ABD'nin Gazze planı tepki çekti: Filistinlilere yer yok!

ABD basınına yansıyan iddiaya göre Washington, Gazze için 20 yıla yayılacak 112 milyar dolarlık bir yeniden inşa planı hazırladı. Ancak milyonlarca Filistinlinin nerede ve hangi koşullarda yaşayacağı netleşmezken, güvenlik ve finansman belirsizlikleri projeye yönelik eleştirileri artırıyor.

ABD’de Gazze’ye yönelik diplomatik temaslar sürerken, Wall Street Journal gazetesi Washington’un bölgenin geleceğine dair dikkat çekici bir plan hazırladığını yazdı. Habere göre Trump yönetimi, “Project Sunrise” adı verilen kapsamlı bir çalışmayla Gazze’yi sahil metropolüne dönüştürmeyi hedefliyor.

Plan, Başkan Donald Trump’ın damadı Jared Kushner ile Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un liderliğinde hazırlandı. Beyaz Saray’dan üst düzey isimlerin de katkı sunduğu 32 sayfalık sunumda, sahil boyunca lüks tatil merkezleri, yüksek hızlı tren hatları ve yapay zekâ destekli enerji altyapısı öngörülüyor.

FİLİSTİN HALKI NEREDE KALACAK?

“Gizli olmayan ancak hassas” ibaresi taşıyan sunumda, yeniden inşanın hangi ülkeler veya şirketler tarafından finanse edileceği netleştirilmiyor. Ayrıca, yaklaşık 2 milyon yerinden edilmiş Filistinlinin inşa sürecinde nerede yaşayacağına dair ayrıntılar da yer almıyor.

Habere göre plan Washington’da da tartışmalı. Bazı ABD’li yetkililer, Hamas’ın silah bırakmayı kabul etmeyeceğini ve bu şart sağlansa bile zengin ülkelerin yüksek riskli bir bölgeye böylesine büyük bir yatırım yapmaya sıcak bakmayabileceğini ifade ediyor. Ortadoğu uzmanı Steven Cook, “Ne kadar sunum hazırlanırsa hazırlansın, İsrail’de kimse mevcut durumun değişeceğine inanmıyor” değerlendirmesinde bulundu.

112 MİLYAR DOLARA MAL OLACAK

Taslağa göre proje, 10 yılda toplam 112,1 milyar dolara mal olacak. ABD, yaklaşık 60 milyar dolarlık kısmı hibe ve borç garantileriyle “çapa finansör” olarak üstlenmeyi planlıyor. Dünya Bankası’nın da finansmanda rol alması öngörülüyor. Uzun vadede Gazze’nin sahil şeridinin büyük bölümünün ekonomik değere dönüştürülmesiyle borçların geri ödenebileceği savunuluyor.

YENİ REFAH KENTİ KURULACAK

Yol haritası, yıkıntıların kaldırılması ve patlamamış mühimmatın temizlenmesiyle başlayacak. Geçici barınaklar ve sağlık hizmetlerinin ardından kalıcı konutlar, okullar ve hastaneler inşa edilecek. Sürecin güneyde Refah ve Han Yunus’tan başlayarak Gazze kentine doğru ilerlemesi planlanıyor. “Yeni Refah” adı verilen kent ise yönetim merkezi olarak tasarlanıyor.

Planın en net şartı ise kırmızı çizgi olarak belirtiliyor: Hamas’ın tüm silahlarını ve tünellerini tasfiye etmesi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da, “Yakın gelecekte yeni bir savaş ihtimali varken kimse Gazze’ye yatırım yapmaz” diyerek güvenlik koşullarının belirleyici olacağını vurguluyor.