Boşanan kadın, eski eşinin soyadını kullanabilecek

HABER/ ANKARA - Muğla 2. Aile Mahkemesi, baktığı bir davada ''kocanın, koşulların değişmesi halinde bu iznin kaldırılmasını isteyebileceğine'' ilişkin hükmün Anayasa'ya aykırı olduğu kanısına vararak, iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuş, davayı esastan inceleyen Anayasa Mahkemesi, iptal istemini reddetmişti.
     Kararın gerekçesinde, bir kimsenin kimliğinin belirlenmesinde en önemli unsur olan soyadının, vazgeçilmez, devredilmez, feragat edilmez ve kişiye sıkı surette bağlı bir kişilik hakkı olduğu ve yasayla özel olarak korunduğu belirtildi.
     4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'na göre kadının, doğumla aldığı soyadını evlenince terk etmek ve kocasının soyadını almak zorunda olduğu ifade edilen gerekçede, boşanma halinde kadının kişisel durumunu koruyacağının ve evlenmeden önceki soyadını alacağının öngörüldüğü kaydedildi.
     Kadının boşandığı kocasının soyadını kullanmaya devam etmek istediğinde bunu boşanma davasıyla birlikte veya boşanma hükmünün kesinleşmesinden itibaren bir yıl içinde mahkemeden talep etmesi gerektiği belirtilen gerekçede, boşanan kadının menfaatini korumaya yönelik olarak böyle bir düzenleme yapıldığı anlatıldı.
     Gerekçede, şu ifadelere yer verildi:
     ''İtiraz konusu kuralla ilgili aykırılık savında, boşanan kadına soyadı kullanımına dair verilen iznin kaldırılmasını sadece kocanın talep edebileceği belirtilmişse de anılan düzenlemenin amacının boşanan kadının dava hakkını engellemek değil koşulların değişmesi halinde bu durumdan doğrudan etkilenecek olan kocaya imkan tanınması için öngörülmüş olduğu açıktır. Ayrıca soyadının vazgeçilemez, devredilemez, kişiye sıkı surette bağlı bir kişilik hakkı oluşu, anılan fıkrada kadınların dava açmalarını engelleyici bir kısıtlama bulunmaması ve bu davayı da sadece kocanın açabileceğine dair emredici bir hüküm bulunmaması karşısında kocasının soyadını kullanmaya izin alan kadının, koşulların değişmesi, menfaatinin kalmaması veya haklı nedenlerin varlığı halinde verilen bu iznin kaldırılmasını Türk Medeni Kanunu'nun 173. maddesi uyarınca isteyebileceği de ortadadır. Nitekim Yargıtay içtihatlarında da boşanan kadının, soyadı kullanımına dair verilen iznin kaldırılmasını isteyebileceği belirtilmiştir. Dolayısıyla boşanan kadının, 'boşandığı kocasının soyadını taşımaya izin' kararının kaldırılmasını isteyebilecek olması dikkate alındığında itiraz konusu kuralın Anayasa'daki eşitlik ilkesine ve hak arama hürriyetine aykırı bir yönünün bulunmadığı açıktır.''