ENERJİ BAKANI'NDAN KÖTÜ HABER: DOĞALGAZIN FİYATI ARTACAK

ANKARA - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Metin Kilci, Türkiye'nin enerjisi kıt bir ülke olduğunu ve enerji fiyatlarının da bu kıtlığı yansıtması gerektiğine dikkat çekerek, ''İçeride lüzumsuz yanan odanın elektriğinin kapatılmasını teşvik etmek için oradaki fazla yanan elektrik (tüketicinin) kendisinin canını acıtması lazım'' dedi.
Soruları yanıtlayan ve 2009 yılını değerlendiren Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Metin Kilci, geçen yılın Temmuz ayında 2,2 milyar lira düzeyinde olan TETAŞ'ın özel sektöre olan borçlarının, Aralık sonu itibariyle sıfırlandığını ve gelinen nokta itibariyle enerji KİT'lerinin nakit sorununun tamamen çözülmesinde büyük mesafe alındığını kaydetti.

-ENERJİ VERİMLİLİĞİ ELEŞTİRİSİ-

Kilci, Enerji Verimliliği Projesinin Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİEİ) tarafından devam ettiğini ve 2009 yılında 40 milyon lira civarında tasarruf sağlandığını bildirdi.
Fakat enerji verimliliğinin ekonomik bir şey olduğunu ve finansman boyutu bulunduğunu, bunun başka şeylerle desteklenmesi gerektiğine dikkat çeken Kilci, şöyle konuştu:
''Örneğin elektriği olması gereken fiyatın çok altında satarsanız verimlilik için yaptığınız bütün çabalar akamete uğrar, bu kaçınılmaz. Bir şeyin sizi tasarrufa ve verimliliğe itmesi için fiyatının kıtlık fiyatını, kıtlık değerini yansıtması lazım. Yani verimliliği sadece ve sadece bir takım kutsal değerler noktasında sağlamanız mümkün değil.
İçeride lüzumsuz yanan bir odanın elektriğinin kapatılmasını teşvik etmek için oradaki fazla yanan elektrik kendisinin canını acıtması lazım. Başka türlü olmaz, bu benim şahsi düşüncem. Belki bu beni antipatik hale getirecek ama bu gerçekleri toplumla açık yüreklilikle paylaşmamız lazım. Yani biz bu fiyatları sokakları bol bol ısıtırız. İnsanlar sigaralarını daha rahat içsin diye. Şimdi verimlilik için binlerce ampul dağıtarak, binlerce liralık maliyete katlanarak bir şey yapmaya çalışırken havayı elektrikle ısıtıyoruz. Bunun verimlilikle ne ilgisi var.''

-ELEKTRİKTE FİYAT DENGESİZLİĞİ-

Türkiye'de bir dönem ısınmada doğal gaz ve elektriğin rekabet edecek hale geldiğini belirten Kilci, kışları çok ılık gecen belli bazı bölgelerde ısınma için elektriğin makul olabileceğini, fakat bunun kapsamı genişlerse burada bir fiyat dengesizliğinden söz edilebileceğini söyledi.
Doğal gazın tamamına yakının ithal edildiğini, elektrik üretiminin de yarısının doğal gaz yoluyla yapıldığına dikkat çeken Müsteşar, Türkiye'nin enerjisi kıt bir ülke olduğunu ve enerji fiyatlarının bu kıtlığı yansıtması gerektiğini vurguladı.
Kilci, ''Bir taraftan doğal gaz ithal ediyoruz, bir taraftan az doğal gazdan al ya da ödeye giriyoruz oradan maliyete katlanıyoruz. Bir taraftan elektriği olması gerekenden daha ucuza satıyoruz oradan maliyete katlanıyoruz. Bir taraftan elektriği gereğinden fazla tüketiyoruz oradan maliyete katlanıyoruz. Şimdi vatandaşa sempatik görünüyoruz. Herkes kullandığı şeyin doğru fiyatını öderse verimliliğin en güzel ilacı bence o'' diye konuştu.

-ZAM OLUNCA ELEŞTİRİ VAR, İNDİRİME MADALYA YOK-

Şubat ayında doğal gaza zam yapılıp yapılmayacağına ilişkin bir soru üzerine Kilci, serbest piyasa ekonomisi gereği zam ne kadar yapılması gerekiyorsa o kadar yapılması gerektiğini, indirim icap ederse de indirim yapılacağını kaydetti.
Doğal gaza yapılan zam eleştirilerine değinen Kilci, ''Nitekim 2009 yılında iki kez ciddi oranda indirim yapıldı, kimse indirim yapıldı diye madalya vermedi'' dedi. Kilci, insanların aklında hep zam kaldığını, bunun da artık aşılması gerektiğini söyledi.

-AFŞİN ELBİSTAN C VE D İHALELERİ-

Afşin-Elbistan C ve D termik santral projelerinin önemli projelerden biri olduğunu ifade eden Kilci, bu santraller için daha önce yapılan iki başarısız ihaleyi ders olarak dikkate aldıklarını belirtti. Kilci, ''Biz kamulaştırmayı yapabildiğimiz kadar yapacağız, yapamadığımızı da belirleyeceğiz. Ayrıca havza ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme) planını da çıkartacağız, bu da çok önemli bir şey'' dedi.
Türkiye'nin kömürü bulunduğunu, fakat bu kömürü yakmakta cimri davranıldığını ifade eden Kilci, Türkiye'de enerji arz güvenliğinin en temel noktasında, nükleerden de önce konulması gereken baz yükün kömür olması gerektiğini vurguladı.

-AL YA DA ÖDE FATURASI-

2008 ve 2009 yıllarında ''al ya da öde'' (take or pay) anlaşmaları çerçevesinde alınamayan doğal gaz bulunduğunu belirten Müsteşar Kilci, henüz net rakamların ortaya konulmadığını ancak İran'a 700 milyon dolara yakın bir tutarda al ya da öde yükümlülüğü doğduğunu bildirdi.
Kilci, Rusya ve İran gibi tedarikçi ülkelerle al ya da öde miktarının ötelenmesi konusunu görüşeceklerini de sözlerine ekledi.

-AZERİ GAZININ FİYATI ARTACAK-

Azerbaycan'dan gelen doğal gaz fiyatının artmasını beklediklerini, çünkü fiyat revizyonuna ilişkin anlaşmanın bir maddesi bulunduğunu belirten Kilci, ''Anlaşmamız sonuçlanmadı ama belli bir miktar atmasını bekliyoruz. Karşı taraf beklentilerini herhalde fiyatlarına yansıtacak'' dedi.