SAFURE CANTÜRK
ANKARA - Bilim Kurulu'nda görev alan üniversitelerin 'kafein oranı arttırılmış enerji içeceklerinin sağlığa zararlı olduğu ve kesinlikle izin verilmemesi' gerektiği yönündeki raporlarına rağmen, bakanlık satışa izin verdi.
57. Hükümet'in Tarım ve Köy İşleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp'ın bir enerji içeceği firmasından 'rüşvet' almakla suçlanmasına kadar varan 'enerji içeceği' tartışmaları yeniden alevlendi. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı'nın geçtiğimiz ay verdiği tartışmalı kararla, Türk Gıda Kodeksi Enerji İçecekleri Tesliği'nde değişiklik yapıldı. Yeni düzenlemeye göre, enerji içeceklerindeki kafein miktarı 150 miligramdan 350 miligrama, glukorolaktan sınırı 20 miligramdan 2 bin 500 miligrama, taurin miktarını ise 800 miligramdan 4 bin miligrama yükseltildi. Ancak, sözkonusu kararın Bilim Kurulu dikkate alınmadan hayata geçirildiği ortaya çıktı. Değişiklikten önce üniversitelerin ilgili birimlerinden oluşan bir Bilim Kurulu'nu görevlendiren Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, kurulun enerji içecekleriyle ilgili uyarı dolu raporunu dikkate almadı. Kurul raporlarında, yüzde 70 oranında alkol ile tüketilen enerji içeceklerinin ani ölümlere neden olabileceği uyarısı bulunmasına rağmen, bakanlık enerji içecekleri ile ilgili değişikliğe onay verdi. Bilim Kurulu'na çağrılan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp Damar Cerrahi Uzmanı Dr. Ömer Faruk Doğan, 9 yaşındaki bir çocuğun enerji içeceğinden dolayı hayatını kaybettiğini bildirdi.
Kurulda görev alan Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Toksikoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Esat Karakaya, hazırladığı 3 sayfalık raporda 'enerji içecekleri'yle ilgili durumu gözler önüne serdi. Türk Gıda Kodeksi Enerji İçecekleri Tesliği'nde değişikliğe gidilmesine karşı çıkan Karakaya, yönetmelikte değişiklik yapılmasının gerekçesini inandırıcı bulmadığını bildirdi. Karakaya, ''Değişiklik taleplerinin dayanağı Avrupa Birliği'nde enerji içeceklerindeki kafein için 150 miligram/litre gibi bir limit değer olmaması, bunun sonucu olarak da mevzuatımızın AB'ye uyumsuzluğunun sorunlara yol açacağı iddiasıdır. Bu iddia tümüyle gerçek dışıdır. AB'de bu konuda bağlayıcı bir karar yoktur. Böyle bir bağlayıcı bir karar olmadığı için AB üyesi Fransa ve Danimarka'da enerji içecekleri için Türk mevzuatında olduğu gibi kafein için 150 miligram limit değer verilmiştir. Bu ülkelerde daha yüksek olan konsantrasyonda kafein içeren enerji içecekleri için satış izni verilmemektedir. Bu iki ülkenin enerji içeceklerinde yüksek miktarda kafeine izin vermemesi sağlık konusundaki kaygılara dayanmaktadır'' ifadelerini kullandı. Karakaya raporunda, sözkonusu maddelerin yüksek miktarlarda birarada tüketilmesinin sağlık yönünden zararsız olduğunun kanıtlanamadığına işaret ederek, özellikle alkol kullanımı ve fiziksel aktivite ile etkileşimlerindeki oluşabilecek yan etkiler konusunda netlik olmadığını vurguladı. AB üyesi iki ülkeden alınan raporlara da atıfta bulunan Karakaya, yüksek oranda kafeinin 'taurin' ve 'glukorolaktin' içeren enerji içeceklerinin alkole katılarak veya aşırı fiziksel aktivite sonrasında tüketilmesi halinde ani ölüme yol açabileceğini bildirdi. Yönetmeliğin değiştirilmesi halinde Türkiye'de meydana gelebilecek olumsuzluklara da değinen Karakaya, enerji içecekleriyle ilgili 'promosyon ve reklam' alanındaki zorluklara dikkat çekti. Türkiye'de de tüketicilerin 'açık' bir şekilde uyarılması gerektiğini ifade eden Karakaya, raporunun sonuç bölümünde, ''Yürürlükteki Enerji İçecekleri Tebliği'nde yer alan etken madde limit değerlerinin değiştirilmesinin bu nedenlerden dolayı halk sağlığı yönünden olumsuz gelişmelere yol açacağı görüşünde olduğumu bilgilerinize sunarım'' uyarısında bulundu.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın tebliğ değişikliğinde dikkate almadığı Bilim Kurulu'nda 18 kurum görev aldı. Kurulda, Tarım Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü, Tarımsal Araştırma Genel Müdürlüğü, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi, Türk Toksikoloji Derneği, TOBB, Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Gazi Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve Marmara Üniversitelerinin Eczacılık Fakültesi Toksikoloji Anabilim Dalları, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, ODTÜ Gıda Mühendisliği, Ege Üniversitesi Gıda Mühendisliği, Ankara Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Metabolizma ve Endokrinoloji bölümleri, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp Damar Cerrahi bölümü, Gazi, 9 Eylül ve İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Metabolizma ve Beslenme Ünitesi üyeler görüş bildirdi. Bilim Kurulu'na üniversitelerden katılan bilim adamlarının enerji içecekleriyle ilgili 'olumlu' görüş bildirmemesine karşın, bakanlığın tebliğde değişikliğe gitmesi dikkat çekti.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 22:07
