YABANCILAR TÜRKİYE'DE İŞ YAPMADAN ÖNCE DEDEKTİF TUTUYOR!..
Yabancı işadamları, bir yandan ortaklık yapacağı firmalar için yatırım danışmanlarına başvuruyor; diğer yandan işe alacakları şahıslar hakkında dedektiflik acentelerine ‘alkollü araç kullanıp kullanmadığı’ gibi konularda araştırma yaptırıyor. Türk dedektifler, yabancı meslektaşları aracılığıyla gelen dosyaları inceleyerek firma hakkında gerekli araştırmaları yapıyor. Hazırlanan rapor, yatırım yapmayı düşünen işadamına iletiliyor. Vergi levhasında özel dedektif unvanı bulunan Mehmet Uzuner, 21 kişilik ekibiyle gelen taleplere cevap veriyor. Uzuner, son olarak Hollandalı bir firmanın Antalya’da hayvan çiftliği kurmak için işbirliği yapmak istediği bir firmayla ilgili araştırma yapmış. Uzuner, firmanın sahiplerini sabıka durumlarına kadar inceleyip raporunu şirkete göndermiş. Yabancı şirketlerin sadece firmaları değil, çalıştırdıkları kişilerle ilgili araştırma yapmaları için kendilerini aradığını belirten Uzuner, “İşe alınacak ya da halen çalışan kişilerin gece hayatı ya da kötü alışkanlıklarının olup olmadığını da araştırıyoruz. Yabancıların en hassas olduğu konu, çalıştırdıkları elemanın alkollü araç kullanıp kullanmadığı. Bizden özellikle bunu öğrenmemizi istiyorlar.” diyor. Türk-Amerikan İşadamları Derneği Başkanı Adnan Nas, yabancı sermayeli şirketlerin hem işbirliği kuracakları şirketlerin hem de çalışanlarının ahlaki yönüne çok önem verdiğine dikkat çekerek, bu çerçevede ciddi tedbirler alındığını kaydediyor. Dedektiflikle ilgili yasaların bulunduğu Avrupa ülkelerinde dedektiflik acenteleri yaygın bir şekilde faaliyet gösteriyor. Acenteler sadece kişi ya da şahıs araştırması için değil, yatırım yapmak isteyen işadamlarına da hizmet veriyor. Acenteler Türkiye’yle ilgili aldıkları işlerde Türk meslektaşlarıyla temasa geçiyor. 4 yıl önce vergi levhasına özel dedektif unvanını yazdıran hukuk fakültesi mezunu Mehmet Uzuner, yabancı acentelerle işbirliği içinde çalışıyor. İstanbul, Ankara ve İzmir’de 21 kişilik ekibiyle teknolojinin imkanlarından faydalanarak araştırma ve takip yapan Uzuner, işe ilk başladığı günlerde aldatma sonucu meydana gelen boşanma davalarına bakmış. Zaman içinde firma ve şahıs araştırmaları konusunda da talep gelince çalışmalarını bu yöne kaydırmış. Bu konuda en çok talep de yabancı sermayeli şirketlerden gelmiş. Uzuner ve ekibi, aynı zamanda Türkiye’de faaliyet gösteren şirketlerle ilgili şahıs araştırması da yapıyor. Bugüne kadar büyük şirketlerde halen çalışan ya da işe alınacak 25 kişi hakkında inceleme yapan Uzuner, bu kişileri gece hayatı olup olmamasından alkollü araç kullanıp kullanmadığına kadar araştırıyor. Uzuner, bunun yabancı firmaların üst düzey yöneticileriyle ilgili hassasiyetinden kaynaklandığı görüşünde: “Yurtdışında alkollü araç kullanmak çok büyük bir suç. Avrupalılar bu konuda hassas. Hayatlarının düzenli olup olmadığından kötü alışkanları olup olmadığına kadar yöneticilerin yaşantılarını öğrenmek istiyorlar. Hatta yöneticilerin okul notları bile onlar için önemli. Biz de inceleme sonucunda tuttuğumuz raporları firma sahiplerine ulaştırıyoruz.” Uzuner, bazı sektörlerde yaşanan rekabetten dolayı firmaların birbirlerinin elemanlarını takip ettirdiğini sözlerine ekliyor. Uzuner ve ekibi aynı zamanda çocuklarını uyuşturucu tehlikesinden korumak isteyen ailelere de hizmet veriyor.
Türk Amerikan İşadamları Derneği Başkanı Adnan Nas, yabancıların çalışanlarının ahlaki yönüne çok önem verdiğini, bu sebeple sıkı bir incelemeden geçirdiğini anlatıyor. Bu durumun ülkelerin gelişmişlik düzeyiyle bağlantısı olduğuna dikkat çeken Nas’a göre, uluslararası ve halka açık şirketlerde çalışan yöneticilerin belli bir etik standartta olması şart. Yolsuzluklara sadece kamu kurumlarında değil, özel firmalarda da rastlanıyor. Yurtdışında ekonomi sektöründe istihbarat faaliyetinde bulunan profesyonel şirketler, rakip firmaların tüm faaliyetlerini inceliyor. Adnan Nas, Türkiye’de de danışmanlık yapan şirketlerin sayısının artmasının ekonomiye olumlu katkısı olacağını ve piyasa güvenini sağlayacağını vurguluyor.
Teknolojinin son imkanlarını kullanıyorlar
Dedektiflik firmaları araştırma yaparken teknolojinin son imkanlarını kullanıyor. Fotoğraf çeken saatlerden mikro dinleme cihazlarına kadar değişik elektronik araçlar dedektiflerin gözdesi. Her müşterisiyle sözleşme yapan özel dedektif Mehmet Uzuner’in topladığı deliller mahkemede de kabul ediliyor. 3963 sayılı Özel Dedektiflik Kanunu 1994’te Meclis’te kabul edildi. Ancak dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından Meclis’e iade edildi. Yasa bir daha TBMM Genel Kurulu’nda ele alınmadı ve askıda kaldı. Özel dedektiflik ile ilgili mevcut bir kanun yok. Ancak hukuk fakültesi mezunu Mehmet Uzuner, yasalarda uzun uğraşlar sonucu sözleşmeli çalışan özel dedektif unvanını almayı başardı.
Zaman
