
Doğal olarak, uluslararası yasallık koşulu karşılansa da Irak halkıyla köklü tarihi bağlara sahip komşu bir ülke olması ve bölgedeki konumu nedeniyle, Türkiye'nin böyle bir operasyona sağlamayı düşüneceği katkıların bir sınırı olacağını öngörmek gerçekçilik gereğidir.
Bununla birlikte Türkiye, yine kendisine iletilenlerden olumlu yanıt verdiği bir talebin gereği olarak ABD ile başlattığı olasılık planlamasını askeri ve teknik düzeyde sürdürmekte olup, bu dahi başlı başına önemli bir katkı oluşturmaktadır. Türkiye'nin bu tutumu, ABD yönetimince de anlayış ve takdirle karşılanmaktadır.
Biz, bölgesel istikrarı olumsuz etkileyecek bir askeri operasyon gereği doğmaksızın, karşı karşıya bulunulan sorunun barışçı biçimde çözümünü içtenlikle dilemekteyiz. Türkiye, barışçı çabalara destek verirken ulusal çıkarlarının zarara uğramasını önlemek üzere her tür olasılığa karşı gerekli hazırlıkları da ihmal etmemektedir. Her durumda, ulusal çıkarlarımız öncelikle göz önünde bulundurularak uluslararası toplumun hissiyatı da dikkate alınmak suretiyle konunun serinkanlı bir değerlendirmesi en üst düzeyde yapılmaktadır.''
İldem, daha sonra soruları yanıtladı. İldem, ''Sorunun barışçı yoldan çözümü için Irak'a büyük görev düştüğünü söylediniz. Bunun ilk ağızdan belirtilebilmesi için Türkiye'den daha üst düzeyde bir ziyaretin yapılması mümkün mü, böyle bir şey planlanıyor mu?'' sorusu üzerine, ''Böyle bir şey şu anda öngörülmemektedir. Irak yönetimine bundan önce çeşitli kereler ve çeşitli vesilelerle mesajlarımızı ilettik. Bundan sonra da gerekirse bu mesajları iletmeye devam ederiz'' dedi.
''Sorunun barışçı yoldan çözümü için şu anki Irak yönetiminin başka bir ülkeye gitmesi ne kadar önem taşıyor?'' sorusuna ise İldem, ''O konuda size bir şey söyleyemeyeceğim. Türkiye'nin o yönde bir telkini de olmamıştır'' karşılığını verdi.
''(Uluslararası yasallık karşılansa bile katkımız sınırlı olacaktır), dediniz. Türkiye'nin operasyona destek konusundaki kırmızı hattı nedir?'' sorusu üzerine de İldem, bu ifadeyi yeni kullanmadığını, önceki toplantılarda da bu tür ifadelerde bulunduğunu söyledi. İldem, şöyle devam etti:
''Türkiye, bir bölge ülkesidir. Hem bölge ülkeleriyle hem komşusu Irak halkıyla köklü tarihi bağları bulunmaktadır. Türkiye'nin bölge ülkesi olması nedeniyle oynadığı bir rol ve işgal ettiği bir konum vardır. Bütün bunları göz önünde bulundurduğumuzda, Türkiye'nin olası bir askeri operasyona vereceği destekte sınırlar vardır. Bu sınırlar hem Irak'la olan tarihi ve köklü bağlarımızdan hem de bölgedeki rol ve konumumuzdan kaynaklanmaktadır.''
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:09
