BAĞ-KUR'LULAR BU 5 HAKTAN HABERSİZ...
Sadettin ORHAN yazdı... (BUGÜN)
Yeni haklar var, başvuru yok!
Sosyal güvenlik reformu ile çalışanlara ve özellikle Bağ-Kur'lulara yeni haklar verildi.
Ancak pek çok vatandaşın yeni bunlardan haberi yok. Doğal olarak yeni hak ve imkanlardan yararlanmak için başvuran sayısı da oldukça az.
Reformla birlikte, daha önce memur ve SSK'lılara göre daha düşük standartta sosyal güvenlik yardımı alan Bağ-Kur'lular, pek çok noktada eşitlenmiş oldu. 1 Ekim itibariyle bu haklardan yararlanabilmek için mutlaka SGK'ya başvurma nız gerekiyor. Bu haklardan bazıları;
1-İş kazası ve meslek hastalığında yardım
Şimdiye kadar sadece SSK'lı çalışan işçilere yapılan iş kazasımeslek hastalığı yardımları 1 Ekim'den sonra Bağ-Kur'lu (4/b'li) çalışanlara da yapılacak. Örneğin bir esnaf kendi işyerinde kazaya maruz kalır da geçici ya da sürekli olarak iş göremez hale gelirse, kendisine SGK tarafından her ay para yardımı yapılacak. Tabi başvurmak koşuluyla.
2-Doğum yapan Bağ-Kur'lu kadına yardım
Şirket ortaklarının dışındaki Bağ-Kur'lu kadınlara doğum yapmaları halinde, doğumdan önceki ve sonraki sekizer hafta için para yardımı yapılacak. Ayrıca şimdiye kadar SSK'lı ve memur kadınlara ödenmekte olan emzirme yardımından şirket ortağı olanlar da dahil Bağ-Kur'lu kadınlar da yararlanabilecek.
3-Doğuştan malul (özürlü) Bağ-Kur'luya da emeklilik hakkı
Reform öncesi uygulamada, doğuştan veya Bağ-Kur'a tescil olmadan önce malul olan (2/3 oranında iş kaybı olan) Bağ-Kur'luların erken emeklilik hakkı bulunmuyordu. Bunlar da diğer Bağ-Kur'lular gibi 9000 gün prim ve yaş haddine tabiydiler. 1 Ekim'den sonra malul Bağ-Kur'lular 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.700 günle, yaş haddine tabi olmaksızın emekli olabilecekler.
4-Bakıma muhtaç özürlü çocuğu bulunan anneye erken emeklilik
1 Ekim'den sonra, bakıma muhtaç özürlü çocuğu bulunan Bağ-Kur'lu anne, çalıştığı her yıl için 3 ay ilave prim günü kazanacak. Bu günler hem prim gününe eklenecek hem de emeklilik yaşından indirim yapılacak.
5-Yetim kızlara 24 aylık çeyiz yardımı
Daha önce SSK ve Emekli Sandığı kapsamında ödenen çeyiz yardımı, reformla birlikte Bağ-Kur'lunun yetim kızına da verilecek. Yetim aylığı alan kız çocuğu evlenirse, aldığı aylığın 24 katı toplu olarak ödenecek. Saydığımız hakların hemen hepsinden yararlanmak, ilgililerin başvurusuna bağlı. Ancak Ekim ayı içerisinde eski Bağ-Kur'lu, yeni 4/b'li vatandaşlarımızdan ciddi oranda bir başvuru yapılmadı. Bu da yeni haklar konusunda insanımızın yeterince bilgi sahibi olmadığını gösteriyor.
OKUR SORULARINA CEVAPLAR
Emekli olayım mı, çalışayım mı?
Soru: Sadettin Bey, ben bir kamu kurumunda işçi kadrosunda çalışıyorum. Şuan itibariyle 8750 gün hizmetim var. Emekliliği hak etmiş durumdayım. Yeni sosyal güvenlik yasasına göre bundan sonra çalışmamın bana faydası ya da zararı var mı? Emekli olayım mı yoksa çalışmaya devam edeyim mi? Bu konuda çok farklı bilgiler dolaşıyor ortalıkta ve kafamız oldukça karışmış durumda. M. Aydın.
Cevap: Değerli okurum, sizin sorduğunuz soru daha önce de pek çok okurumuz tarafından soruldu ve cevap verdik. Ancak bu konudaki kafa karışıklığını bildiğim için tekrar cevap vermekte fayda görüyorum.
1 Ekim'de yürürlüğe giren yeni SGK'ya göre, bundan sonra çalışmaya devam etseniz de veya emekli de olsanız, bir miktar zararınız olacak. Bunun sebebi ise, yeni yasada aylık bağlamada kullanılan hesaplamanın değiştirilmiş olmasıdır. Yeni sistemde gelişme hızının %100'ü yerine %30'unun dikkate alınacak olması, hem emekli aylıklarının daha yavaş artması, hem de çalıştığınız yılların kazançlarının daha düşük değerlenmesi anlamına geliyor. Dolayısıyla her iki durumda da bir miktar kaybınız var.
