ERMENİ OLAYLARINDA NAZIM HİKMET TEK DEĞİLMİŞ: İŞTE ŞAŞIRTAN BELGELER!..

Nâzım Hikmet'in "Akşam Gezintisi" başlıklı şiirinde 1915'te yaşanan Ermeni olaylarından bahsetmesinin ortaya çıkması, o dönemin diğer önemli edebiyatçılarının da eserlerinde aynı konuya yer verip vermedikleri sorusunu gündeme getirdi. Tarihçiler, 1915 olayları sırasında iktidarda bulunan İttihat ve Terakki Partisi'ne muhalif olan birçok yazarın, partinin iktidardan düştüğü 1918 yılından sonra Ermeni olaylarına değindiğini, bu konudaki en ağır ifadeleri ise o günlerin etkin gazetecilerinden olan Ref'i Cevad Ulunay ile ünlü romancı Halide Edib Adıvar'ın söylediğini belirtiyorlar.

İttihat ve Terakki'nin işbaşından ayrılmasından sonra, 1919 yılında kurulan askeri mahkemelerde parti liderlerinin yanısıra 1915 tehcirinde görev alan bazı idareciler yargılandı ve "Ermeniler'e kötü davranmakla" suçlanan Boğazlayan Kaymakamı Kemal Bey ölüm cezasına çarptırılarak, 9 Nisan günü Beyazıt Meydanı'nda idam edildi. Kemal Bey'in idamından sonra, Alemdar gazetesinin başyazarı ve İttihat ve Terakki'nin önde gelen muhalifi olan Ref'i Cevad, 12 Nisan tarihli başmakalesinde Kemal Bey'i kastederek şunları yazdı: "O, bir kol idi. Şeriatın kuvvetli satırı, insanlık için zararlı bir unsur olan bu kolu kopardı. Sıra, onu düşünen dimağlardadır. Bu kafalar taşın altında ezilmeli, onlar nasıl milletin kadınlarını dul bır a k t ı l a r s a , kendi kadınları da dul kalmalı." Ref'i Cevad, aynı günlerde çıkan bir başka başyazısında da 1915 olaylarını "katletme" diye niteledi ve bugünün diliyle "...Dünya kamuoyunun aleyhimizde ciltler dolusu eserler yazmasına sebep olan katletme davaları" ifadesini kullandı.

SÜRGÜN EDİLDİ
1924'te hazırlanan meşhur "150'likler listesi"ne alınması üzerine sürgün edilen Ref'i Cevad, 150'liklerin 1938'de affedilmesinden sonra tekrar Türkiye'ye dönerek gazete yazıları ve kitaplar yazmaya devam etti. Türkiye'nin en çok okunan yazarlarından biri oldu. 1968'deki ölümüne kadar politika üzerine tek bir satır bile kaleme almadı.

Güncellenme Tarihi : 24.3.2016 23:22