TARİHİ AÇILIŞ TÖRENİ BAŞLADI
CEYHAN (A.A) - 13.07.2006 - Leyla Ataman Özel bildiriyor - Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattının yapımının tamamlanıp Ceyhan'a petrolün ulaşması nedeniyle düzenlenen tarihi açılış töreni başladı.Açılışta dev ekrana yansıtılan bayrakların görüntüsünün eşliğinde Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye milli marşları dinlendi, ardından ''Hazar Denizinden Ceyhan terminaline Yolculuk'' konulu, hattın yapım sürecinin anlatıldığı filmin gösterimine geçildi.
BTC Yönetim Kurulu Başkanı Michael Townshend, BP Başkanı Lord Browne'ın konuşmaları sonrası ise sırasıyla Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikheil Saakashvili, Azeybaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in konuşmaları bekleniyor.
BTC Yönetim Kurulu başkanının ikinci kez söz alıp teşekkür konuşması yapmasının ardından, liderler ve BTC ortaklarının temsilcileri, sembolik olarak hattı açacaklar.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın ev sahipliğindeki açılışa, konuk cumhurbaşkanlarının yanı sıra KKTC Başbakanı Ferdi Sabit Soyer, İngiltere Başbakan Yardımcısı John Prescott ve Türkiye dahil 32 ülkeden bakan ve bakan yardımcıları katılıyor.
Törende, Sırbistan, Arnavutluk, Suudi Arabistan, Yunanistan, Yemen, KKTC, İsrail, Estonya, Ürdün, Fas, Suriye, İtalya, Nijerya, Polonya, İngiltere, Gürcistan, Litvanya, Oman, Kırgız Cumhuriyeti, Sudan, Moldova, Avusturya, Azerbaycan, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Kazakistan, Norveç, Bulgaristan, Hırvatistan, Pakistan ve ABD'den bakan ve bakan yardımcısı düzeyinde temsilciler yer alıyor.
Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, Adalet Bakanı Cemil Çiçek, İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe ve çok sayıda bürokrat da katılıyor.
BP Başkanı Lord Browne, İslam Konferansı Örgütü Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu, AB Komisyonu enerjiden sorumlu Komiseri Andris Piebalgs ile 20 ülkeden üst yönetici ve işadamları da törende bulunuyor.
''ASRIN PROJESİ''NDE GERİ SAYIM
ANKARA (A.A) - 13.07.2006 - Leyla Ataman Özel - Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattının son durağı olan Ceyhan'a petrolün ulaşması nedeniyle, tarihi açılış töreni bugün saat 12.30'da yapılacak.
''Asrın Projesi'' veya ''21. Yüzyılın İpekyolu'' olarak adlandırılan hattın açılış töreni, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın ev sahipliğinde, Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikheil Saakashvili, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, KKTC Başbakanı Ferdi Sabit Soyer, İngiltere Başbakan Yardımcısı John Prescott ve Türkiye dahil 32 ülkeden bakan veya bakan yardımcılarının katılımıyla gerçekleştirilecek.
Törende Sırbistan, Arnavutluk, Suudi Arabistan, Yunanistan, Yemen, İsrail, Estonya, Ürdün, Fas, Suriye, İtalya, Nijerya, Polonya, Gürcistan, Litvanya, Oman, Kırgız Cumhuriyeti, Sudan, Moldova, Avusturya, Azerbaycan, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Kazakistan, Norveç, Bulgaristan, Hırvatistan, Pakistan ve ABD, bakan veya bakan yardımcısı düzeyinde temsil edilecek.
BP Başkanı Lord Browne, BTC CEO'su Michael Townshend, İslam Konferansı Örgütü Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu, OECD Enerji Ajansı Genel Direktörü Luis Echavarri, Uluslararası Enerji Forumu Genel Sekreteri Arne Walther, AB Komisyonu Enerjiden Sorumlu Komiseri Andris Piebalgs'ın ile BP üst düzey yetkilileri de törene katılacak.
-DEVLET BAŞKANLARI İNCİRLİK ÜSSÜ'NE İNECEK-
Ceyhan'daki tören 12.30-14.30 saatleri arasında, tören için kurulan güneş geçirmez ve klimali özel bir çadırda yapılacak.
Türkiye tarihindeki en büyük organizasyonlar biri olması açısından ayrı bir önem taşıyan ve uluslararası organizasyonlara imza atmış 3 firmanın konsorsiyumunda hazırlıkları sürdürülen tören için 3-3,5 milyon dolar harcanacağı tahmin ediliyor.
-BİR HAYAL GERÇEK OLDU-
Azeri petrolünün Türkiye'ye boru hattıyla nakli fikri, SSCB'nin dağıldığı 1991 öncesine kadar uzanıyor. 15 yıl bu proje üzerinde çok tartışmalar yapıldı, açık ve gizli büyük güçler arasında büyük mücadeleler yaşandı.
Azerbaycan petrolleri için hazırlanan BTC projesinin resmen ortaya atıldığı 1992 yılında İran'ı geçiş rotası içine almış ve dünyaya Azerbaycan-İran, Nahçıvan-Türkiye olarak ilan edilmişti.
Ancak bu rota İran rejimine karşı tavrı belli olan ve ekonomik ve ticari ambargoyu sürdüren ABD'den tasvip görmedi. Daha sonra Gürcistan üzerinden Türkiye alternatifini geliştirildi. Buna karşılık, Rusya'nın da destek verdiği, Türkiye'nin boğazlar endişesini göz ardı eden Karadeniz'e uzanan hatlar ile boğazları by-pass edecek ekonomik değeri zayıf alternatif hatlar ortaya atıldı.
Anlaşmazlıklara ABD'nin de katkısıyla 1999 İstanbul'da yapılan AGİT Zirvesi sırasında bir orta yol bulundu ve taraf ülkelerin liderleri İstanbul'da bir araya geldi.
Dönemin ABD Başkanı Bill Clinton'ın şahitliğinde, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, dönemin Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ve Gürcistan Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze, Azeri petrolünün Ceyhan'a akıtılmasını öngören paket anlaşmalara imza attılar.
Söz konusu anlaşmalara Clinton da gözlemci sıfatıyla imza koydu. Aynı törende Kazakistan, yeterli petrol olması halinde Bakü-Ceyhan'ı kullanma taahhüdünde bulundu.
1999'da atılan imzalar gereğince 2000 sonunda temel mühendislik çalışmaları başlatıldı. 2003 yılında da ilk kazma vuruldu.
-İLK AÇILIŞ BAKÜ'DE YAPILMIŞTI-
25 Mayıs 2005 tarihinde Bakü yakınlarındaki Sengeçal terminali ana pompa istasyonunda düzenlenen törenle, ilk petrolün hatta pompalanmasına başlandı.
Törene Türkiye'den Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ve Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili katıldı.
-CEYHAN'A PETROL 28 MAYIS'TA ULAŞTI
Ceyhan'a ilk petrol 28 Mayıs 2006 tarihinde ulaşırken, Haziran başında da tankerlere ilk yükleme yapıldı.
Tam kapasite ile çalıştığında yılda 50 milyon ton petrol taşıyacak olan 1.774 km uzunluğundaki hat, yaklaşık 4 milyar dolara maloldu. BTC maliyetlerinin yaklaşık yüzde 30'u öz kaynaklarla finanse edilirken, toplam tutarın geri kalan yüzde 70'i üçüncü tarafların sağladığı finansman ile karşılandı.
Çelik borular, bütün güzergah boyunca toprağın altına gömülü olarak döşendi. Arazi sahipleri ve kullanıcılarına, inşaat aşamasındaki aksaklıklar nedeniyle tazminat ödendi. Boruların döşenmesinin ardından araziler eski haline getirildi. Arazi sahipleri, güvenlik sebebiyle konulan bazı kısıtlamalara tabi olarak arazilerini yeniden kullanabilecek.
Enerji Bakanı Hilmi Güler'in açıklamasına göre, hat tam kapasiteyle çalışmaya başladığında Türkiye, yılda 250-300 milyon dolar civarında gelir elde edecek. Gürcistan'ın elde edeceği gelirin de 50 milyon dolar seviyesinde olacağı belirtiliyor.
Projenin Türkiye kesiminin yapımı, 1,3 milyar dolara BOTAŞ'a ihale edilmişti. Maliyet 100 milyon dolar tutarındaki kamulaştırma bedeliyle birlikte 1,4 milyar dolara ulaştı, ancak kapsam değişiklikleri sebebiyle tam maliyetin bir süre sonra kesinleşeceği belirtiliyor.
-AZERİ LIGHT-
Azeri petrolü dünyada yüksek kaliteli bir petrol olarak biliniyor. Azeri-Çıralı-Güneşli yataklarından çıkartışacak ve Ceyhan piyasasında dünyaya pazarlanacak olan petrolün adı önce ''BTC Blend'' olarak düşünülmüştü, ancak daha sonra ''Azeri Light'' olarak değiştirildi.
-PROJENİN TÜRKİYE İÇİN ÖNEMİ-
BTC Ham Petrol Boru Hattı Türkiye için ekonomik açıdan olduğu kadar siyasi açıdan da büyük önem taşıyor.
Karayolu ve demiryolu bağlantılarına ilişkin çalışmalar da sürdürülürken, BTC bu çerçevede bir son değil, benzer boyutta başka projelerin öncüsü olarak kabul ediliyor. Bu nedenle proje, haklı biçimde ''21. yüzyılın İpek Yolu'' olarak da adlandırılıyor.
Boru hattı yanına başka boruların da uygulanmasına olanak veriyor. Hattın paraleline döşenecek boru hattı Azeri ve Türkmen doğalgazının Türkiye ve Avrupa'ya nakline imkan verecek.
BTC'nin Türkiye'ye sağlayacağı diğer avantajlar da şöyle:
• BTC ile jeopolitik önemi artacak olan Türkiye, Avrasya enerji koridorunun da kilit ülkesi haline gelecek.
• Tanker trafiğinin azalması ile İstanbul ve Çanakkale boğazlarının yükü hafifleyecek.
• Ceyhan bir petrol limanı haline gelecek.
• Hattın tam kapasite çalışmasıyla Türkiye'nin petrolün nakli ve yüklenmesinden elde edeceği gelir 250 milyon doları bulacak.
• Hat sayesinde Hazar ham petrolü, Avrupa'ya Ortadoğu bölgesinden bağımsız alternatif bir kaynak sağlayarak, AB üyesi devletlerin kaynak ve güzergah çeşitlendirme hedefini gerçekleştirmelerine yardımcı olacak.
• Hat, Güney Kafkasya'yı ve Orta Asya'yı Türkiye'ye ve buradan Batı pazarlarına bağlayacak ''Doğu-Batı Enerji Koridoru''nun başarıyla tamamlanmasında önemli mihenk taşı olacak.
-HATTIN TEKNİK ÖZELLİKLERİ-
Alınan bilgiler ışığında hattın teknik özellikleri şöyle:
• Kapasite: 50 milyon ton/yıl
• Günlük: 1 milyon varil
• Toplam uzunluk: 1.774 km
• Azerbaycan kesimi: 440 km
• Gürcistan kesimi: 260 km
• Türkiye kesimi: 1.074 km
• Toplam pompa istasyonu: 10 adet
• Türkiye kesimi: 4 adet
• Hatta biçilen ömür: 40 yıl
• Maliyeti: yaklaşık 4 milyar dolar
