Türkiye'de asgari ücret Avrupa'nın sekizde biri ancak ederken, temel tüketim mallarının fiyatları, AB ortalamasının kat kat üzerinde bulunuyor. En pahalı bezini yakan, en pahalı otomobile binen Türk insanı ete de iki misli para ödüyor. Özel sektörle yapılan ballı sözleşmeler nedeniyle en temel ihtiyaçlardan biri olan elektriği de en pahalı biz tüketiyoruz.
En pahalı eti yiyoruz
Dünyada etin kilo fiyatı 6 doları geçmezken Türkiye'de etin cinsine göre 8-12 dolar ödeniyor. Et fiyatları son 20 yıldır hiç durmadan katlanırken, et tüketimi de hızla düşüyor. Uzmanlar Türkiye'de kişi başına düşen yıllık et tüketiminin 1980'li yılların başında 25 kilogram olduğunu, bugün ise bu rakamın 15 kilogramın altına düştüğünü belirtiyor.
Türkiye'de sadece et değil, ağır vergi yükü altındaki akaryakıt ürünleri de dünya fiyatlarının çok üzerinde satılıyor. Uluslararası piyasalarda petrol fiyatının gerilemesi, dolardaki düşüş Türkiye'yi hiç etkilemiyor. Fiyatlardaki düşüş, ÖTV ve KDV oranları artırılarak aynen korunuyor. Hükümetler, devlet bütçesindeki açığı bu vergilerle kapatmaya çalışıyor.
Bir kazık da elektrikte
Dünya fiyatları ile bir karşılaştırma yapıldığında, özel sektörle yapılan sözleşmelerdeki usulsüzlüklerin nasıl vatandaşın sırtına yüklendiği de gözler önüne seriliyor.
İngiltere'de elektriğin kilowatsaati 4.96, ABD'de ise 4.27 cent iken, Türkiye elektrik tam 9.05 cente satılıyor.
Et neden pahalı?
* Doğu ve Güneydoğu Anadolu hayvancılık için gerekli yem bitkileri açısından verimli, geniş topraklar, uygun hava koşulları ve bol su kaynaklarına sahip. Ancak bu bölgede hayvancılığa en büyük darbeyi terör vurdu.
* Türkiye'nin 1980 yılındaki canlı hayvan varlığı yaklaşık 16 milyonu sığır ve 49 milyonu koyun olmak üzere toplam 85 milyon civarında iken, 1997 yılında 11 milyonu sığır ve 30 milyonu koyun olarak 44 milyona, 2002 yılı sonunda ise toplamda 41 milyona geriledi.
* Göç olgusu hayvacılık yapanların sayısını azalttı.
* Teknolojik yenilikler Türkiye'de dikkate alınmadığı için et verimi düştü.
* Besicilik konusunda dededen kalma yöntemler uygulandığı için beslenen hayvanlarda önemli kilo kayıpları ya da et tutmama problemi yaşandı.
* Yem maliyetleri artarken, hayvanlar yeterince beslenemedi.
Her şey bir yana gazete fiyatlarında daha ucuzuz
Türkiye'de belki de gerçek maliyetinin çok altında satılan tek günlük ihtiyaç maddesi, gazeteler. Örneğin VATAN gazetesinin fiyatı 250 bin lira. Bu, 17.25 cente denk geliyor. Diğer büyük gazeteler de 300 bin liralık fiyatları ile 20 centi ancak yakalayabiliyorlar.
Oysa Avrupa ve ABD'de yayınlanan günlük gazetelerin fiyatları Türkiye'dekinin neredeyse 5 katı. Örneğin İngiltere'de Times gazetesi hafta içi 0.5 paunda yani 1 milyon 210 bin liraya satılıyor.
Hafta sonu Times'ın fiyatı 1.60 paund oluyor. Observer da aynı fiyattan satılıyor. İngiltere'de yayınlanan tabloit gazeteler de hafta içi 0.35 paund ile 0.75 paund arasında satılıyor. Daily Mail'in fiyatı hafta içi 0.40 paund, Cumartesi günü 0.60 paund, Pazar günü ise 1.20 paund.
Fransa'da Le Monde'un fiyatı ise 1.20 euro. Yani neredeyse 2 milyon Türk Lirası. ABD'de yayınlanan New York Times ve Washington Post hafta içi 35 cente satılıyor. Bu gazetelerin Pazar günü fiyatları 1.25 dolara çıkıyor.
Türkiye'de asgari ücret Avrupa'nın sekizde biri
Türkiye'deki asgari ücret, Batı Avrupa ülkelerinde uygulanan tutarların yaklaşık sekizde biri düzeyinde bulunuyor. Gelişmiş Batı Avrupa ülkelerinde asgari ücret 1100-1400 euro arasında değişiyor. Bu düzeyde bir ücreti, Türkiye'de ancak üst düzey bürokratlar alabiliyor.
Türkiye'de 2003 yılı başında belirlenen ve halen geçerli olan net 225 liralık asgari ücret, 144 euroya denk geliyor. Buna göre, Çek Cumhuriyeti'nde uygulanan asgari ücret bile 194 euro ile Türkiye'ye oranla yüzde 35 daha yüksek düzeyde bulunuyor.
Türkiye'de yaklaşık 144 euro olan asgari ücret, Lüksemburg'da 1368, Hollanda'da 1264 euro, Belçika'da 1233, İngiltere'de 1124, Fransa'da 1215 ve İrlanda'da 1100 euro düzeyinde bulunuyor.
Buna göre, Türkiye'deki asgari ücret gelişmiş Avrupa ülkelerindekinin yaklaşık sekizde biri düzeyinde.
Asgari ücret Malta'da 542, Yunanistan'da 504, İspanya'da 451, Slovenya'da 442, Portekiz'de 356, Macaristan'da da 197 euro ile Türkiye'dekinin çok üzerinde bulunuyor.
(VATAN)
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 20:52
