Migren Nedir? Tedavi Yöntemleri ve Belirtileri Nedir?
Migren, çoğu zaman şiddetli baş ağrısı, bulantı ve kusmaya neden olan bir rahatsızlıktır. Işığa ve sese ciddi hassasiyeti olan bu hastalık görüldüğü kişilerin yaşam kalitelerini ciddi bir şekilde düşürmektedir.
Baş ağrısı çoğu kişide görülen yaygın bir şikayettir. Baş ağrıları premier ve skonder olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Premier, başka bir hastalıktan kaynaklanmayan baş ağrılarıdır. Ve bu şikayetin %90’ı premier baş ağrısı grubuna dahildir. Geriye kalan %10’luk dilim ise skonder baş ağrılarını oluşturmaktadır. Bu tip ağrılara ise başka bir hastalığın sebep olduğu bilinmektedir. Migren de premier baş ağrıları grubunda yer almaktadır. Hemen hemen her yaş grubunda görülen bu rahatsızlığın erkeklere göre kadınlarda görülme riski daha fazladır. Dünya sağlık örgütünün detaylı araştırmalarının sonucunda hazırlamış olduğu dünya üzerindeki iş gücünü azaltan rahatsızlıklar listesinde bu hastalık 19. Sıradadır. Çocukluk dönemleri dediğimiz çok erken yaşlarda da rastlansa da genelde ergenlik döneminde başlayan bir hastalıktır.
Migren Nedir?
“Migren Nedir?” sorusuna cevap olarak yalnızca baş ağrısı yanıtını vermek oldukça basit bir tanım olacaktır. Bu hastalık ciddi baş ağrısı ataklarının yanında başka belirtiler de gösteren nörolojik bir rahatsızlıktır. Hastanın atak geçirdiği sırada yaşam kalitesi ciddi anlamda sınırlanmaktadır. Eğer aile bireylerinden herhangi birinde bu rahatsızlık bulunuyorsa bu hastalığın sizde de olma riski artmaktadır. Bu hastalık auralı ve aurasız olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Atakların %10’u auralı grubuna dahildir. Hastalığın bu çeşidinde ataktan yaklaşık bir saat önce halüsinasyonlar, kollarda ya da bacaklarda güçsüzlük, görmede bulanıklık meydana gelmektedir. Ayrıca şiddetli baş dönmesi ve konuşmada güçlük yaşandığı da meydana gelmektedir. Auralı ve aurasız ataklarda çok şiddetli olmaktadır.
Migren Neden Olur?
“Migren neden olur?” sorusunun cevabı hala tam olarak bilinmemektedir. Genelde genetik ve çevresel faktörler migrene zemin hazırlamaktadır. Bazı tetikleyici sebepler de ortaya çıkmasını yardımcı olmaktadır. Genetik geçişi, bu hastalığın auralı türünde rastlanırken, çevresel ve genetik faktörlerin birleşmesi ile de Aurasız dediğimiz tür ortaya çıkar. Bu rahatsızlık beyinde bulunan sinir ve damarların değişikliğe uğraması sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu hastalığa sahip kişilerin beyinleri ataklara karşı oldukça duyarlıdır. Çevreden atakları tetikleyici bir faktör geliştiği takdirde beyinlerinin migreni oluşturan bölümü hemen harekete geçmeye başlar. Böylece beyindeki sinirlerin inflamasyona uğramasına ve damarların genişlemesine sebep olmaktadır. Tüm bunlar da beyinde bulunan trigeminal adı verilen sinirin aktive olmasına sebep olur ve hastalık meydana gelir.
Migren Oluşumunu Tetikleyen Faktörler Nelerdir?
Migren oluşumunu tetikleyen bazı faktörler vardır. İçerisinde bulunduğumuz bazı durumlar bu atakların başlamasına neden olabilmektedir. Bu tetikleyici faktörleri de şu şekilde sıralamak mümkündür:
Tüketmiş Olduğumuz Yiyecekler
Bazen tüketmiş olduğumuz yiyecekler bu hastalığa zemin hazırlayabilmektedir. Örneğin, taze olmayan peynir, çikolata, çerezler, yoğurt, içerisinde kafein bulunan yiyecekler,incir gibi gıdalar bu rahatsızlığın oluşumuna zemin hazırlayabilir.
Tüketmiş Olduğumuz İçeçekler
Çay, kahve ya da alkol gibi tüketmiş olduğumuz içecekler de hastalığı tetikleyebilmektedir.
Çevresel Faktörler
Stresli ortamlar, kızgınlık, parlak ışıklar, uzun süreli açlık, uyku düzeninin bozulması gibi çevresel faktörler de migren oluşumunda önemli rol almaktadır.
Hormon Değişiklikleri
Hamilelik, adet düzensizliği, doğum kontrol hapları kullanmak gibi Hormon değişiklikleri de hastalığın oluşumunu ciddi bir şekilde etkilemektedir.
Migren Belirtileri Nelerdir?
Sıklıkla baş ağrısı ile karşılaşan hastaların aklında direkt “Migren belirtileri nelerdir?” sorusu oluşmaktadır. Söz konusu atakları diğer baş ağrılarından ayırt edebilecek birçok belirti vardır. Bu belirtiler:
Orta derece de ya da çok daha şiddetli baş ağrısı
Meydana gelen ağrıya bulantı ve kusmanın da eşlik etmesi
Sese ve ışığa karşı oluşan duyarlılık hali
Kafada zonklayıcı yani sanki kalp atışı gibi atan bir ağrı
Hareket halinde ağrının daha da şiddetlenmesi
Tek taraflı meydana gelen bir ağrı
Başın dönmesi
Görmede meydana gelen bulanıklık
Bazı hastalarda ataklardan yaklaşık yarım saat önce aura adı verilen dönem meydana gelir. Hastada tek gözünde görme kaybı, göz önünde zikzak şeklinde çizgiler, gözünün önünde ışık çakmaları veya halüsinasyon görme gibi durumlar oluşabilir.
Migren Tedavisi
Migren tedavisi ilaçlı ve ilaçsız olmak üzere iki şekildedir. İlaç tedavisi, meydana gelen belirtileri azaltmaya hatta tamamen ortadan kaldırmaya yöneliktir. Bu tedavi ile birlikte meydana gelen atağın süresi azaltılmaya ve hayat kalitesinin düşmesi engellenmeye çalışılır. Tedavisi sırasında uygulanan ilaçlar doktor tarafından hastanın şikayetlerine ve öyküsüne göre belirlenmektedir. Ayrıca doktor atakları önleyici, sıklığını azaltıcı tedavi de uygulamaktadır. Profilaktik ismi verilen bu önleyici tedavi ayda iki veya daha fazla atak yaşayan ve yaşam kalitesi oldukça sınırlanan hastalara yöneliktir. Doktor tarafından uygun görülen tedavi ilaçları düzenli kullanımda etkisini daha fazla göstermektedir.
İlaç dışı olarak adlandırdığımız tedavi yöntemi ile de çeşitli egzersizleri, düzenli beslenme, uykunun düzene sokulması gibi etkenlere başvurulmaktadır. Uzman doktor tarafından hastalığı tetikleyici faktörler hastaya detaylı şekilde anlatılıp bunlardan kaçınması gerektiği söylenir.
Migren Nasıl Önlenir?
“Migren nasıl önlenir?” sorusunun en belirgin cevabı, düzenli ve sağlığa dikkat edecek şekilde yaşamaya özen göstermektir. Bunun haricinde önleyici yöntemleri şu şekilde sıralamak mümkündür:
Baş ağrınızın hangi sıklıklarla meydana geldiğini gösteren bir takvim hazırlamalısınız.
Uyku düzenine çok dikkat etmelisiniz.
Çok fazla ışık ya da ses olan ortamlardan uzak durmak
Alkol ve sigara bu hastalığı en büyük düşmanlarındandır. Bunları kullanmamaya özen göstermelisiniz.
Düzenli beslenmeye özen göstererek, hastalığa sebep olan gıdalardan uzak durmalısınız.
Hastalığın belirtilerini öğrenerek meydana gelecek atakları önleyebilirsiniz.
Kilo kontrolüne dikkat etmek de atakları önlemeye yardımcı olacaktır.
Bol bol yürüyüş ve kendinize uygun egzersizleri uygulamaya çalışmalısınız.
Stresli ortamlardan kaçınmaya özen göstermelisiniz.
Migren İlaçları
Migren ilaçları mutlaka doktor kontrolünde alınması gereken ilaçlardır. Çünkü migren ilaçları hastanın şikayetlerine ve öyküsüne göre doktor tarafından uygun görülmektedir. Baş ağrısı atakları ortaya çıktığında şikayetleri hafifletmeye yönelik ilaçlar bulunmaktadır. Fakat bu ilaçları doktor reçete etmeden kendi inisiyatifinizi kullanarak almanız doğru olmayacaktır. Eğer zaten kullandığınız bir ilacınız varsa bunu mutlaka her zaman yanınızda taşımaya çalışın. Atak başlangıcı ile birlikte bu ilacı kullanabilirsiniz.
Migren İçin Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?
“Migren için ne zaman doktora gitmek gerekir?” sorusunun cevabı hastanın içinde bulunduğu duruma göre değişmektedir. Sıklıkla baş ağrısı yaşıyorsanız ağrının sebebini öğrenmek için doktora gitmekte fayda vardır. Alanında uzman hekim bu hastalığın teşhisini koyduğu takdirde uygulanacak tedavi hastadan hastaya değişmektedir. Eğer meydana gelen ağrılar haftada birden daha az meydana gelmekte ise ağrı sırasında ağrı kesici almak yeterli olacaktır. Ağrı kesicilerin yanı sıra atakları hafifletmeye yönelik ilaçlarda uygulanmaktadır. Ağrı başlangıcında alınan bu ilaçlar genelde atağın kesilmesini sağlamaktadır.
Ağrıların sıklığı haftada bir ya da daha fazla olarak hayatınızı ciddi anlamda etkileyerek yaşam kalitenizi düşürebilir. Böyle durumlarda doktorunuz günlük düzenli olarak kullanılan ilaçları tavsiye edecektir. Günlük kullanılması gereken ilaçların ağrı kesici etkisi bulunmamaktadır. Bu ilaçlar direk beyine etki etmektedir. Böylece atakların meydana gelmesinin önüne geçmektedir. Her gün meydana gelen ağrılar için ağrı kesici alınması, mide ve böbrek gibi organların ciddi hasar görmesine sebebiyet verecektir. Ayrıca normal ağrı kesiciler bu hastalığın ataklarını kesmeye yardımcı olmamaktadır. Bu sebeple çok sık ağrı kesicilere başvurmak zorunda kalan hastaların, düzenli ilaç kullanmaları tavsiye edilmektedir.
Migren Ameliyatı
Hastalığı tedavi etmek için Türkiye’de ya da Avrupa’daki kılavuzlarda Migren Ameliyatı yer almamaktadır. Dolayısı ile henüz tedavi edici özelliği ispatlanmamış bir cerrahi operasyonlardan uzak durmak gerekmektedir.
Güncellenme Tarihi : 18.4.2020 23:06