Trump'ın çekilmesinin perde arkası belli oldu
Trump "çekilin" talimatını telefon açıkken verdi!
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Trump 14 Aralık Cuma günü telefonla görüştüler. Trump'ın Suriye'den çekilme talimatını işte o görüşme sırasında danışmanı Bolton'a verdiği ortaya çıktı. Trump önce Erdoğan'a "Siz yapabilir misiniz?" sorusunu sordu. "Yaparız" cevabını alınca da diğer hatta bulunan danışmanı Bolton'a seslenip "Çalışmalara başlayın" talimatını verdi.
ABD Başkanı Trump’ın Amerikan askerlerini Suriye’den çekme kararının, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinin ardından geldiği belirtiliyor.
Amerikan haber ajansı AP, ABD’nin Suriye’den çekilme kararının Erdoğan ve Trump arasında 14 Aralık'ta yapılan telefon görüşmesinde alındığını açıkladı.
Görüşme sırasında ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Savunma Bakanı James Mattis, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey ve ABD Başkanı’nın IŞİD’le Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk da hazır bulundu.
ABD Başkanı Donald Trump'ın, Suriye’den çekilme kararını aceleyle ve ulusal güvenlik ekibi ya da müttefiklerine danışmadan, IŞİD’e karşı savaşa dahil olan hemen hemen herkesin güçlü itirazlarına rağmen aldığı belirtildi.
AP’de yer alan haber şöyle:
"Konuyla (çekilme) ilgili bilgi sahibi iki yetkili, Trump’ın, kendi üst düzey danışmanlarının tavsiyesini reddederek ve geçen hafta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la telefon görüşmesinde Suriye’den çekilmeyi kabul ederek, kendi kabinesi, Kongre üyeleri ve dünyanın önemli bir kısmını sürprize uğrattığını söyledi.
İsimlerinin açıklanmasını istemeyen yetkililere göre, 14 Aralık’ta yapılan görüşme, Trump’ın, Savunma Bakanı Jim Mattis’in istifasına kadar uzanacak derin izlere neden olan kararında etkili oldu.
Habere göre, 14 Aralık’taki Trump-Erdoğan görüşmesini Dışişleri Bakanı Mike Pompeo planladı. Pompeo’nun, bir gün önce görüştüğü Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’ndan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Fırat’ın doğusuna operasyon tehditlerine açıklık getirmesini istediği ancak başarılı olamadığı da haberde belirtildi.
Yetkililer Pompeo, Mattis ve ulusal güvenlik ekibinin diğer üyelerinin, Trump için, Erdoğan’a geri adım atmasını söylemesini içeren notlar hazırladığını söyledi.
"Notları görmezden geldi"
Ancak yetkililerin verdiği bilgiye göre, daha önce bu tip tavsiyeye kulak veren ve Erdoğan'ı Kürtler’e saldırmama ve bölgedeki Amerikan askerlerini riske atmama yönünde ikna eden Trump, daha sonra kendisi için hazırlanan notları görmezden geldi ve Erdoğan’dan yana tavır aldı.
Yetkililer, bu görüşmeden sonraki 4 gün boyunca, orduya ve Kürt güçlere düzenli bir geri çekilme için zaman tanımak amacıyla Trump’ı kararı geri çevirme ya da ertelemeye ikna etme yönünde yoğun çabalar yürütüldüğünü kaydetti.
Yetkililerden biri, “Konuşma notları çok netti” derken, Trump’a, Türkiye’nin kuzey Suriye’ye olası operasyonuna çok net karşı durmasının ve Amerika’yla Türkiye’nin güvenlik kaygılarını gidermek için birlikte çalışmasını önermesinin tavsiye edildiğini söyledi. “Herkes (Trump’a) şunu dedi; (Erdoğan’a) karşı dur ve Türkiye’ye küçük bir kazanım niteliğinde bir şey öner, belki sınırda bir bölgeyi tutma gibi…” diye konuştu.
"Erdoğan IŞİD'in geri kalanını biz halledebiliriz dedi"
Ancak habere göre, Erdoğan süratle Trump’ı savunma konumuna itti ve ona Amerikan askerlerinin Suriye’deki varlıklarının tek nedeninin IŞİD’i yenilgiye uğratmak olduğunu defalarca söylediğini ve IŞİD’in yüzde 99 yenilgiye uğratıldığını hatırlattı. İkinci bir yetkili, Erdoğan’ın “Hala niye oradasınız?” diye sorduğunu ve IŞİD’in geri kalanını Türkler’in halledebileceğini söylediğini anlattı.
Yetkililere göre, Erdoğan hattayken, Trump, o sırada görüşmeyi dinleyen Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’a, Erdoğan’ın dedikleri doğruysa Amerikan askerlerinin neden hala Suriye’de olduğunu sordu. Yetkililer, Bolton’ın, Erdoğan’ın mesajının daha önce IŞİD’in elinde topraklarının sadece yüzde 1’inin kaldığını söyleyen Mattis, Pompeo, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Jim Jeffrey ve IŞİD’le Mücadele Koalisyonu Brett McGurk tarafından dile getirildiğini kabul etmek zorunda kaldığını belirtti.
Ancak Bolton, ulusal güvenlik ekibinin tamamının, IŞİD üzerindeki zaferin kalıcı olması gerektiği ve bunun da sadece topraklarının geri almanın ötesinde anlam taşıdığı yönünde görüş birliği içinde olduğunu vurguladı.
"Erdoğan'ı bile şaşırttı"
Yetkililere göre, Trump bu açıklamalardan ikna olmadı ve çekilme taahhüdünde bulunup süratle taviz vererek hem Bolton’u hem de Erdoğan’ı şaşırttığını kaydetti.
Bir yetkiliye göre, böyle bir duruma hazırlıksız yakalanan Erdoğan çekilmeyi aceleye getirmemesi konusunda Trump’ı uyardı. Yetkili, Türkiye’nin geçmişte Suriye’nin içerisinde operasyonlar düzenlemiş olmasına rağmen, Amerikan askerlerinin konuşlu olduğu kuzeydoğu Suriye’deki geniş topraklara girip buraları elinde tutabilmek için sınırda mobilize yeterli güce sahip olmadığını söyledi.
Yetkililer, telefon görüşmesinin, Trump’ın Erdoğan’a ABD’nin çekileceğini tekrarlamasıyla tamamlandığını ancak Trump’ın bunun nasıl yapılacağı konusunda somut ayrıntı vermediğini belirtti.
Yetkililer, hafta sonunda ulusal güvenlik ekibinin çekilme sözünü geri çekecek, erteleyecek ya da bir şekilde etkilerini sınırlayacak bir plan hazırlama telaşına girdiğini anlattı.
Bakanlar Trump'ı vazgeçirmeye çalıştı
Bolton, Mattis ve Pompeo Pazartesi günü Beyaz Saray’da toplanarak bir orta yol bulmaya çalıştı. Ancak yakında görevini bırakacak Beyaz Saray Genel Sekreteri John Kelly ve yakında onun yerine gelecek Mick Mulvaney, bu üçlüye, Trump’ın çekilmede kararlı olduğunu ve erteleme ya da geri çevirmeyi kabul etmeyeceğini iletti. Üçlü Salı sabahı durumu kurtarmak için tekrar buluştu ancak yine aynı yanıtı aldı.
Beyaz Saray, kararı Salı günü açıklamak istedi ve sözcü Sarah Sanders bunun için özel bir brifing planladı. Ancak Pentagon, çekilme planlarının tamamlanmadığı, müttefiklerin ve Kongre’nin henüz bilgilendirilmediği gerekçesiyle Trump’ı açıklamayı ertelemeye ikna etti. Türkiye’den sonra çekilmeden haberdar edilen ilk ülke İsrail oldu.
Çarşamba günü ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Orgeneral Joseph Votel’in sahadaki komutanlarını ve Kürtler’i kararla ilgili bilgilendirmeye başlamasından sonra çekilme haberleri sızmaya başladı.
Resmi açıklamanın ardından Beyaz Saray, ABD’nin IŞİD’e karşı savaşı desteklemeye devam edeceğini ve ihtiyaç duyulduğunda “yeniden angaje olmaya” hazır olduğunu belirtti. Ancak Trump Twitter mesajında, Amerikan askerlerinin artık başkaları adına IŞİD’le savaşmayacağını yazdı. Trump, “Ülkemize odaklanmanın ve gençlerimizi ait oldukları evlerine geri getirmenin zamanı” ifadesini kullandı.
ABD'nin Suriye'den çekilme kararı
Amerikan medyası, önceki gün, ABD ordusunun Suriye'deki 2 bin civarındaki askerini tamamen çekmeyi planladığını öne sürmüştü.
ABD Başkanı Donald Trump, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Başkanlığım döneminde Suriye'de bulunmamızın tek nedeni olan DAEŞ'i yendik." ifadesini kullanmıştı.
Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders de "IŞİD ile mücadelenin yeni evresine girmekle beraber, ABD askerlerini ülkeye geri çekmeye başladık." açıklamasını yapmıştı.
Amerikan medyasının Dışişleri yetkililerine dayandırdığı haberlerde ise Dışişleri Bakanlığının Suriye'deki tüm personelini 24 saat içinde çekeceği ve ABD'nin Suriye'deki askerlerinin de 60 ila 100 gün içinde ülkeden çekileceği iddia edilmişti.
Trump'ın Suriye'den çekilme kararının ardından Savunma Bakanı Jim Mattis'in bu durumdan rahatsız olduğu, hatta istifa etmeye hazırlandığı ileri sürülmüş, Trump dün Mattis'in şubat ayı sonunda görevini bırakıp emekliye ayrılacağını açıklamıştı.
Güncellenme Tarihi : 22.12.2018 00:05
