CHP'DEN 'KREDİ KARTI FAİZİ' TEPKİSİ!..

Bankaların kredi kartı kullanıcılarından aldıkları aylık gecikme faizi yıllık enflasyonun üzerinde seyrediyor.

Kamuoyundaki itirazlara rağmen bankaların faiz indirimini ağırdan almasına son olarak Cumhuriyet Halk Partisi de tepki gösterdi. Meclis'te anamuhalefeti temsil eden parti, kredi kartı faizleri için ‘vurgun' nitelemesini yaparken, “Bankalar tüketiciyi köşeye sıkıştırmış sömürüyor. Yüksek faizler yüzünden geniş bir toplum kesimi bunalım içindedir.” değerlendirmesinde bulundu. Bankaların kredi kartı uygulamalarını eleştiren CHP, İş Bankası'nda yüzde 28,09'luk hisseye sahip. Daha önce de tüketici dernekleri yüksek faizde ısrar eden bankaları soygun yapmakla suçlamıştı.

Kredi kartı sayısının 28 milyona ulaştığı Türkiye'de bankaların uyguladığı faiz oranları tartışma konusu olmaya devam ediyor. CHP'nin aylık Ekonomi Bülteni'nin son sayısında bankalar ve kredi kartları üzerine makaleye yer verildi. Bankaların kredi kartına uyguladıkları faizle adeta bir vurgun peşinde olduğu öne sürülen makalede, "Çok zor geçim koşulları altında bunalan, çoğunluğu orta sınıftan oluşan kredi kartı sahibi yurttaşlarımız, bankaların uygulamakta oldukları fahiş düzeydeki faiz oranları nedeniyle borçlarını ödeyemez duruma düşmektedirler. Yüzde 100'ü aşan bileşik faiz ve faiz üzerinden faiz alınan insafsız uygulamalar sonucu geniş bir toplum kesimi bunalım içindedir." ifadeleri kullanıldı. Yazıda 21 bankanın Mayıs 2005 itibarıyla kredi kartından aldıkları faiz oranının yüzde 5,64 düzeyinde olduğu belirtildi. Borçlarını ödeyemediği gerekçesiyle bankaların kara listesinde yer alanların sayısının her geçen yıl arttığı vurgulandı. Buna göre 2000 yılı sonunda 23 bin 864 olan borçlu sayısı 2001 yılında 144 bin 775'e yükseldi. Mayıs 2005 sonu itibarıyla ise aynı rakam 528 bin 591 oldu. Ağırlıklı aylık ortalama faiz ise mayısta fiili uygulamaya göre yüzde 6,02'yi buldu.

Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Engin Başaran, faizler yüzünden vatandaşın borçlarını ödeyemez hale geldiğini söyledi. Dünyanın diğer ülkelerinde bankaların kredi kartı kullanımı konusunda tüketiciyi bilgilendirdiğine işaret eden Başaran, "Türkiye'de bankalar işporta mantığıyla kredi kartı veriyor. Kimin cebinde ne kadar para olduğu bilinmeden ve izin alınmadan evlere ek kartlar gönderiliyor. Kartların limitlerini de bankalar kendileri belirliyor. Sonuçta da mağdurlar ordusu her geçen gün büyüyor." diye konuştu. Başaran, faizlerin yüksekliğini artık her kesimin kabul ettiğini ifade ederek, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun tüketicileri koruyucu adımlar atması gerektiğini söyledi. Kartlı alışverişten doğan borcunu ödeyemeyenlerin sayısının her geçen yıl arttığını vurgulayan Başaran, borcunu ödemek isteyenlerin nasıl ilginç yöntemlere başvurduğunu şu örnekle açıklıyor: "Geçenlerde derneğe gelen bir vatandaş erken emekliye ayrılacağını söyledi. Sebebini ise emekli ikramiyesiyle kredi kartı borcunu bitirmek olarak açıkladı. Artık gerisini siz düşünün." Kredi kartı harcamalarında sorunlu kredi tutarı 2005'in ilk altı ayında yüzde 62 artarak 1 milyar Yeni Türk Lirası'na (1 katrilyon TL) dayandı. Yılın ilk dört ayında 90 bin kişi bankalara olan kredi kartı borcunu ödemedi. Böylece borcunu ödemeyen kişi sayısında kriz yılı olan 2001 (yıllık 121 bin) ve kart harcamalarının patlama yaşandığı 2004'e (yıllık 122 bin) oranla çok hızlı bir büyüme ortaya çıktı. Bu arada borçlarını ödemediği gerekçesiyle 100 milletvekilinin kredi kartları iptal edildi.