DERYA SAZAK: Eylül sonunda Ereğli Demir Çelik''in (Erdemir) satış ihalesinde dünya çelik devleri yarışacak. CHP satışa karşı. Erdemir, Türk sanayisi ve ülke ekonomisi açısından ne ifade ediyor?
HARUN AKIN: Daha 150 yıl yetecek, 1 milyar tonun üzerinde kömür rezervi var. İsmet İnönü, başbakanken 1965''te açılışını yapıyor. Sayın Erdoğan o dönemi bilmediği için CHP''ye, ''Siz kuruluşuna da karşıydınız'' diye sataşıyor. CHP''nin harcı var Erdemir''de.
470 bin tonla başlıyor üretime. Bugün 3.5 milyon ton üretim yapıyor. Türkiye''nin tek yassı ürün üreticisi. Üretimi, 2007''de 7 milyon, 2013''te 17 milyon tona çıkacak.
Gelecek 5 yılda bugün kendisine talip olanların hepsini alabilecek durumda. Erdemir''i borsa değeri üzerinden, 2 senelik kârına (2004 yılı vergiden sonra net kârı 463 milyon dolar) satacaklar.
1 milyar dolar verene...
Hazine ne kazanacak?
Borsa değeri 2.5 milyar dolar. Erdemir''in yüzde 54''ü zaten halka arz edilmiş. Satılacak miktar en fazla 1 milyar 250 milyon dolar eder. Maliye Bakanı Unakıtan, yüzde 10-15 de iskonto yapacağını söylemiş. Hükümet 1 milyar doları verene Erdemir''i satacak. Blok satış için Özelleştirme İdaresi''nin elinde yüzde 46 hisse var. Ayrıca yüzde 3''lik Erdemir portföyünü kontrol etme hakkına sahip. Erdemir''in kendi özel yasası vardı. AKP torba yasasında onu da iptal etti. Erdemir''e ihanet ettiler. Erdemir portföyünde senetler bulundurabiliyor, kasasındaki parayla isterse Türk ekonomisini allak bullak eder. Yabancı olsa, ekonomiyi çökertebilir de...
Niçin yabancıya satılacak?.. Yerli şirketler de var ihaleye girecek. Ortak Girişim Grubu diye konsorsiyum oluşturuldu.
Erdemir''e tanınan imtiyazın kalkması, yabancılara söz verdiklerini gösteriyor. Kalkınma Bankası''nın yüzde 3.81''lik payı da satılınca alan şirket yüzde 50''yi rahatlıkla geçiyor.
Burada, blok satış yerine halka arz yönteminin tercih edilmesini savunanlar da var. Ancak o zaman da şöyle bir tehlike, şirketin daha düşük bedelle ele geçirilmesi durumu ortaya çıkıyor. Örneğin aldığımız duyumlara göre Mittal Steel, borsadaki aracı kurumlar eliyle Erdemir''in yüzde 10-15 hissesini ele geçirme uğraşındaymış.
Erdemir, 2003 yılında 500 şirket arasında ilk beşe girmiş. Erdemir zaten özelleştirilmiş. Yüzde 54''ü halka arz edilmiş. Şimdi yapılan bir yabancılaştırma.
Başbakan Erdoğan, Erdemir''i son aylarda gezmiş mi, teknolojinin eskidiğini söyledi, bir hayli kötüledi, hatta pis bir tesis olduğunu söyledi. Nedir bu, değerini düşürme çabası mı?
Erdemir''i Başbakan gezmemiş! Tesis kirlenmiş falan diyor, doğru değil. Sayın Abdüllatif Şener''in kaygılarına biz de katılıyoruz. Erdemir yönetimini AKP iktidarı atadı, iyi işler yaptılar. Sanıyorum onlar da satılmasını istemiyor.
CHP Erdemir''in satışına karşı olduğuna göre gerekçesini de açıklamalısınız.
Siz bir ülkeyi bütünüyle ele geçirmek istiyorsanız, ağır sanayisini, enerji politikalarını ele geçirirsiniz. Ben Türkiye''de bağımsızlığın son kalesi Erdemir''i görüyorum. Stratejik açıdan Erdemir tüm yaşantımızda var. 2004 rakamlarına göre Çin''den sonra üretimini artıran ikinci tesis. 49 milyon tonluk üretimi olan çelik devi 3.5 milyon tonluk şirketi niye alır? Jaws gibi yutmak için.
1 milyar doları sokağa atıp ''Kapattım'' diyebilir mi?
Baştan öyleydi ama şimdi yapamaz. ''Altın hisse'' çıkartıldı. Erdemir''i alan kişi kapatmasın, bölerek küçültmesin diye... Ama gelecekte ''altın hisse''yi genel kurul kararıyla ya da bir hükümetle anlaşıp kaldırmayacağının garantisi yok.
Çelik devleri üretimi artırmaz
Güngör Uras''ın bir uyarısı var, ''Başka fabrikaların depoları çelik doluyken hangi yabancı Türkiye''de Ereğli ve İskenderun''u büyütmek ister. Türkiye''nin ihtiyacını yurtdışı tesislerden karşılamak onlar için daha kârlı'' diye yazdı.
Erdemir satışından sonra işçi çıkarmalar acımasız boyutlarda olabilir. Şu anda toplam 15 bin kişi çalışıyor, Ereğli''de 7 bin kişi. Gelecek yabancı İsdemir''deki yatırımı rafa kaldıracak. Örneğin Erdemir''i Mittal şirketinin aldığını düşünürsek, bu çelik devinin Romanya''da atıl durumda tesisleri var, çalıştırmıyorlar. İsdemir''i de pekâlâ aynı hale getirebilirler. 5 yıl sonra Erdemir ve İsdemir''in üretimini beşe katlaması mümkün. Mittal''ın tek başına 49 milyon tonluk üretimi var. Niye gelsin de İsdemir''de üretimi artırmaya çalışsın?
Halk satışa karşı çıkıyor
Bu satışla ilgili olumlu bir senaryo hiç mi yok? Erdemir satıldı ve seneye kârını 1 milyar dolara çıkardı. Bundan ülke ekonomisi kazançlı çıkmaz mı?
Hiç kendimizi aldatmayalım. Erdemir''in bugünkü durumundan daha iyi koşulları yabancının yaratma şansı yok. Yabancı şirket 1 milyar dolarlık yatırımdan anında vazgeçecek. Satılması yanlış. Yerli girişimciler de bu işten vazgeçmeli. Bence Ortak Girişim Grubu''nu vicdanları rahatlatmak için kurdular. Erdemir Vakfı''nı da 50 milyon dolarla bu ortaklığın içine katmaya çalıştılar. Vakıf bunu reddetti. Sendikalar satışa karşı. Anketler yapıldı, halkın yüzde 70-80''i, belediye başkanı, siyasi partiler karşı.
Altın yumurtlayan tavuğu kesiyorlar
Türkiye''nin 1 milyar doları, Erdemir''i işletecek ulusal sermayesi yok mu?
Ben yabancı sermayeye karşı değilim. Ver arsayı, teşviki, gelsin Erdemir''in benzerini kursun. Bunu yapsınlar Başbakan''ı alkışlayalım.
Erdemir''i bugün boş arsaya içindeki fabrikalarla, limanlarıyla 12 milyar dolara kuramazsın, 1 milyar dolara niye veriyorsun? 2.5 milyar dolar kâr eden Telekom satışını taksitle bedavaya getirdiler. Bunlar altın yumurtlayan tavuk.
Altın yumurtlayan tavuğu kesiyorlar, pardon satıyorlar.
Aynen öyle keseceğiz. Ben Özelleştirme İdaresi''nin TBMM Alt Komisyon üyesiyim. Erdemir''i görüşürken Özelleştirme İdaresi Başkanı dedi ki, ''En iyi zamanı şimdi, satarsak şimdi satarız!'' Sanki futbolcu satıyoruz. Türkiye''nin, Erdemir''in, Telekom''un yerine koyacağı tesisleri var mı? Niye burayı yabancıya satmanın sevdasındasın Sayın Başbakan! Ben yerliye satışına da karşıyım. Başbakan Erdemir''i kötüleyerek yabancıya satışı gerçekleştirmeye çalışıyor. AKP Zonguldak milletvekilleri de çok güç durumda kaldılar. Erdemir''e ''Pislik'' diyor.
Erdemir çalışanlarından Sayın Başbakan özür dilemelidir. Buyurun gelin, başımız üstünde misafirimiz olun, süt fabrikası, gıda fabrikası gibi tertemiz. İşçiler, ''Biz bu hakareti hak etmedik'' dediler. Pislik denilen Erdemir, 2004''te devletin kasasına 600 milyon dolar bıraktı.
Erdemir''in kasasını açsanız iddia ediyorum, 300 milyon dolar nakit çıkar.
Özelleştirme İdaresi özelleştirilmeli
Erdemir eylül sonunda ihaleye çıkılacağına göre ''satıştan dönüş'' yolu açık mı?
Meclis''i olağanüstü toplayıp Erdemir''le ilgili genel görüşme isteyeceğiz. Deniz Baykal Erdemir satılmasın diye uğraşıyor. Zonguldak kömüründe de aynı tehlike var, dışarıya yılda 1.5 milyar dolar ödüyoruz kömür için. Böyle bir kuşatma altındayız. Türkiye''de bir Özelleştirme İdaresi var. Eğer bir özelleştirme yapılacaksa oradan başlanmalı. Önce Özelleştirme İdaresi (ÖİB) özelleştirilmelidir.
Özelleştirme kapsamına aldıkları kurumlarda ne üretim, ne istihdam, ne de verimlilik artmış. Zarar etmişler.
HARUN AKIN KİMDİR?
CHP Zonguldak Milletvekili Harun Akın, 1963 yılında doğdu. İşadamı Akın, Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesi ön lisans programını bitirdi. Akrız İnşaat Turizm Park, Ulus Güvenlik ve Akın Ticaret Liman Otopark limitet şirketlerinde genel müdürlük görevinde bulundu. Akın, evli ve 1 çocuk babası.
(MİLLİYET)
Güncellenme Tarihi : 17.3.2016 12:39
