SREBRENİTSA KATLİAMININ 10. YILDÖNÜMÜ: "AB'NİN ÜÇ AYRI UTANCI VAR!.."
AB Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu komiseri Olli Rehn, Birliği temsilen törenlerde hazır bulunacak. AB yetkilileri daha önce Bosna’nın değişik şehirlerindeki anma törenlerine katıldı; ancak Srebrenitsa’ya ilk defa bir komiser gidiyor. AB dönem başkanı İngiltere’nin Dışişleri Bakanı Jack Straw’un da törenlerde hazır olması bekleniyor.
Zaman’a konuşan Avrupa Parlamentosu Güneydoğu Avrupa Heyeti Başkanı Doris Pack, Avrupa’nın Srebrenitsa’da yaşananlar nedeniyle utanç duyması gerektiğini söyledi. “AB’nin üç ayrı utancı var.” diyen Pack, bunları şöyle sıraladı: “Avrupa öncelikle katliamlara müdahale etmedi. Avrupa’daki bir katliama ABD son verdi. Katliamın sorumluları hâlâ yakalanamadı.”
Bazı Avrupalı siyasetçilerin katliamın baş aktörleri Mladiç ve Karadziç’in adaletin önüne çıkmasını istemediğini ifade eden AP’nin bölge heyeti başkanı Pack, “İki sanığı da yakalamaya ramak kala her defasında kendilerine haber verildi ve kaçmaları sağlandı.” dedi. Pack, “Kim bu Avrupalı siyasetçiler?” sorusuna ise “O zaman bu iki kişi ile kim el sıkıştıysa onlar.” cevabını vererek, özellikle Fransız ve Hollandalıların Mladiç’le çok sıkı ilişkileri olduğuna dikkat çekti.
Bosna’daki savaşı durduran Dayton Antlaşması’nın mimarı ABD Başkanı Bill Clinton da “Hayatım” isimli hatıratında dönemin Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand’ı eleştiriyor. Clinton’a göre katliamın önemli sebeplerinden biri bazı Avrupalı liderlerin Balkanlar’da bir Müslüman devlet görmek istememeleri.
Pack, “Hem Fransızlar hem de Hollandalılar Mladiç’in çok iyi dostlarıydı. Bu iki ülkenin temsilcileri Mladiç ile kabul edilemeyecek, çok sağlıksız ilişkiler geliştirmişlerdi. Mladiç, Fransız ve Hollandalılar tarafından seviliyordu.” dedi. Dayton Antlaşması ile ortaya çıkan Bosna-Hersek devlet sistemini sert bir şekilde eleştiren Pack, sadece Bosna-Hırvat Federasyonu’nda 147 bakan olduğuna dikkat çekti. Pack, 16 yıldır bölgeyle yakından ilgili. Son 11 yıldır ise Güneydoğu Avrupa heyeti başkanlığı yapan Pack, ayda en az bir defa bölgede temaslarda bulunuyor. AP’nin en büyük ikinci siyasi grubu olan Sosyalistlerin başkan yardımcısı Hollandalı Jan Marinus Wiersma ise AB’nin 1992’de Bosna’daki katliamlar yerine ortak para birimi “Euro”ya odaklandığını hatırlatıyor. Srebrenitsa’yı korumakla sorumlu Hollandalı BM askerlerinin şehri savunmak yerine 8 bin Boşnak erkeği Sırplara teslim etmesi Wiersma’yı yakından ilgilendiriyor.
ZAMAN’a bir mülakat veren Wiersma, Hollandalıların özel bir utanç duyması gerekmediğini, suçun meselenin vahametini kavrayamayan bütün milletlerarası camiaya ait olduğunu savunuyor. Srebrenitsa’nın Hollandalı komutanı Hans Karremans’ın Sırp Komutan Ratko Mladiç ile şampanya içerken görülen fotoğraflarına ise Wiersma, “Karremans’a yönelik suçlamalar adil değil. Görev çerçevesi son derece dardı, yetkileri çok sınırlıydı. Ancak yine de Mladiç’in bütün erkekleri öldüreceğini bilseydi şehri terk etmezdi.” yorumunu yapıyor. Wiersma, asıl utancın katliamın sorumluları Mladiç ve Karadziç’in hâlâ yakalanamamış olmasında aranması gerektiğini vurguluyor. İki sanığın hâlâ adalet önüne çıkarılamamış olmasının Boşnakların yarasını canlı tuttuğuna işaret eden Wiersma, ikisinin de yakında yakalanacağına inanıyor.
:Selçuk Gültaşlı - Zaman
