ENFLASYON VE KURA BAĞLI OLARAK DOLAYLI VERGİ YÜKÜ DE DÜŞTÜ

Yurttaşların tüketimleri dolayısıyla ödedikleri KDV, ÖTV gibi dolaylı vergilerin, geçen yıl ocak-mart dönemi itibariyle yüzde 67.7 olan payı, bu yılın aynı döneminde yaşanan söz konusu gelişmelere bağlı olarak yüzde 65.9'a indi. Ancak, bu gerilemeye karşın dolaylı vergi yükü hala çok yüksek bir düzeyde bulunuyor. ÜÇ AYLIK GERÇEKLEŞMELER Analitik olarak sınıflanmış bütçe verilerine göre ocak- mart döneminde toplam vergi tahsilatı, geçen yılın eş dönemine göre yüzde 26 artarak 21 katrilyon 60.5 trilyon liraya ulaştı. Bu tahsilatın 7 katrilyon 163.8 trilyonu gelir ve kurumlar gibi dolaysız vergilerden, 13 katrilyon 881.4 trilyonu ise mal ve hizmet alımlarında fiyatın içinde ödenen KDV, ÖTV gibi dolaylı vergilerden geldi. Geçen yılın eş dönemine göre dolaysız vergiler yüzde 32.8, dolaylı vergiler ise yüzde 22.7 arttı. Dolaysız vergilerin geçen yıl ilk üç ayda yüzde 32.3 olan payı bu yıl yüzde 34'e yükseldi; dolaylı vergilerin yükü yüzde 67.7'den yüzde 65.9'a geriledi. GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ ARTIŞLARI Dolaysız vergilerin başında gelen gelir vergisinde üç aylık tahsilat 3 katrilyon 972.5 trilyon lira düzeyinde gerçekleşti. Bunun da 3 katrilyon 9.1 trilyonunu, büyük bölümü ücretler üzerinden alınan gelir vergisi tevkifatı oluşturdu. Beyana dayalı 218.3 trilyon, geçici vergi kapsamında 186.7 trilyon, basit usulde 28.4 trilyon liralık gelir vergisi tahsil edildi. Kurumlar vergisinde üç aylık tahsilat da 2 katrilyon 63.4 trilyon lira oldu. Bunun 1 katrilyon 1 katrilyon 881.5 trilyonunu geçici vergi oluşturdu. Geçen yıla göre gelir vergisi tahsilatı yüzde 22.6 artarken, kurumlar vergisindeki artış yüzde 54.2'ye ulaştı. Bu kapsamda kurumlar geçici vergisindeki tahsilatta yüzde 47 artış yaşandı. Beyana dayalı kurumlar vergisi de yüzde 270 artışla 159.3 trilyona, tevkif yoluyla alınan tutar da yüzde 79 artışla 22.6 ulaştı. Gelir ve kurumlar vergilerinin yanı sıra dolaysız vergi niteliği taşıyan motorlu taşıtlar vergisindeki üç aylık tahsilat da yüzde 55.7 artışla 784.8 trilyon liraya yükseldi. Yine dolaysız nitelikteki mülkiyet üzerinden alınan vergilerdeki tahsilat ise yüzde 9.8'lik bir artışla 343 trilyon lira oldu. DOLAYLI VERGİLER En büyük vergi kalemini oluşturan dolaylı nitelikteki ÖTV'de üç aylık tahsilat 5 katrilyon 120.1 trilyon lira düzeyinde gerçekleşti. ÖTV'de geçen yıla göre yüzde 19.4'lük bir artış yaşandı. Tüketimde yaşanan canlanmaya karşın, ÖTV tahsilatındaki artışın düşük kalmasında, mal fiyatlarında eski dönemlerdekinin çok altında artışlar yaşanması etkili oldu. Ocak-mart döneminde petrol ürünlerinden alınan ÖTV, yalnızca yüzde 9.1'lik artışla 3 katrilyon 235.2 trilyon lira oldu. Kolalı gazoz, alkollü içki ve tütün mamulleri tüketenler bu dönemde 1 katrilyon 479.8 trilyon lirayla geçen yıla göre yüzde 35.7 daha fazla ÖTV ödedi. Anılan dönemde patlama yaşanan taşıt satışları üzerinden tahsil edilen ÖTV ise yüzde 82.3 artışla 336.8 trilyon, dayanıklı tüketim malları üzerinden alınan ÖTV de yüzde 47 artışla 68.3 trilyon lira oldu. Üç aylık dönemde dahilde yapılan KDV tahsilatı da yüzde 24.2 artışla 4 katrilyon 404 trilyon lira düzeyinde gerçekleşti. Dolaylı vergiler arasında yer alan özel iletişim vergisi yüzde 67.9 artarak 342.9 trilyon lira olurken, bazı işlemlerden kaldırılan özel işlem vergisindeki tahsilat yüzde 31.9 azalarak 92.5 trilyona geriledi. Yeni getirilen şans oyunları vergisinde üç aylık tahsilat 27.4 trilyon lira olarak gerçekleşti. İTHALDEN ALINAN KDV'DE KUR ETKİSİ Ocak-mart döneminde ithalattan alınan KDV yüzde 43 artışla 2.3 milyar dolara ulaşırken, kurdaki düşüş nedeniyle, bunun TL cinsinden tutarındaki artış çok daha düşük kaldı. Söz konusu tahsilat yüzde 21.8'lik bir artışla 3 katrilyon 103.5 trilyon lira düzeyinde gerçekleşti. Gümrük vergileri yüzde 28 artışla 227 trilyon, diğer dış ticaret vergileri de yüzde 31 artışla 12.2 trilyon lira düzeyinde gerçekleşti. Anılan dönemde 476.8 trilyon liralık damga vergisi ve tapu, yargı, noter, pasaport, trafik işlemlerinden toplam 442.6 trilyon liralık harç tahsil edildi. Kaldırılan vergi artıklarından da 15.3 trilyon liralık tahsilat gerçekleştirildi. Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 21:59