ANKARA- 2003 yılı vergi beyanı sonuçları, açlık sınırında yaşayan asgari ücretliden daha zor durumda olan iki kesimi ortaya çıkardı: Sanayici, kuyumcu ve müteahhitler... Gelirler Genel Müdürlüğü’nün vergi beyanı sonuçlarına göre, bazı sanayici, kuyumcu ve müteahhitler açlık sınırının altında yaşıyor. Gelir vergisi genel beyan dönemi olan Mart ayında işadamları ile doktor, avukat, mimar, mühendis gibi serbest meslek erbabının oluşturduğu 793 bin 311 kişi 2002 yılı gelirleri için bildirimde bulundu. Bu mükelleflerin toplam gelirleri 3 katrilyon 508 trilyon 761 milyar lira, bunun vergisi ise 1 katrilyon 58 trilyon 617 milyar lira olarak belirlendi. Gelir vergisi mükelleflerinin ortalama yıllık geliri 4 milyar 422 milyon 933 bin lira, ortalama vergileri de 1 milyar 334 milyon 429 bin lira oldu. 2002 yılı Mart ayında da bir önceki yıl gelirleri için 792 bin 335 adet beyanname verilirken, toplam gelir 3 katrilyon 769 trilyon 131 milyar lira, toplam vergi de 1 katrilyon 88 trilyon 254 milyar lira olarak gerçekleşmişti. Bu şekilde enflasyonun toptan eşyada yüzde 30.8, tüketici fiyatları bazında ise yüzde 29.7 olarak ilan edildiği 2002 yılında, vatandaşa sunulan mal ve hizmetlerin fiyatları da asgari bu oranda arttırılırken, işadamları ve serbest meslek erbabı, hayat standardının kalkmasını da fırsat bilip gelirlerinde indirime gitti.
Çoğu gelirini düşük gösterdi
Yıllık gelir vergisinin seçilmiş meslek gruplarına göre dağılımında da 46 meslek grubundan 34’ünün yıllık gelirini bir önceki yıla oranla düşürdüğü ortaya çıktı. Gelirini yükselten 12 meslek grubundan da sadece sanatçılar, eczacılar, ecza ve ilaç depoları, noterler ve toprak sanayicilerinin ciddi bir kazanç artışına gittiği dikkat çekti. Yaptıkları her işlemi belgelendirmek zorunda olan noterler ile kamuya ilaç satışları karşılığı mutlaka fatura düzenleyen eczacıların özel durumları dikkate alındığında, gelirini arttıranlar küçük bir grupla sınırlı kaldı. Sonuçta çok kazananlar çok vergi vermek yerine gelirini düşürme yoluna gitti ve normal vergisini bile ödemedi.
İşçilerinden az kazanıyorlar!
2003 yılı gelir vergisi beyanları, açlık sınırının 460 milyon 161 bin lira, yoksulluk sınırının ise 1 milyar 398 milyon lira olarak hesaplandığı Türkiye’de işadamlarının, doktor ve avukatların, lokantacıların ne kadar düşük bir gelirle yaşamak zorunda kaldıklarını da gözler önüne serdi. Lokantalar, deterjan ürün ticareti yapanlar ve mobilyacılar Türkiye’nin en az gelir elde eden kesimleri oldu. Bu kesimlerin gelirleri çalıştırdıkları işçilerin bile altında kalıyor. Günümüzde asgari ücretle çalışan bir işçinin eline ayda 256 milyon 500 bin lira, diğer işçilerin eline de ortalama 600-700 milyon lira geçiyor. Asgari ücretli bir işçi her ay devlete 32 milyon 265 bin lira, diğer işçiler de ortalama 200 milyon lira dolayında gelir vergisi ödüyor.
İŞTE VERGİ BEYANLARI (Bin Lira)
MESLEKLER ADEDİ ORT. GELİR ORT. VERGİ
Noter 558 139.596.014 55.419.455
Ecza-ilaç depoları 107 46.006.166 18.569.562
Sanatçılar 1.150 32.530.879 13.177.338
Akaryakıt ticareti 1.248 18.484.278 6.281.876
İhracat-ithalat 1.186 15.875.342 5.771.120
Avukatlar 18.966 10.051.039 3.456.523
İnşaat-Bayınd. İşl. 17.537 8.413.620 2.926.123
Doktorlar 10.321 5.720.027 1.661.555
Altın imalat ve tic. 8.167 3.870.223 1.019.610
Oteller-moteller 2.117 3.267.215 957.095
Lokantalar 23.347 1.180.663 321.248
Tüm mükellefler 793.311 4.422.933 1.334.429
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 20:07
