Gündem
  • 10.2.2003 09:33

NATO'DA GERGİN SAATLER... İTTİFAK, TARİHİNİN EN BÜYÜK KRİZİNİ YAŞIYOR!

NATO müttefiklerinden Fransa, Almanya ve Belçika'nın, ''Irak savaşında ABD'ye İttifak desteği verilmesine karşı'' tavırlarını ileri sürerek, olası savaşta müttefik Türkiye'nin savunması için planlar yapılmasını engelleme girişimleri, Brüksel'deki NATO Genel Merkezi'nde gerginliği doruğa taşıdı. Diplomatik kaynaklar, ''NATO'nun, tarihinin en büyük krizini yaşadığı'' ve ''İttifak'ın sadece itibarının değil, geleceğinin söz konusu olduğu'' görüşlerini artık gizlemiyorlar. KRİZİN HAREKET NOKTASI Irak konusunda niyetlerini açıkça ifade eden Washington, Ocak ayının ortasında, NATO'ya başvurarak, olası savaş halinde İttifak'tan beklentilerini bir paket halinde sundu ve bu paketin onaylanmasını istedi. Söz konusu pakette, ABD'nin lojistik destek talepleri ile birlikte, Irak'ın komşusu olan tek NATO üyesi müttefik Türkiye'nin savunmasına ilişkin öneriler bulunuyordu. Türkiye'nin savunma alanında takviye edilmesi için gerekli planların, NATO'nun askeri kanadında hazırlanması için ''siyasi karar'' isteniyordu. Söz konusu takviye çerçevesinde, Türkiye'ye AWACS uçakları, Patriot füzeleri ve kitle imha silahlarına karşı korunma yetenekleri aktarılması da gündemde bulunuyor. Fransa, Almanya, Belçika ve Lüksemburg, ABD paketinin onaylanmasına karşı çıktılar. Lüksemburg'un kısa sürede tavır değiştirmesine rağmen, diğer 3 ülke, vetolarını sürdürdüler. NATO Genel Sekreteri George Robertson, geçen Perşembe günü yapılan olağanüstü NATO Konseyi toplantısında, ABD paketinin içeriğini geniş ölçüde kısıtladıktan ve paketin yüzde 95'ini ''Türkiye'nin savunmasına yönelik önlemlere'' yönelttikten sonra, ''Sessizlik Süreci'' yöntemiyle, tüm üye ülkelerin onayını istedi. Bu yönteme göre, tanınan süre zarfında gerekçeli itiraz bildiren bir müttefik olmazsa karar onaylanmış kabul ediliyor. Robertson, müttefiklere bugün öğlen saatlerine kadar vakit tanırken, Belçika ve Fransa, geçen hafta sonu, ''veto haklarını kullanacaklarını'' açıkladılar. Almanya'nın da katılımıyla, 3 ülkenin veto duyurularının, bugün öğlenden önce, resmi yollardan NATO Genel Sekreterliği'ne aktarılması bekleniyor. Bu gelişmeden sonra, NATO Konseyi'nin hemen olağanüstü toplanması öngörülüyor. SİYASİ KARAR GEREKİYOR Olası Irak savaşı durumunda, Türkiye'nin, ''savunması'' için çeşitli askeri planları ''doğal olarak'' yaptığı belirtiliyor. Türkiye, ''bir saldırı tehdidi durumunda'' veya ''bir saldırıya uğraması halinde'', Kuzey Atlantik Antlaşması'nın 4. ve 5. maddeleri çerçevesinde, NATO müttefiklerinin katkı yükümlülükleri olduğunu hatırlatıyor. Ankara, NATO bünyesinde, olası saldırı halinde uygulanacak planların hazırlanmasını, bu çerçevede Türkiye'ye yapılacak somut katkıların bildirilmesini arzu ediyor ve bu sayede, kendi savunmasına yönelik daha sağlıklı planlar yapabileceğini belirtiyor. Kuzey Atlantik Antlaşması'nın 5. maddesi, bir müttefik ülkenin saldırıya uğraması halinde ''kolektif savunmayı'' ve dayanışmayı öngörüyor. Antlaşmanın 4. maddesi ise 5. maddeye bir ''ön hazırlık'' niteliği taşıyor. Bu maddeye göre, bir müttefik, ''saldırı olasılığını hissetmesi halinde'' konuyu NATO Konseyi'ne getirebiliyor ve savunma planlamalarının hazırlanması talebinde bulunabiliyor. ''Konunun bir an önce karara bağlanmasını, daha fazla sürüncemede bırakılmamasını'' isteyen Ankara'nın, bugüne kadar, resmen, 4. maddenin yürürlüğe sokulması talebinde bulunmadığı dikkat çekiyor. Türk diplomatik kaynaklar, ABD paketinin içeriğinde tüm ayrıntıların bulunduğunu, bu paketin onaylanmasının yeterli olacağını ifade ediyorlar, ancak onay gecikiyor. ABD paketi onaylanmadığı sürece, NATO'nun askeri kanadı, savunma planlamalarını başlatmak için ihtiyacı olan ''siyasi karar ve talimatı'' alamıyor. Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:19

İLGİLİ HABERLER