Yanan ormanlar kendine yenilemeye başladı
Türkiye, temmuz ve ağustos aylarında büyük bir felakete dönüşen orman yangınlarıyla mücadele etti. Sadece Marmaris’te 110 bin dönüm alan kül oldu. Buna rağmen doğa kendini hızla yeniliyor. Yangından sonra sürgün veren bir hayıt ağacının boyu 1.5 metreyi aşmış bile.
TURİZM cenneti Marmaris’te, 29 Temmuz’da çıkan Orman yangını, bir hafta sonra kontrol altına alınabildi. Ancak yangında 110 bin dönüm ormanlık alan yandı.
Yangından hemen sonra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından, ‘Özel Çevre Koruma Bölgeleri ve Doğal Sit Alanlarındaki Orman Alanlarında Yangınların Biyoçeşitlilik Üzerindeki Etkilerinin Tespiti’ adlı bir proje başlatıldı.
Proje kapsamında inceleme yapmak için Hacettepe Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi ile Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’nden 7 akademisyen yangından hemen sonra Marmaris’e gitti. Çalışmaları yerinde takip etmek için Marmaris’te akademisyenlerle buluştuk.
YENİLENMEYİ BELGELİYORLAR
Burası Marmaris’in Bayır köyü ile Osmaniye köyleri arasında kalan ormanlık bir alan. Birçok ağaç ve hayvan türüne ev sahipliği yapan bu bölge ‘Datça-Bozburun Özel Çevre Koruma Bölgesi’ sınırları içinde yer alıyor. Yangın ekoloğu Prof. Dr. Çağatay Tavşanoğlu, Doç. Dr. Burçin Yenisey Kaynaş, Gökhan Ergan ile orman ekoloğu İrem Tüfekcioğlu bu bölgede meydana gelen yangınlarla ilgili çalışıyor. Çalışma kapsamında uzmanlar bir yandan yangını sağ atlatan ağaçları tespit ederken diğer yandan çam ağaçlarının üzerindeki kozalakları sayıyor.
Fotokapan ve tuzaklar sayesinde hangi hayvanların yangını sağ atlattığını belirlemeye çalışan uzmanlar aynı zamanda yangın sonrası sürgün veren ağaçları fotoğraflayarak ormanın nasıl kendini yenilediğini belgelemeye çalışıyor. İlk bakışta tamamen yanmış gibi görünen alanı dikkatlice incelediğimizde ormanda yangından zarar görmemiş cepler olduğunu fark ediyoruz. Akademisyenler bu durumun ormanın kendini daha iyi yenilemesi için bir fırsat olduğunu belirtiyor. Yanmış çınar, hayıt, zakkum, tesbih çalısı, sakız, menengiç ve defne gibi ağaçların sürgün verdiğini, hatta bazı sürgünlerin boyunun bir buçuk metreyi geçtiğini görüyoruz. Ormandaki bu değişimi ormanaltı bitki türlerinde de görmek mümkün. Örneğin 10 gün önce sürgün veren Adasoğanı’nın boyu bir metreyi aşmış.
Burçin Yenisey Kaynaş hayvanlarla ilgili, “Bu bölgede karakulak, porsuk, tilki domuz ve ayı gibi birçok memeli tür yaşıyor. Bu bölge aynı zamanda birçok böcek ve kuş türüne ev sahipliği yapıyor. Hayvanların yanan bölgelere adaptasyonunu bitkilerdeki gibi net bir şekilde göremiyoruz. Aşırı yanmış alanlarda hayvan aktivitesi çok düşük. Ancak daha az yanmış alanlarda böcek, kuş ve kelebek türleri gördük. Daha çok türün tespiti için yanan bölgelere fotokapan ve tuzaklar kurduk” dedi.
Yanmış bir alanı gezerken bir zakkum ağacının sürgünü üzerinde yaprak bitleri ile karıncaların olduğunu görüyoruz. Zakkum ağacının sürgünü etrafında bir ortak yaşamın meydana geldiğini söyleyen Kaynaş, sözlerine şöyle devam etti: “Yangından sonra zakkum sürgün vermiş. Daha sonra bu sürgüne yaprak biti gelmiş. Ardından yaprak bitinin salgıladığı şekerli sıvı ile beslenen karıncalar gelmiş. Böylece ‘Simbiyoz’ denilen ortak bir yaşam meydana gelmiş. Bu durum ormanın kendini yenilemede ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor.”
