ALİ ULURASBA
ANKARA - Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda 2004 yılı bütçe kanun tasarısının sunumunda yaptığı konuşmada, 2003 yılının Haziran ayı itibariyle Türkiye'nin toplam dış borcunun 137.9 milyar dolar olduğunu söyledi.
Bu dönemde 10.6 milyar dolar anapara ve 3.6 milyar doları faiz olmak üzere toplam 14.2 milyar dolar tutarında dış borç ödemesi yapıldığını belirten Unakıtan, ''2003 yılı Eylül ayı itibariyle konsolide bütçenin dış borcu 61.3 milyar dolar, iç borcu ise 178.7 katrilyon liradır. İç borçlanmada faiz oranları gerilemiş ve Eylül ayında ağırlıklı ortalama faiz yüzde 32.4'e inmiştir. 20 Ekim'de yapılan 91 gün vadeli bonoda yıllık bileşik faiz yüzde 26.01 olmuştur. Faizlerdeki bu gerileme umut vericidir. Türkiye'nin içinde bulunduğu borç-faiz sarmalından kurtulması yönündeki kararlılığımızda herhangi bir değişiklik yoktur. Kamu kesimi borçlanma gereği 2002 yılında yüzde 12.8 iken 2003 yılı sonunda 4.1 puan azalarak yüzde 8.7'ye gerileyecektir. Avrupa Birliği (AB) Maastricht kriterlerine göre kamu kesimi açığı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYİH) yüzde 3'ünü aşmamalıdır. Kamu kesimi açığının makul seviyelere indirilmesi amacıyla, yeterli faiz dışı fazla vermek başta olmak üzere iç borç stokunun düşürülmesi ve faiz borç ödemelerinin bütçedeki payının azaltılması yönündeki mücadelemiz devam etmektedir'' dedi.
2004 YILI HEDEFLERİ
2004 yılı hedefleri ile ilgili bilgiler veren Unakıtan, hükümet olarak enflasyonu tek haneli rakamlara indirmek, kamu borç stokunu düşürmek, üretimi ve ihracat artışını sürdürmek, işsizliği azaltmak, istikrarlı ve yüksek bir büyüme performansına ulaşmak azminde olduğunu belirterek, ''Bunu hedef alan ekonomik programımızı disiplinle ve kararlılıkla uygulamaya devam edeceğiz'' dedi. Maliye Bakanı bu çerçevede belirlenen 2004 yılı makroekonomik büyüklükleri ise Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) 419.7 katrilyon lira, büyüme hızı yüzde 5, GSMH deflatörü yüzde 11.9, TEFE yıl sonu yüzde 12, TÜFE yılsonu yüzde 12, ihracat 51.5 milyar dolar, ithalat 75 milyar dolar şeklinde açıkladı.
''MALİ DİSİPLİN ANLAYIŞI TEMEL ÖNCELİK''
Bütçenin 2004 yılı hedefleri rakamlarına göre hazırlandığını kaydeden Unakıtan, ''Mali disiplin anlayışı, 2004 yılında da temel öncelik olarak kalacaktır. Bütün kamu kurum ve kuruluşlarında olduğu gibi 2004 yılında da, sunmak zorunda oldukları temel kamu hizmetlerinin kalite ve miktarında herhangi bir düşüşe meydan vermeksizin kendilerine verilen ödenekleri hizmet önceliklerine uygun olarak fayda-maliyet analizi yapmak suretiyle kullanacaklarına inancımız tamdır. 2003 yılı bütçesini bağlamak çok zor olmuştu. Ancak 2004 bütçesi çok kolay bağlanmıştır.Bu, 2003 yılında gösterilen fedakarlık ve çabalar sayesinde olmuştur'' dedi.
ANALİTİK BÜTÇE
Unakıtan, Türk bütçe tarihinde ilk kez 'Analitik Bütçe Sınıflandırması'nın 2004 bütçesinde hayata geçirildiğini kaydederek, ''Bütçe kod sistemi, uluslararası standartlara ve AB normlarına uygun bir yapıya kavuşmaktadır. Bu şekilde 2003 yılı Katılım Ortaklığı Belgisi ile Ulusal Program'ın gereği de yerine getirilmektedir. 2004 yılı bütçesinde, bütçe giderlerinin 160.0, bütçe gelirlerinin 114.5, bütçe açığının 46.4, faiz dışı fazlanın 19.8 ve IMF tanımlı faiz dışı fazlanın da 21 katrilyon lira olarak tahmin edildiğini ifade etti.
Unakıtan bütçedeki diğer rakamları şöyle verdi:
''Personel harcamaları için 35.3, diğer cari harcamalar için 9.9, yatırım harcamaları için 7.6, transferler için 108.2 katrilyon lira ödenek ayrılıyor. Önemli transfer kalemlerinden
borç faiz ödemelerine 66.2, KİT'lere 1.5, vergi iadelerine 11.4, sosyal güvenlik kurumlarına 16, kuruluş transferlerine 3.7, tarımsal destekleme 3.8 katrilyon lira ayrılıyor.''
Bakan Unakıtan 2004 yılı bütçesinde eğitim, sağlık ve ihracata önceki yıllar bütçesine göre daha fazla kaynak ayrıldığını kaydetti.
BÜTÇE ÜZERİNDEKİ FAİZ BASKISI
Rakamlara bakıldığında bütçedeki faiz baskısının giderek hafiflediğini belirten Unakıtan, ''Kuşkusuz bu olumlu gelişme, siyasi istikrarın sağlanması, mali disiplin konusunda taviz vermez tavrımız ve ekonomik programın uygulanmasında gösterdiğimiz kararlılığın bir sonucudur'' dedi. 12004 yılı bütçesinde de kamuda tavizsiz mali disiplin uygulanacağını kaydeden Maliye Bakanı Unakıtan, bunun için gerekli tedbirlerin alındığına dikkat çekti.
MEMUR AYLIKLARINA YÜZDE 12 ZAM
Unakıtan açıklamalarında memur aylıklarına da değindi. Unakıtan memurların aylıklarına uygulanacak artış oranının bütçe imkanları ve enflasyon hedefleri dikkate alınarak belirlendiğini ifade söyledi. Önceki yıllardan farklı olarak yılın ikinci yarısında uygulanacak katsayılar da bütçe kanunu ile belirlendiğini, bu çerçevede memur aylıklarına 2004 yılının ilk ve ikinci yarısında yüzde 6 olmak üzere toplamda yüzde 12'lik bir zam yapıldığını belirtti. Kamu görevlilerine Bakanlar Kurulu'nca belirlenecek tarihlerde ve tutarda iki bölüm halinde toplam 160 milyon lira tutarında ilave bir ödeme daha yapılacağını hatırlattı.
ENFLASYON MUHASEBESİ
Bakan Unakıtan, 1 Ocak 2004 tarihinde enflasyon muhasebesine geçilmesi için gerekli yasal çalışmanın Meclise sunulduğunu, bu yasanın yürürlüğe girmesiyle vergi sisteminde yıllardır eleştirilen bir eksikliğin giderilerek gerçek kazançlar üzerinden vergi alınmasının sağlanacağını söyledi. Unakıtan, ''Vergi kaybı gerekçesiyle daha önce hiçbir hükümetin cesaret edemediği enflasyon muhasebesine geçiş, hükümetimizin vergi sisteminin iyileştirilmesi konusunda ne kadar kararlı ve cesaretli olduğunu göstermesi açısından da önemlidir'' ifadelerini kullandı.
KAYIT DIŞI EKONOMİYLE MÜCADELE
Maliye Bakanı Unakıtan 2004 yılı vergi stratejisini ana hatlarıyla anlatırken, ''2004 yılını 'kayıt dışı ekonomiyle mücadele yılı' ilan ediyorum. Şimdi kayıt dışı ekonomiyle mücadele etmenin tam zamanıdır. Ülkemizin artık vergi kayıp ve kaçağına tahammülü olmadığı gibi, vergi kaçırmanın hiçbir haklı nedeni de kalmamıştır. Bu nedenle 2004 yılında vergisini zamanında ve tam ödeyenleri huzurlu, vergi kaçıranları ise zor günlerin beklediğini, gelecek dönemde bakanlığın bütün çabaları ve imkanlarını bu yönde kullanacağını açıkça ifade etmek istiyorum. Kayıt dışı ekonominin kayda alınması yanında vergi yükünün adil dağılımını, vergi sisteminin basitleştirilmesini verginin tabana yayılarak kayıtlı mükellefleri üzerindeki yükün zaman içinde azaltılmasını, diğer ülkeler ve özellikle AB ülkelerindeki gelişmelere uyum sağlanmasını, ekonomik gelişmenin desteklenmesi ve uluslararası vergi rekabetini esas alan çalışma, düzenleme ve uygulamalara 2004 yılında da devam edilecektir'' dedi.
Kayıt dışı ekonominin kayıt altına alınmasında vergi idaresinin güçlendirilmesinin en önemli unsur olduğunu kaydeden Unakıtan, bu kapsamda VEDOP projesinin geliştirilmesinin yanı sıra VEDOP 2 projesinin hayata geçirileceğini kaydetti. Unakıtan bu çerçevede otomasyon hizmetlerinde ayrıntı ve hizmet genişliğinin önemli olduğunu hatırlattı.
MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ
2004 yılı bütçesinin genel gelirlerinin 113.7 katrilyon lira, vergi gelirlerinin tahmini ise 99.2 katrilyon lira olarak öngördüklerini belirten Bakan Unakıtan, ''Anayasa Mahkemesi'nin kararları nedeniyle 2003 yılında alınan 650 trilyon lira tutarındaki ek Motorlu Taşıtlar Vergisi'nin 2004 yılında mahsup ve iadesi de bütçenin hazırlanması sırasında dikkate alınmıştır'' diye konuştu. Unakıtan, vergi barışından 2003 yılında 2.4 katrilyon lira gelir öngörüldüğünü, bu projeden 2003 yılı tahsilatının tahminlerine paralel olarak 2.5 katrilyon lira civarında olmasının beklendiğini, 2004 yılında ise kalan 3 taksit tutarı olarak yaklaşık 1.2 katrilyon lira gelir beklendiğini, bu rakamın 2004 bütçesinde de yer aldığının altını çizdi.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 20:56
