Yeni İran Cumhurbaşkanı Ruhani kimdir?

İran’da dün yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonuçları belli oldu. Seçimleri reformcu ve ılımlı kanadın desteklediği aday Hasan Ruhani açık farkla kazandı.

İran'da yasal olarak iki dönemin ardından koltuğu bırakmak zorunda olan Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın halefi belli oldu.

İran İçişleri Bakanı Mustafa Muhammed Neccar, devlet televizyonunda yaptığı açıklamada, Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi eski Sekreteri Ruhani'nin seçimlerin ilk turunda yüzde 50'nin üzerinde oy alarak, ülkenin yeni cumhurbaşkanı olduğunu duyurdu. Neccer, 18.6 milyon oy alan Ruhani'ye desteğin yüzde 50.7 olduğunu açıkladı.

Muhafazakar kanadın adaylarından Tahran Belediye Başkanı Muhammed Bagir Galibaf, oyların yüzde 16'sını alarak seçimleri ikinci sırada tamamladı.

Neccar, 50 milyonu aşkın seçmenin yüzde 72.7'sinin sandık başına gittiğini belirtti. İran'da dün yapılan 11'inci dönem cumhurbaşkanlığı seçiminde altı aday yarışmıştı. Ruhani, devrimden bu yana seçilen yedinci İran cumhurbaşkanı oldu.

Muhafazakar kanadın diğer adayı Nükleer Başmüzakereci Said Celili yüzde 11.3'lük oy oranıyla seçimleri üçüncü sırada tamamladı. Seçimlere bağımsız katılan Devrim Muhafızları eski Komutanı Muhsin Rızai, yüzde 10.6 ile dördüncü oldu.

Muhafazakarların bir başka adayı Dışişleri eski Bakanı Ali Ekber Velayeti yüzde 6.2 ile beşinci sırada yer alırken, son sırada bağımsız olarak seçimlere katılan Muhammed Garezi kaldı. Garezi’ye yüzde 1.2 oranında destek çıktı.

Hasan Ruhani
Hasan Ruhani, İran siyetinin önde gelen isimlerinden biri. Meclis Başkan Yardımcısı ve Hamaney'in Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi'ndeki temsilcisi. Avrupa Birliği'yle yürütülen nükleer müzakerelerde İran heyetine başkanlık etti. Düzenin Yararını Teşhis Heyeti'ne bağlı Araştırma Merkezi'nin başında.

64 yaşındaki din adamı, ılımlı ve pragmatik bir muhafazakâr olarak kabul ediliyor. İran Cumhburbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ı fevri açıklamalar yaparak İran'a büyük zarar vermekle suçladı.

1999'da reformcu bir gazetenin kapatılmasını protesto için öğrencilerin yaptığı eylemler sırasında son derece sert bir yaklaşım sergileyen Ruhani, sabotaj ve devlet malına zarar vermekten suçlu bulunanların idam edileceğini açıkladı.

Ancak 2009 seçimlerinden sonra yapılan protestolara destek verdi. Hükümeti halkın barışçıl gösteri yapmak hakkını sınırladığı için eleştirdi. İyi derecede İngilizce, Almanca, Fransızca, Rusça ve Arapça biliyor ve hukuk doktorası var.

ALTI DİL BİLEN DİN ADAMI

* İran siyasetinin önde gelen isimlerinden biri olarak gösterilen 64 yaşındaki Ruhani, ılımlı ve pragmatik bir muhafazakâr olarak kabul ediliyor.

* Evli dört çocuğu var. İskoçya’daki Glasgow Caledonian Üniversitesi’nden hukuk doktorası olduğunu iddia ediyor. Farsça’nın dışında iyi derecede İngilizce, Almanca, Fransızca, Rusça ve Arapça biliyor.

* Geçmişte İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’nde temsilciliği dâhil olmak üzere parlamentoda çeşitli görevlerde bulundu.

* 2003–2005 yılları arasında İran’ın baş nükleer müzakerecisi olarak İngiltere, Fransa, Almanya ile görüşme yaptı. Batı ile uzlaşmacı tavrı yüzünden Ahmedinejad ile çatışınca görevinden ayrıldı.

* 1999’da reformcu bir gazetenin kapatılmasını protesto için eyleminde sabotaj ve devlet malına zarar vermekten suçlu bulunan öğrencilerin idam edileceğini açıklamıştı.

* 2009 seçimlerinden sonra yapılan protestolara destek verdi, hükümeti halkın barışçıl gösteri yapmak hakkını sınırladığı için eleştirdi.