'YENİ BAŞLAYANLAR İÇİN 12 EYLÜL SÖZLÜĞÜ!..'

AHMET HAKAN'IN HÜRRİYET'TEKİ YAZISI:

Yeni başlayanlar için 12 Eylül sözlüğü

KARIŞTIR BARIŞTIR:

12 Eylül’den önce sokaklarda çatışan sağcı ve solcu militanlar, 12 Eylül’den sonra Mamak Cezaevi’nde aynı koğuşlara yerleştirilmiştir. Militanları barıştırmayı hedefleyen bu tuhaf uygulamaya ‘Karıştır / barıştır’ adı verilmiştir.

OUR BOYS HAVE DONE IT:

‘Darbenin arkasında Amerika var’ iddiasına kanıt olarak gösterilen tarihi cümle... Darbe haberi alındığında ABD Konsolosu’nun Pentagon’a, ‘Our boys have done it’, yani ‘Bizim çocuklar yaptı’ diye bir mesaj geçtiği rivayet edilir.

MUSTAFA KAMİL ZORTİ:

Kenan Evren’in Atatürk’e aşırı derecede öykünmesinin mizah dünyasında yarattığı elektrik sonucu ortaya çıkmış bir anti-kahramanın adıdır. Mustafa Kamil Zorti adlı tip ile, Evren’in Atatürk’e öykünme çabasının başarısızlığına vurgu yapılmıştır.

NETEKİM:

O zamanlar Kenan Evren’in eleştirilmesi teklif dahi edilemezdi. Ancak fırlama mizahçılar, çok geçmeden çıkış yolunu buldular. Kenan Evren, ‘Nitekim’ yerine ‘Netekim’ diyordu ya... İşte bundan yola çıkan mizahçılar ‘Netekim Paşa’ diye bir şifreyi devreye soktular.

HASAN MUTLUCAN:

Darbelerin şarkıcısıdır... 12 Eylül’de ‘sol popüler kültür’ün ürettiği erkeksi marşların yerini, Hasan Mutlucan’ın seslendirdiği, ‘Yine de şahlanıyor kolbaşının atları / Görünüyor bize sefer yolları’ ya da ‘Estergon Kalesi’ gibi kahramanlık türküleri almıştır. Hasan Mutlucan’ın sesi zihinlere öyle bir kazınmıştır ki, aradan geçen uzun zamana rağmen, ne zaman bir Mutlucan türküsü duysak, tank sesi duymuş gibi oluruz.

DEPOLİTİZASYON:

12 Eylül’den önce ‘Ne sağcıyım, ne solcu’ diyenler küçümsenirdi. Dönem, politik tutum almayanların adamdan sayılmadığı bir dönemdi. 12 Eylül’den sonra ise olay tersine döndü. Yeni kuşak politikadan hızla uzaklaştırıldı. Ve böylece ‘depolitizasyon’ sözcüğü, gündemimize olanca ağırlığıyla oturdu.

ASMAK / BESLEMEK:

3 Ekim 1984... Yer: Muş Meydanı... Kenan Evren Muş halkına hitap ederken aynen şöyle diyor: ‘Hainleri asmayıp da besleyecek miyiz?’. Dönemin ruhuna aykırı kaçmayan bu cümle, hem dönem, hem de ruh değiştiğinde olanca acımasızlığıyla algılandı...