MİT'İN TAKİBE ALDIĞI ÜNLÜ FUTBOLCULAR KİM ?

İstanbul’daki bombalı saldırıların dış bağlantılı faillerinin neden izlenmediği tartışılırken, istihbarat konusunda ilginç bir bilgi ortaya çıktı. Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), Soğuk Savaş yıllarında ‘komünizm propagandası yapabilir’ endişesiyle Doğu Bloku’ndan transfer edilen futbolcuları izlemiş. Galatasaray’dan Simoviç, Prekazi ve Kosecki, F.Bahçe’den Repçiç, Pesiç, Dusan, Beşiktaş’tan Zalad, Kovaçeviç ve Şekerbegoviç gibi birçok ismin elçilik ve konsolosluklarına yaptıkları ziyaretlerin yanı sıra uğradıkları çeşitli sivil toplum örgütleri de mercek altına alınmış. MİT, izleme sebebini, “Gerekli gördüğümüz her şeyi hukuk kuralları ve insan hakları çerçevesinde takip ederiz. Dönemin şartları göz önünde bulundurulunca bu tür çalışmaların yapılması doğaldır.” şeklinde açıkladı. Bir istihbarat uzmanı, Doğu Alman gizli servisi STASI’nin o dönemde ünlü buz patenci Caterina With’i istihbarat faaliyetinde kullandığını hatırlatıyor. Kulüp yöneticileri, o yıllarda sıkıntı yaşadıkları futbolcular konusunda F.Bahçe Başkanı Ali Şen’den yardım aldıklarını belirtiyor. Yöneticiler, “Şen’in sözü senetti.” diyor. Şen ise konuyu hatırlatan Zaman’a “Yorum yapmam yanlış olur.” demekle yetindi. Doğu Bloku olarak isimlendirilen Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği önderliğindeki Romanya, Bulgaristan, Yugoslavya, Çekoslovakya, Polonya ve Macaristan’dan Türk kulüplerine transfer edilen futbolcular, çoğunlukla Anadolu kulüplerinde top koşturuyordu. Uygulamanın 1990 yılında SSCB’nin dağılmasıyla son bulduğu belirtiliyor. Yaşanan olayları doğrulayan MİT yöneticileri, olayın günün şartları içerisinde değerlendirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Yapılanların hukuk kuralları ve insan hakları ölçüleri içerisindeki birtakım izlemeler ve değerlendirmeler olduğunu söyleyen MİT yöneticileri, Doğu Bloku’nun farklı zamanlarda çeşitli amaçlar için sporcuları da istihbarat faaliyetlerinde kullandıklarını hatırlatıyor. İstihbarat yetkilileri, SSCB yönetiminin, yurtdışına transfer olan futbolcuları, ‘kurye veya propaganda unsuru’ olarak kullanmak istediğini söylerken, kulüp yöneticileri transfer edilen sporcuların Türkiye’ye baskı ve zulümden kaçmak için geldiğini ve bu yüzden futbolcuların casusluk yapmasının mümkün olmadığına inandıklarını belirtiyor. Özellikle 1980 sonrasında yoğunlaşan Yugoslav futbolcu transferlerinde zaman zaman devletin güvenlik birimlerinin hassasiyetleri sebebiyle sıkıntılar yaşandığını söyleyen eski bir kulüp yöneticisi, “Allah’tan Ali Şen vardı. Onun sözü senet yerine geçiyordu ve o sayede o dönemin futbolda ekol ülkesi Yugoslavya’dan birçok futbolcu Türkiye’ye geldi ve liglerimizde top koşturdu.” dedi. Konuyla ilgili görüşü sorulan işadamı ve Fenerbahçe Kulübü eski Başkanı Ali Şen, konuyla yorumda bulunmasının doğru olmayacağını söyledi. 1980’lerde Yugoslav rüzgârı esti ‘Komünizm propagandası endişesi’ yaşanmasına karşın ‘dört büyüklerin’ 1980–90 yılları arasındaki yabancı oyuncu tercihlerinin önemli bir bölümünü Yugoslavya ve Doğu Bloku ülkelerinden yana kullandıkları görülüyor. 2002 yılına kadar 52 yabancı futbolcunun forma giyme şansı bulduğu Fenerbahçe’de, 80–90 yılları arasında 7 Doğu Bloku futbolcusu forma giydi. Bu dönem zarfından toplamda 9 yabancı futbolcu transfer eden FB’nin 7 futbolcusunun demirperde kökenli olması dikkat çekiyor. Ligin bir diğer iddialı takımı Galatasaray’ın bu dönemde transfer ettiği 6 yabancı futbolcunun 4’ünün yine SSCB etkisindeki ülkelerden geldiği görülüyor. Galatasaray’ın Avrupa kupalarında sivrilmeye başladığı bu döneme Zoran Simoviç, Cevad Prekazi ve Roman Kosecki gibi oyuncular damgasını vurdu. MİT İstanbul Bölge Başkanlığı Personel Dairesi yöneticisi Süleyman Seba’nın uzun yıllar başkanlığını yaptığı Beşiktaş Spor Kulubü de yine dönemin ‘Yugo rüzgarı’ndan nasibini alan kulüpler arasında boy gösteriyor. 80–90 yılları arasında 10 yabancı futbolcuya imza attıran Beşiktaş’ın formasını giyen isimlerin 6 tanesi Yugoslavya pasaportu taşıyordu. Şampiyonluk kupasını Anadolu’ya taşımayı başaran tek takım Trabzonspor’da bu dönemde 3 Yugoslav futbolcu transferine imza attı. Üç büyük takımda top koşturan Doğu Bloku ülkelerine mensup futbolcular şunlar: Fenerbahçe: Fadıl Vokri, Yugoslavya, 1990–92 İvan Vischnewski, Rusya, 1989–1990 Zvan Lukovcan, Yugoslavya, 1986–1988 Dusan Pesiç, Yugoslavya, 1984–1988 Srebrenko Repçiç, Yugoslavya, 1983–1985 Suat Karaliç, Yugoslavya, 1983–84 Fahruddin Zeyneloviç, Yugoslavya, 1982 İbrahim Begoviç, Yugoslavya, 1981–83 Galatasaray: Roman Kosecki, Polonya, 1990–92 Iosif Rotariu, Romanya, 1990–92 Cevad Prekazi, Yugoslavya, 1985–1991 Zoran Simoviç, Yugoslavya, 1984–1990 Mirsad Sejdiç, Yugoslavya, 1981–1984 Tarık Hociç, Yugoslavya, 1981–1984 Beşiktaş: Zalad, Yugoslavya, 1987-1989 Jurkoviç, Yugoslavya, 1986-87 Rade Paprica, Yugoslavya, 1986-87 Kovaçeviç Yugoslavya, 1984-86 Şekerbegoviç, Yugoslavya, 1983-85 Arnavutoviç, Yugoslavya, 1983-84 ZAMAN Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 21:08