Ekonomi
  • 3.9.2002 09:25

BOŞA AKAN SUYA 400 MİLYON DOLAR ÖDENDİ, DAHA DA ÖDENECEK !..

KAYNAK : Haber Vitrini Türk Hazinesi'nde kaynak olmadığı için memur maaşlarına yeterli artış yapılamıyor. Maliye Bakanı Sümer Oral bütçeye 300 trilyon liralık ek yük getireceği gerekçesiyle memurların isteğine karşı çıktı. Ancak, aynı Hazine'nin, Türk insanının içmediği, yıkanmadığı, koklamadığı, çamaşırlarını dahi yıkamadığı su için yabancı ortaklı bir firmaya her ay düzenli olarak milyonlarca dolar ödediğini biliyor musunuz? SABAH, bugünden itibaren, yapımından, bugüne kadar skandallar kokan Yuvacık Barajı'nın, Türkiye'yi nasıl fakirleşmeye mahkum ettiğinin kanıtlarını gösteren dosyayı açıyor. Devletin ilgili birimlerinin tüm itirazına rağmen, başta İzmit Büyükşehir Belediyesi Başkanı Sefa Sirmen olmak üzere iktidarların onay verdiği bir Yap-İşlet-Devret projesinin Türkiye'yi nasıl fakirleştirdiğinin ibret öyküsü bu... Bu tespit sadece bize ait değil, devletin resmi raporları buna benzer ifadelerle dolu. GAMA ŞİRKETİ ÖN PLANDA Projenin ismi "İzmit Şehri Kentsel ve Endüstriyel Su Temini Projesi". 2014 yılına kadar işletecek, sonra da İzmit Büyükşehir Belediyesi'ne devredecek şirketin adı ise İzmit-Su Anonim Şirketi. Kısa adı İSAŞ. Ortakları da şöyle: Gama İnşaat (yüzde 30) Belediye (yüzde 15) Mitsui & Co. Ltd ve Sumitomo Corporation (yüzde 7.5). Proje 24.02.1995 tarih ve 95/T-17 sayılı Yüksek Planlama Kurulu kararına istinaden Yap-İşlet-Devret kapsamına alındı. Proje aslında devlet tarafından yaptırılan ve 75 milyon dolara mal olması beklenen bir işti. Ancak, Sefa Sirmen'in uzak görüşlülüğü, isteği ve iktidara yakınlığı nedeniyle, proje dev bir YİD yatırımına dönüştü. Hem de 400 milyon dolar civarında olacağı öngörülmüşken, 900 milyon dolara yakın bir rakama dönüşen dev bir yatırım... Ve de 14 yıl boyunca satılacak ya da satılamayacak suyun parası Hazine tarafından garanti edilmiş bir proje. İşin sahiplerini, kreditörleri en ufak risk altında bırakmayan ve Türkiye'nin kaynaklarını emmeye yönelik olduğu olduğu yolunda şüpheler uyandıran dev bir proje! Kamuoyuna süslü laflar ve açıklamalarla sunulan projenin aksayan küçük bir yönü vardı: Yılda 142 milyon metreküp üretilmesi düşünülen içme ve endüstriyel suyun metreküpü 1.5 dolar ile 4 dolar arasında satılacaktı. Proje hızla bitirildi ve 1999 yılından itibaren su satmaya hazır hale geldi. Ancak ortak olduğu İzmit Belediyesi dışında suyu almak isteyen çıkmadı. Çünkü hiçbir belediye ve kurum, maliyeti bu kadar yüksek bir suyu almak istemiyordu. 20 MİLYON DOLAR AYLIK ÖDEME Olayın siyasi sorumlularını yarına bırakarak, Türkiye'nin nasıl fakirleştiğini gösteren ve Sayıştay raporuna yansıyan birkaç tespiti yansıtalım: * Boşa akıtılan, satılamayan su için Türk, İngiliz ve Japon şirketlerine her ay toplam 20 milyon dolar para ödeniyor. * Su için sadece 1999 ve 2000 yıllarında Hazine 387 milyon dolar fatura ödedi. Hem de hiç kullanılmayan suya ödendi. * Ödemeler 2014 yılına kadar devam edecek ve Türkiye boşa akıtılan suya yaklaşık 3 milyar dolara yakın para ödeyecek. * Proje uygulamaya konurken bu suya ihtiyaç olmadığı, satılamayacak kadar pahalıya mal olacağı biliniyordu. * İzmit Belediyesi ihtiyacı olmayan su için 15 yıl boyunca her yıl artan oranlarda Türkiye'yi borç yükü altına sokmuştur * Baraj ve su dağıtım şebekesi bu konularda uzman olan Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) tarafından yaptırılabilir ve çalıştırılabilirdi. Nitekim yaptırılıyordu. Ama barajın yarısına kadar olan bölüm tamamlandığında DSİ devre dışı bırakıldı. İş yabancı şirketlere ve finansman kuruluşlarına verildi. Bunun sonucunda maliyet korkunç bir biçimde yükseldi. MALİYETLER ŞİŞİRİLDİ Mİ? * İş yasalara aykırı bir biçimde ihaleye çıkılmadan seçilmiş şirketlere verildi. * Yuvacık barajınının maliyeti benzer diğer tesislerle karşılaştırıldığında Yuvacık, çeşitli bölümleri itibarıyla 3 ile 9 kat daha pahalıya çıktı. * İzmit Belediyesi, su şirketinden suyun metreküpünü yaklaşık 4 dolara satın alırken, halka tüketiciye 25 sente satıyor. Kayıp ve kaçaklar da dikkate alındığında bu fiyat 10 sente kadar düşüyor. Ancak belediye aldığı su için şirkete ödeme yapmadı. Parayı düzenli olarak Hazine ödüyor... Projenin mimarı Sefa Sirmen CHP'den milletvekili adayı: Siyasetçiler hep destekledi Geçtiğimiz günlerde CHP'den milletvekili adayı olacağını açıklayarak görevinden istifa eden İzmit Büyükşehir Belediye Başkanı Sefa Sirmen, ''Kocaeli'nin ve Türkiye'nin güçlenmesi için başkanlık görevinden ayrılmaya karar verdim'' açıklamasını yapmıştı. Sirmen, 13 yıl süreyle görev yaptığı Belediye Başkanlığı görevinden ayrıldığını açıklarken, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in kendisini telefonla aradığını ve destek sözü verdiğini belirterek, ''Demirel bana (ihtiyacın olduğu zaman senin propagandana katılmak için bizzat İzmit'e geleceğim) dedi'' şeklinde konuşmuştu. Sirmen belediye başkanlığı yanında Kocaelispor Kulüp Başkanlığı, Kocaeli Belediyeler Birliği Başkanlığı görevleriyle de sık sık gündeme geldi. SORULAR * Hazine Müşteşarlığı Yuvacık Barajı'nın YİD kapsamına alınıp alınmayacağı tartışmaları sırasında bağlı bulunduğu devlet bakanlığına, "proje ile üretilecek alınacak suyun birim fiyatı piyasa fiyatlarının üzerinde olacaktır" tespitini yaptı ve bunu bir rapor haline getirdi. Bu raporu kim geri yolladı ve yeni raporda bu tespit neden yoktu? * Böylece Hazine'nin ilgili birimlerinin doğru olan raporu neden ve niçin yalan haline getirildi? * Başbakan olan Tansu Çiller projeyi onaylarken, konuyu Cumhurbaşkanı Demirel ile görüştü mü? Dönemin Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın, projenin gerçekleşmesi için nasıl bir çaba gösterdi? * Siyasetçilere yönelik ağır bir şuçlama, şu şekilde raporlara yansıdı mı: "Projenin tamamlanması tamamen siyasi bir karardır. Devletin ilgili birimleri yasal platformda yeri olmayan bu uygulamaya yasal bir zemin hazırlamaya çalışmışlardır." * 75 milyon dolarlık proje devlete nasıl 3 milyar doların üzerinde mal olacak? * İSKİ neden İzmit'ten su almayı reddetti? İSKİ suyu neden 60 cente malediyor? İzmit çevresinde bulunan dev sanayi tesisleri suyu nereden karşılıyor? (Sabah) Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 18:01

İLGİLİ HABERLER