'TÜRBANLI TÜR BAYRAĞI' TARTIŞMASI...

Bu çizim her şeyden önce bir desen. Vermek istediğim mesaj ikiye bölünmüş olan Türkiye’dir ...

Türk karikatürist Selçuk Demirel’in, Türkiye’deki son siyasi gelişmeleri ve türban tartışmalarını ele aldığı karikatürü, Fransa’nın saygın gazetelerinden Le Monde’un 17 Nisan sayısında yayımlandı.

Ancak Demirel’in kendi çizgisiyle Türkiye’deki son gelişmeleri anlattığı ve sanal ortamda hızla dolaşan karikatürü, tartışma yarattı. Özellikle türban savunucuları, ’Türban ile Türk Bayrağı bu ülkenin simgesi’ derken türban karşıtları ise bayrakta türban motifinin kullanılamayacağını savundu. İşte çok tartışılan bu karikatürü başka çizeri Selçuk Demirel olmak üzere Türkiye’nin ’birinci sayfa’ çizerlerine sorduk.

Tarafsız mesafedeyim

Selçuk Demirel, çalışmasını şöyle anlattı: “Başarılı bir çalışma ortaya koyduğuma inanıyorum. Bu çizim her şeyden önce bir desendir. Ben laikci-dinci tartışmasında tarafsız bir mesafede duruyorum. Mesafeli durmadığımız sürece zaten çok eleştirel yaklaşamam. Ve taraf tuttuğum anda propaganda yapmış olurum. Burada vermek istediğim mesaj ikiye bölünmüş vaziyette olan Türkiye’dir. Dinciler de laikler de kendi cumhuriyetini kurmaya çalışıyorlar. Türkiye iki taraftan da çekiliyor. Ve çekildiği noktalar demokratik ve normal noktalar değil maalesef aşırı uçlardır. Türkiye 6 aydır gereksiz bir şekilde ’türban’ konusunda tartışmalara kilitlenmiş durumda. Tartışacak o kadar şey varken bu konuya saplanmak bence yanlıştır. Üniversitelerde türbanın serbest bırakılmasını savunuyorum. Bunu da taraf tuttuğum gibi bir sebepten dolayı değil insanların kişisel haklarına duyduğum saygıdan dolayı destekliyorum.”

Selçuk Demirel kimdir?

SELÇUK Demirel, 1954 Artvin doğumlu. Mimarlık eğitimi gören Demirel. ilk çizimlerini henüz lisede iken yayımladı. 1974’de Akla Kara 1 adlı ilk sergisini açtı. 1978’den bu yana Fransa’da yaşayan Demirel’in desenleri Le Monde, Le Monde Diplomatique, Le Nouvel Observatuer, The Observer, Newsweek, Fortune gibi birçok dergi ve gazetede düzenli olarak yayımlanmakta. Dergi ve kitap kapakları, desen albümleri, kartpostal ve afiş çalışmaları yapmaktadır. Ayrıca sanatçı, Devrimci Yol’un yıldız yumruklu sembolünü de yaratan kişidir. Demirel’in eserleri şöyle: Biracayip (1980), Kedili Geçmiş Zaman (1983), Seyir Defteri (1984), Başıboş (1987), Pürtelaş (1987), Selçuk/Zeichmungen (1988), Ne War Ne York (1990), Eclats de Silence (1990), Regards de Chats (1991), Graffiches / Frafiş (1994), ABCdaire de Selçuk (1995), Selçuk Demirel (1995), Desen mi Demesen mi? (2001).

Karikatüristler ne diyor?

Avrupalı’ya nefis anlatım

Bülent Çelik (VATAN): Karikatür yapısı gereği muhalif bir ruh taşır. Çelişkiyi yakalar, altını bir güzel çizer ve afişe eder. Bu işleri en açık ve en anlaşılır bir ifade ile yerine getiren karikatür iyi karikatürdür. Selçuk Demirel, uzun yıllardan beri özellikle de Türkiye dışında yayınlanan karikatürleri ile Türk karikatür sanatını başarı ile temsil eden yazısız karikatür ustasıdır. Bu karikatürün de Türkiye’de olanı biteni bir türlü doğru anlamayan ya da anlamak istemeyen Avrupalı’ya nefis bir grafik bir antımla özetleyivermiş. 2003’ten bu yana olup bitenler Cumhuriyetin kuruluş yasaları ile belirnen bayrağın şeklini değiştirmeye çalışmaktan ibaret değil mi? Umarım Selçuk Demirel’in bu karikütürü özellikle Avrupa kamuoyunun Türkiye’deki gidişi daha doğru anlamasına katkı sağlar.

Siyasi simge

Birol Bayram (AKŞAM): Türban bu karikatürde siyasi bir simge olarak kullanılmış. Karikatürcüler anlatmak istedikleri konuları böyle formülize eder. Burada türban değil de başka bir sorunun simgesi de kullanılabilirdi. Karikatür tamamen çizerinin kendi fikridir. Ancak karikatürü incelediğimizde ortaya çıkan sonuç bakış açısına göre değişir. Kimi çok beğenir kimi ise beğenmez. Sanatçı derdini simgesel olarak anlatmaya çalışmış. Karikatür yoruma açıktır ve Demirel bu tür simgeleri kullanan bir sanatçıdır.

Yoruma açık

Latif Demirci (HÜRRİYET): Öncelikle yoruma açık bir karikatür olmuş. Zaten Selçuk Demirel’in kullandığı teknik gereği kesin bir sonuç çıkartamazsınız, herkes farklı yorumlayabilir. Sonuç olarak üzerinde tartışılan ve farklı yorumları doğuran bir karikatür ortaya çıkmış. Karikatür açısından değerlendirildiğinde hedefine ulaşan bir çalışma olmuş. Zaten karikatürün özünde de bu yok mudur? Ayrıca bu karikatürü, Fransa’da yaşayan bir Türk çizmiş. Demek ki türban sorununa dışarıda yaşayan bir kişi böyle bakıyor da diyebiliriz.


(VATAN)