Ankara ile Washington arasında aylardır süren Irak gerginliğine ve Türkiye'nin ABD'nin savaş açtığı Irak'ın komşusu olmasına rağmen sade Amerikalıların hâlâ Türkiye ile ilgili net bir kanaate sahip olmadığı anlaşılıyor.
Türkiye ve Amerika arasındaki resmi ilişkiler Irak Savaşı sürecinde soğurken, şu sıralar ABD’de Türkiye’nin tanıtımı ile uğraşanların üzerinde durduğu en önemli konulardan biri de Türkiye’nin Amerikan kamuoyundaki imajı. Zaman’ın Washington çevresinde yaptığı sokak mülakatları, Amerikan halkının Türkiye’ye dâir fazla bilgi sahibi olmadığını bir kez daha ortaya koydu. Türkiye’nin Irak Savaşı'ndaki tutumu konusunda kafa karışıklığı yaşandığı da gözleniyor. Türkiye adına lobicilik yapanlar ise tezkerenin yol açtığı zararları kabul etmekle birlikte, ilişkilerin yeniden düzeleceği umudunu taşıyor.
Türkiye’de ise, iki farklı eğilim göze çarpıyor. İlişkilerin yara aldığını belirten bazı çevrelere göre, tezkerenin reddedilmesinden sonra Ankara–Washington arasındaki işbirliği artık eskisi gibi devam edemeyecek. Yine tüketici dernekleri ve bazı tıp kuruluşlarının ‘Amerikan menşeli mallara karşı boykot kararı’ alması Beyaz Saray’ın politikalarının desteklenmediğinin en somut göstergesi. Washington'daki bir alışveriş merkezinde rastgele seçilen ve aynı sorular yöneltilen 10 Amerikalıdan beşi, Türkiye ile ilgili bir izlenim oluşturabilecek derecede bilgisi olmadığını ifade etti.
‘Son zamanlarda Türkiye’yle ilgili kanaatinizde müspet ya da menfi bir gelişme oldu mu?’ sorusuna sadece Jennie adlı 51 yaşındaki bir öğretmen ‘daha müspet’ cevabını verdi. Diğerleri ‘kanaatim değişmedi’ ya da ‘fikrim yok’ diye konuştu. 10 kişiden sekizi Türkiye’yi dost ve müttefik olarak gördüğünü söyledi.
‘Son 2–3 aydır Irak Savaşı bağlamında Türkiye ile ilgili neler duydunuz?’ sorusuna ise çelişkili cevaplar geldi. Madde bağımlısı rehabilitasyon uzmanı John (50), “Hava üslerini kullanmamıza ve askerlerimizi topraklarına sokmamıza izin veriyorlar.” dedi. Satış temsilcisi 42 yaşındaki Mary Young, “Uçaklarımızın Irak’ın kuzeyine inmesine izin vermiyorlardı. Ancak savaş başlamadan hemen önce izin verdiler.” diye konuştu. Young’a göre Türkiye ABD’ye yardımcı oluyor; ama elinden gelen her şeyi de yapmıyor.
Siyahi işçi Charles Brown (26), geceleri geç saatlere kadar çalıştığı ve haberleri izleyemediği gerekçesiyle Türkiye ile ilgili hiçbir kanaat belirtemedi. Bir başka siyah Amerikalı olan network teknisyeni savaş karşıtı Alex Conrad (23) ise Türkiye’nin tutumunu “ABD’yi savaşta desteklemiyorlar. Bir evet, bir hayır diyorlar.” şeklinde tasvir etti.
Kocasının Amerikan ordusunda görevli olması vesilesiyle 1968–70 yılları arasında İzmir’de yaşadığını ifade eden Ann (71), “Türkiye’nin üstünden uçmamıza izin vermediğini ve Irak sınırını geçtiklerini duydum.” dedi. İran asıllı Amerikalı güvenlik sistemi dizayneri Reza (26), Türkiye’nin ‘siyasi bir oyun’ oynadığını belirterek “Bize baştan yardımcı olsalardı daha iyi olurdu. Belki savaş daha erken biterdi.” yorumunu yaptı. Öğretmen Jennie (51) ise şöyle konuştu: “Önce bizi desteklediler, sonra askerlere izin vermeyeceklerini söylediler. Fakat onları anlıyorum. Savaşın gerçekleştiği yerin dibindeler. Bize yardımcı olmaya çalışıyorlar; ama kendi çıkarlarını da korumak zorundalar.”
Washington bölgesine, Virginia’nın güneyindeki Blacksburg kentinden ziyarete gelmiş olan inşaatçı Pete Abens (45), “Haberleri izlemiyorum. Türkiye’yi duymadım. Yakın zamanda tek duyduğum şey, Kürtlerle Türkler arasında sorun çıkma ihtimali.” ifadelerini kullandı.
Türklere yönelik saldırı yok
Amerika’daki Türk derneklerinin yetkilileri, Irak Savaşı’ndan sonra Türklüklerinden dolayı saldırıya ya da hakarete uğradığını bildiren üyeleri olmadığını söyledi. Washington merkezli Türk Amerikan Dernekleri Asamblesi’ne (ATAA) halktan sadece birkaç tepki geldiği ve bunlardan birisinin, “Ülkenizin her zaman yanında olmuş Amerika’ya nasıl karşı tutum alırsınız? Depremleriniz sırasında ülkenize şahsen ve firmam aracılığıyla yardım etmiş bir kişi olarak beni pişman ettiniz.” dediği öğrenildi.
ATAA Başkanı Ercüment Kılınç, Türk–Amerikan dostluğunu her zaman destekleyen iş çevrelerinde ise resmi ve özel kanallarla ‘çok menfi’ bir nabız tuttuklarını kaydetti. Kılınç’a göre son gelişmeler, ‘yeni kurulmuş ve emekleme dönemindeki’ Kongre’deki Türk dostluk grubunun da işlerini zorlaştırmış durumda.
Merkezi New York’ta bulunan Türk Amerikan Dernekleri Federasyonu’nun icra direktörü Evren Ay ise Türkiye’nin Irak Savaşı ile ilgili aldığı kararların algılanmasında Amerikan medyasının rolünün çok büyük olduğuna dikkat çekerken, “ABD’de yaşayan soydaşlarımızdan ricamız ABD basınında Türkiye ile ilgili çıkan negatif yazılara tepkilerini vakit kaybetmeden göstermeleri yönünde olmaktadır.” dedi. Türkiye’nin Washington Büyükelçiliği’nden bir yetkili, tezkerenin geniş haliyle Meclis’te reddedilmesinin ardından elçiliğin internet sitesine gelen tepkilerin içeriğini şöyle özetledi: “Olumsuz yüzlerce mesaj varsa, ‘gerçek demokrasi olduğunuzu gösterdiniz’ diyen binlercesi var.”Zaman
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:41
