Türkiye-IMF görüşmelerinde, dört sorun nedeniyle beşinci gözden geçirme tamamlanamıyor. Niyet mektubu, sözkonusu dört sorun nedeniyle henüz IMF'ye gönderilemedi.
IMF Türkiye Masası Juha Kahkonen başkanlığındaki teknik heyetin 5. gözden geçirme incelemelerinin ardından, niyet mektubunun Haziran ortasına kadar IMF'ye sunulması planlanmıştı. Niyet mektubu, Haziran ayı sonunda da, IMF İcra Direktörler Kurulu'nda görüşülerek onaylanacaktı. Bu onayın ardından IMF, 500 milyon dolarlık kredi dilimini serbet bırakacaktı.
IMF takvimi sıkıştı
Ancak, 5. gözden geçirmeyle ilgili takvim aksadı. Haziran ayı sonu gelmesine rağmen niyet mektubu henüz IMF'ye sunulamadı. IMF'nin, beşinci gözden geçirmenin tamamlanmasının ardından, Temmuz ayında da, altıncı gözden geçirme için gelmesi öngörülüyordu. Ağustos ayı IMF'nin tatil ayı olduğu için, beşinci ve altıncı gözden geçirmelerin tamamlanması için sadece Temmuz ayı kaldı.
Yeni Şafak'ın edindiği bilgiye göre, beşici gözden geçirmenin tamamlanamamasında dört ayrı sıkıntı etkili oldu. Bunların başında, mazot desteği, akaryakıt bayi kârlarının arttırılması ve vergi tahsilatının düşüklüğü geliyor. IMF üç ayrı gelir kaybı için, yaklaşık 1 katrilyon liralık ek kaynak talep etti.
Yasalar Meclis'ten geçmedi
İkinci sıkıntı ise, yapısal reformalar oluşturuyor. IMF'nin beşinci gözden geçirmenin tamamlanması için, ön koşulu olan Bağ-Kur ve SSK yasa tasarıları henüz Meclis'ten geçmedi.
Beşinci gözden geçirme incelemelerinde ortaya çıkan üçüncü sıkıntıyı ise, yaklaşık 450 bin kamu işçisini ilgilendiren, toplu sözleşmeler oluşturuyor. Bütçede yer alan kaynağa göre, hükümetin kamu işçilerine, ilk altı ay için yüzde 0, ikinci altı ay için yüzde 7, üçüncü ve dördüncü altı aylar için de yüzde 5 zam vermesi gerekiyor. Bu oranların aşılması durumunda, ek kaynağa ihtiyaç duyulacak.
Gözden geçirmenin önünü tıkayan son sıkıntıyı da atıl istihdam sorunu oluşturuyor. IMF'ye verilen sözlere göre, daha önce tespit edilen 9 bin 900 kamu personelinin, Haziran ayı sonuna kadar, eritilmesi gerekiyordu. Bunun büyük kısmı eritildi. Ancak halen sayının tamamlanması için yaklaşık 2 bin personelin daha emekli edilmesi gerekiyor.
IMF heyeti Türkiye'ye geliyor
Başkanlığı'nı Rıza Moghadam'ın yapacağı IMF heyeti, Mayıs ayında başlayan ancak hükümetin taahhüt ettiği yapısal düzenlemeleri tamamlamaması nedeniyle bitirilemeyen 5. Gözden Geçirme çalışmaları için 9 Temmuz'da yeniden Türkiye'ye geliyor. Hazine Müsteşarlığı'ndan yapılan açıklamada, 5. Gözden Geçirme çalışmalarında önemli mesafe katedildiği belirtildi. Hazine Müsteşarlığı, IMF heyeti ile yapılacak çalışmaların kısa süre içinde tamamlanarak 5. Gözden Geçirmeye ilişkin İcra Direktörleri Kurulu toplantısının Temmuz ayının sonuna doğru yapılmasının hedeflendiğini kaydetti. Gözden geçirmenin onaylanması ile IMF yaklaşık 500 milyon ABD Doları tutarında krediyi serbest bıracak.
2004'ten sonra IMF ile yakın değil düzenli ilişki
Türkiye ile IMF arasındaki Stand-By'ın 2004 yılı sonunda bitmesinin ardından, IMF ile ilişkilerin 4. madde sözleşmesine göre yürütülmesi öngörülüyor. Dördüncü maddeye göre Fon uzmanları, her yıl üye ülkeleri ziyaret ederek, sadece bilgi alıp rapor hazırlıyor. Edinilen bilgiye göre, IMF ile ilişkiler Dördüncü Madde çerçevesinde yürütülmeye başlandığında, IMF'nin Ankara temsilciliğinin de görev süresi tamamlanmış olacak.
IMF sözleşmesinin dördüncü maddesine göre Fon uzmanları, her yıl üye ülkeleri ziyaret ederek, ekonomik ve finansal alandaki gelişmeler konusunda bilgi alıyor. Fon heyeti, konsültasyonu bitirdikten sonra, İcra Direktörleri Kurulu'nda ele alınmak üzere bir rapor hazırlıyor. IMF'nin, sanayileşmiş ülkeler dahil olmak üzere bunu yapması bir zorunluluk taşıyor.
Bu arada geçmişte Güney Kore, Malezya ve Rusya gibi ülkeler, IMF ile Stand-By benzeri yakın ilişkiden, Dördüncü Gözden Geçirme çerçevesindeki normal ilişkiye geçebildiler. Güney Kore, IMF'ye olan borçlarını vadesinden önce ödeyen ender ülkeler arasına girerken, yıllık ortalama yüzde 5-6 düzeyinde bir ekonomik büyüme trendini yakalayarak, IMF ile yakın ilişkiyi bırakarak, düzenli ilişkiye geçen en iyi durumdaki ülke konumunda bulunuyor. (YENİ ŞAFAK)
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 20:15
