Trump'un seçileceğini bilen tek bakan
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın ABD ile AB arasında yürütülen Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) görüşmelerine soğuk baktığını belirterek, "TTIP biraz gevşetilerek, inisiyatif ülkelere verilerek 4-5 yıl içerisinde gerçekleşecektir. Biz sürecin uzamasını şans olarak görüyoruz" dedi.
Ekonomi Bakanı Zeybekci, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda milletvekillerinin soru ve eleştirileri yanıtlarken, Donald Trump’ın ABD başkanı seçilmesine ilişkin değerlendirmelerde de bulundu.
ABD seçiminin sonuçlarını tahmin ettiğini anlatan Bakan Zeybekci, "Bu sonucu ki yüzlerce şahidim vardır, anketler tam tersini söylemesine rağmen 'Trump gelecek' dedim" diye konuştu.
'TTIP SÜRECİ UZAR, BUNU TÜRKİYE İÇİN ŞANS OLARAK GÖRÜRÜZ'
Gümrük Birliği’nin güncellenmesiyle ilgili çok hızlı bir süreç yaşadıklarını kaydeden Zeybekci, güncellemeyi 2017’inin sonuna kadar başarmayı hedeflediklerini kaydetti. TTIP ile ilgili de değerlendirmelerde bulunan Zeybekci, şunları söyledi: "Trump’ın açıkça açıklamaları var. Trump, TTIP meselesine soğuk bakıyor, bunu istemiyor. Zaten önceden de seçim dönemi yaklaşırken de karşılıklı ‘sen beni istemiyorsan ben de seni istemiyorum’ şeklinde iki taraf birbirine böyle açıklamalar yaptı. Ama tabi derin damar buna o kadar kolay müsaade etmeyecektir. Belki süreç olarak önümüzdeki iki yıl içinde gerçekleşmeyebilir ama bu TTIP bir şekilde biraz gevşetilerek, biraz inisiyatif ülkelere verilerek, biraz ötelenerek 4-5 yıl içirişinde gerçekleşecektir ve biz bunu da kendimiz için bir şans olarak görüyoruz. Sürecin uzamasını şans olarak görüyoruz. Çünkü, Türkiye olarak biz AB ile Gümrük Birliği’nin güncellenmesini planladığımız şekilde gerçekleştirebilirsek, TTIP’e girmemizde dahil olmamız da hiçbir engel kalmamış oluyor. Bir, ekonomik kapsam olarak onu sağlamış oluyoruz, yeterlilik olarak entegrasyon olarak onu sağlamış oluyoruz. İki, AB’nin üçüncü ülkelerle imzalayacağı serbest ticaret anlaşması ve benzerlerine otomatik olarak taraf oluyoruz. Bu iki fonksiyondan dolayı bizim için TTIP de artık daha bir olumlu noktaya geliyo
TTIP serbest ticaret anlaşması
Avrupa Birliği ile ABD arasında imzalanması hedeflenen serbest ticaret anlaşması TTIP'e Almanya'da tepki büyük. Bugün on binlerce kişi Hannover'de TTIP'i protesto edecek. İşte 6 soruda TTIP...
1. TTIP anlaşması nasıl gündeme geldi?
Serbest ticaret anlaşması üzerine müzakereler, 2013 yılının temmuz ayında başladı. Anlaşmayı savunanlara göre, AB ile ABD arasında gümrükleri ve ticaret engellerini kaldıran bu anlaşma, Atlantik'in her iki yakasına da ekonomik canlanma getirecek. Anlaşmaya karşı olanlar ise tüketici haklarının korunmasında ve gıda güvenliğinde bir aşınma olacağından endişeli. Müzakerelerin kapalı kapılar ardında yürümesi de rahatsızlık yaratıyor.
2. Müzakereler daha şeffaf hale geldi mi?
Bunu söylemek kısmen mümkün. Geçen yıldan beri AB Komisyonu, somut metin önerilerini kamuoyuyla paylaşıyor. Bu metinler Brüksel'in anlaşma maddelerinin nasıl olması gerektiğine dair tasarılarını yansıtıyor. Ancak tüm metin önerileri yayınlanmıyor. Hem AB'nin hem de ABD'nin pozisyonunu yansıtan “konsolide metinleri“ ise Almanya'da şu anda sadece milletvekilleri görebiliyor. Almanya Ekonomi Bakanlığı'nın TTIP okuma adasında sadece not almaya izin var. Belgelerin bir kopyasını almak ya da fotoğrafını çekmek ise yasak. Siyasetçiler okuduklarını kamuoyuyla da paylaşamıyor.
3. Tartışmalı tahkim mahkemelerinde durum ne?
AB Komisyonu devlete bağlı olmayan, demokratik açıdan meşru olmayan tahkim mahkemelerinin yerine yatırım mahkemelerinin kurulmasını önerdi. Bu mercilerin bir ilk derece mahkemesinden ve bir temyiz mahkemesinden oluşması öngörülüyor. Buna göre devlet tarafından atanan hâkimler, yatırımcıların anlaşmaya taraf ülkelere açacağı davalara bakacak.
4. Müzakerelerde şimdiye kadar kesinleşmiş olan ne?
Tüm TTIP anlaşması sonlandırılana kadar üzerinde uzlaşılmış herhangi bir husus bulunmuyor. Sadece bazı ara sonuçlardan ve eğilimlerden söz etmek mümkün. Pazartesi günü New York'ta 13'üncü müzakere turu başlayacak.
5. Müzakereler daha ne kadar sürecek?
En az Ocak 2017'ye, yani mevcut Amerikan hükümetinin görev süresinin sonuna kadar müzakereler devam edecek. Buna ek olarak bir yıl çeviriler ve incelemeler için, bir yıl da onay için geçecek. Bu hesaba göre TTIP en iyi ihtimalle 2018 yılında yürürlüğe girebilecek.
