TBMM Sanayi ve Ticaret Komisyonu'nda, petrol piyasasını serbestleştirmeye yönelik Petrol Piyasası Yasa Tasarısı'nın ilk 8 maddesi görüşülerek kabul edildi. Komisyon'da kabul edilen maddelere göre, rafinaj, işleme, iletim gibi faaliyetler ile dağıtım faaliyetleri birleştirilerek tek bir yasa altında toplanıyor.
Tasarıya göre, rafinaj, işleme, madeni yağ üretimi, depolama, iletim, serbest kullanıcı ve ihrakiye faaliyetlerinin yapılması ve bu amaçla tesis kurulması veya işletilmesi, akaryakıt dağıtımı, taşıması ve bayilik faaliyetlerinin yapılması için lisans alınması zorunlu olacak. Enerji piyasası düzenleme kurumu, geliştireceği ilke ve ölçütler doğrultusunda, iletim ve işleme faaliyetlerinde lisans alma zorunluluğuna muafiyet getirebilecek.
Lisans taleplerine ilişkin değerlendirmeler en geç 60 gün içerisinde karara bağlanacak ve ilgiliye tebliğ edilecek. Reddedilen taleplerin gerekçesi de ilgiliye bildirilecek.
Lisans sahiplerinin temel hak ve yükümlülüklerini düzenleyen maddeye göre bu kanuna göre faaliyette bulunan lisans sahipleri, ''ticari ve teknik mevzuata uygun davranmak, çevreye zarar vermemek için gerekli tedbirleri almak, kamunun can ve mal güvenliği ile kendi tesis ve faaliyetlerini önemli ölçüde tehdit eden olumsuz durumları kuruma bildirmek ve gerekli tedbirleri almak, zorunlu sigorta kapsamındaki tesis ve faaliyetleri sigortalamak, faaliyetleri nedeniyle üçüncü kişilere veya çevreye verecekleri zarar veya ziyanları tazmin etmek, eşit durumdaki alıcılara, eşit hak ve yükümlülük tanımak ve farklı şartlar ileri sürmemek'' ile yükümlü olacak.
DİKEY BÜTÜNLEŞME OLANAĞI
Rafinerici lisansı sahipleri, lisansına işlenmek koşuluyla, tesisi içinde veya civarında işleme, depolama ile yakınındaki diğer tesislere boru hatları ile taşıma, sahip olacağı ayrı bir şirket aracılığıyla da akaryakıt dağıtımı yapabilecek. Rafinerici kendi dağıtım şirketine tanıdığı şartları kendisinden akaryakıt talep eden diğer dağıtıcılara da kategori bazında tanımak zorunda olacak. Komisyonda yapılan görüşmelerde böylece özelleştirilecek olan TÜPRAŞ'a aynı zamanda dağıtım şirketini kurma ya da başka dağıtım şirketlerine ortak olma olanağı tanınarak, yurt dışında dikey örgtülenme imkanına sahip şirketlerle rekabet olanağı tanındığı belirtildi.
Dağıtım lisansı sahipleri, kendi mülkiyetlerindeki veya sözleşmelerle oluşturacakları bayilerinin istasyonlarına akaryakıt dağıtımının yanı sıra, serbest kullanıcılara akaryakıt toptan satışı ve depolama tesislerinin yakınındaki tesislere boru hatları ile taşıma faaliyetlerinde bulunabilecekler.
Dağıtıcılar başka akaryakıt dağıtıcılarının bayilerine dağıtım yapamayacaklar.
Dağıtıcıların kendi işlettiği istasyonlar aracılığıyla yaptığı satış, dağıtıcının toplam yurt içi pazar payının yüzde 15'inden fazla olamayacağı, dağıtıcıların yurt içi pazar payının da toplam yurt içi pazarının yüzde 45'ini geçemeyeceği de hükme bağlandı. Dağıtıcının kendi işlettiği istasyonlara sübvansiyon ve bayi istasyonlarından farklı uygulama yapamayacağı da kayda alındı.
Bayiler de dağıtıcıları ile yapacakları tek elden satış sözleşmesine göre bayilik faaliyetlerini yürütecekler. Bayiler, bayisi olduğu dağıtıcı haricinde diğer dağıtıcı ve onların bayilerinden akaryakıt ikmali yapamayacak, tagşiş (karıştırma) veya hile amacıyla akaryakıta katılabilecek ürünlerin akaryakıta katılmaması veya istasyonlarda bulundurmaması ile yükümlü olacak.
Komisyonda petrol bayileri arasında olması gereken mesafe konusu da uzun tartışmalara yol açtı. Bazı milletvekilleri ''Hiçbir kıskançlığa gerek yok isteyen istediği yere bayi açsın'' derken, milletvekillerinin büyük bölümü can ve mal güvenliği ve yatırımların heba olmaması bakımından belli mesafelerin korunması gerektiği görüşünü savundular. Verilen bir önergenin kabulü ile petrol bayileri arasındaki mesafenin şehir içinde en az 2, şehirlerarası yollarda ise en az 10 kilometre olması da hükme bağlandı.
Komisyon çalışmalarına yarın saat 10.30'a kadar ara verdi.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 20:59
