Tutuklu vekillere adli kontrolle tahliye yolu

TBMM Başkanı Cemil Çiçek’in girişimiyle biraraya gelen muhalefet partilerinin, tutuklu milletvekili sorununun çözümü için uzlaştıkları, milletvekili seçilenlerin tutuklanamayacağı yönünde CMK 100. madde değişikliğine, hakkında henüz soruşturma ya da kovuşturma bulunmayan pek çok terör örgütü üyesine milletvekili yolu açacağı gerekçesiyle sıcak bakmayan AK Parti, muhalefetin daha önce yasa teklifi yoluyla gündeme getirdiği “Adli Kontrol” tedbiri ile özgürlük formülüne vize verdi.

TBMM Adalet Komisyonu, 3. yargı paketi olarak bilinen adalet hizmetlerinin hızlandırılmasını içeren yasa tasarısı üzerindeki çalışmalarını tamamlama noktasına getirdi. Alt komisyon tutuklamalar ve Adli Kontrol tedbirine konusunda iki önemli kararı benimsedi. Alt komisyonun benimsediği en önemli değişiklik, “tutuklu vekiller sorunun çözümü için formül olabileceği” ifade edilen Adli Kontrol tedbiriyle ilgili oldu. Tasarı ile CMK’nın 109. maddesinde düzenlenen ve halen ceza üst sınırı 3 yıla kadar olan suçlarda tutuk yerine uygulanan Adli Kontrol tedbirinin ceza üst sınırı 5 yıla kadar suçlarda uygulanabilmesi öngörülüyordu. Alt komsiyon kabul ettiği düzenleme ile Adli Kontrol tedbirinin uygulanmasında ceza üst sınırını tümden kaldırdı. Tasarı alt komisyonda benimsenen haliyle yasalaşırsa, çok sayıda tutuklu ile birlikte tutuklu milletvekillerine de hakim takdirine bağlı olarak tutuksuz yargılanma yolu açılmış olacak.

‘Bir umut doğdu’

Alt komsiyonda kabul edilen değişikliklerle, tutuklu vekiller için yeni bir çözüm formülünün gündeme geldiği yorumlarına, CHP’li milletvekilleri temkinli yaklaştı. Sonuçta adli kontrol kararının da hakim kararına bağlı olacağını ifade eden CHP’li komsiyon üyesi Ali Rıza Öztürk, “Bu bizim gündeme getirdiğimiz bir teklifti, AKP de kabul etti. Bir umut doğdu denilebilir ancak sonuçta hakim takdirine bağlı” derken, AK Partili alt komisyon üyesi Recep Özel ise, “Biz hakimlere tutukluluk yerine kullanabilecekleri bir enstrüman sunuyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

Askeri suçlarda da

Alt komisyonda benimsenen bir başka değişiklik ile askeri suçlarda da artık “hükmün açıklanması” geriye bırakılabilecek. AK Partili komisyon üyesi Recep Özel, “Bu yönde pek çok şikayet vardı. Örneğin askerlikten ayrılmak isteyen, daha iyi koşullarda sivil bir iş bulup askerliği bırakmak isteyen kişi tazminat yatırdığı halde üstüne bir de hapis cezası yatmak zorunda kalıyordu. Yasa hükmü nedeniyle bunlarda hükmün açıklanmasının geriye bırakılması mümkün olmuyordu. Şimdi genel hükümler çerçevesinde bu durumdaki kişiler de hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasından faydalanabilecek” dedi.

Reşit olmayanla ilişkiye tutuksuz yargılama

Alt komsiyon adli para cezaları ile üst sınırı 2 yıla kadar hapis cezası olan suçlar için tutuksuz yargılanma yolunu açan değişikliğe de imza attı. Halen cezası 1 yıla kadar olan suçlar için tutuklama kararı verilemezken, tasarının yasalaşması durumunda 2 yıla kadar olan suçlarda tutuksuz yargılama yapılacak. Düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle birlikte 2 yıla kadar suçlar nedeniyle cezaevinde bulunan tutuklar da serbest kalacak.

Tutuksuz yargılama yapılacak cezalarda sınırın 1 yıldan 2 yıla yükseltilmesi muhalefetin tutuklu vekiller için önerdiği CMK değişikliği formülünde de yer alıyordu. Tasarının yasalaşması halinde tutuksuz yargılama yapılabilecek suçlardan bazıları şöyle:

“Reşit olmayanla cinsel ilişki, Cinsel taciz, tehdit, Sendikal hakların kullanılmasının engellenmesi, hakaret, haberleşmenin gizliliğini ihlal, kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması, özel hayatın gizliliğini ihlal, karşılıksız yararlanma, trafik güvenliğini tehlikeye sokma, Çevrenin kasten kirletilmesi, gürültüye neden olma, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak, resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan, suçu ve suçluyu övme, kanunlara uymamaya tahrik, müstehcenlik, birden çok evlilik.

Köşk'ten Haberal teklifine onay

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, kamuoyunda “Haberal” teklifi olarak bilinen, tutuklu ve hükümlülerin hasta yakınlarını ziyaret etmelerine olanak sağlayan “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un da aralarında bulunduğu 5 kanunu onayladı.

Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan açıklamaya göre, Gül'ün onayladığı “Eşyanın Sınırlardaki Kontrollerinin Uyumlaştırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşmenin Uluslararası Karayolu Taşımacılığına İlişkin Sınır Geçiş İşlemlerinin Kolaylaştırılması Başlıklı 8 Numaralı Ekinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun”, “Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Bu Taşımacılık Faaliyetinde Kullanılacak Özel Ekipmana İlişkin Anlaşmaya Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun” ve “Karayolu Trafiği Konvansiyonu ile Bu Konvansiyonu Tamamlayıcı Avrupa Anlaşmasına Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun”, “Bazı Kanunlar ile Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” yayımlanmak üzere Başbakanlık'a gönderildi.