KAYNAK : Haber Vitrini
İSTANBUL - Mezhep anlayışına dayalı Tahran rejiminin dünya tarihindeki yeni dönemi iyi okuyamamasının, İran'ı, çözülmesi çok zor sorunlar içerisine yuvarlayabileceği öne sürülüyor.
Siyasi gözlemciler, Hizbullah, İslami Cihad ve El Kaide'ye verdiği destek, batıya bakış açısı ve hatta İslam dünyasının kendi içerisinde dahi birlik olmasını engellemeye dayalı siyaset anlayışının, İran'ı bu defa, hem de kökleri ile beraber sarstığını iddia ediyor. Analizciler, Tahran rejiminin hem içeride hem de dışarıda çok zor durumda olduğunu ve eldeki verilerin, Şah'ın son günlerini hatırlattığını savunuyorlar.
Gözlemciler, Azerbaycan-Ermenistan savaşında Ermenistan'a destek veren Tahran'ın, Türk dünyasına karşı Rusya ile girdiği ittifak ve olumsuz Afganistan politikaları yüzünden hiç olmadığı kadar büyük zorlukların içinde olduğunu belirtiyor. İran'ın desteklediği Tacikler ve diğer bazı Şii grupların faaliyetlerinin, Afganistan'da istikrarın önündeki en büyük engel olduğunu vurgulayan siyasi gözlemciler, aynı zamanda İran'ın Orta Doğu sorunundaki sorumsuz tutumunu, birçok terör örgütünü kanatları altına almasını, Orta Asya'daki Türk cumhuriyetlerine bakış açısını ve bu ülkelerdeki etkinlikleriyle Balkan politikasını, 'kaygı verici' buluyor.
İran'ın, bu çok kültürlü yapıyı, Şiilik ortak paydası ve baskı ile bir arada tutmaya çalıştığını öne süren siyasi gözlemciler, ancak değişen dünya şartlarının, hiçbir ülkenin vatandaşlarının ve misafiri olan yabancıların özgürlüklerini sınırlama hakkı vermediğini bildiriyor.
Gözlemciler, kamu görevlilerinin dahi maaşlarının zorlukla ve gecikmeyle ödendiğini, halkın hem yüksek hayat standardı hem de özgürlük istediğini ifade ediyor. İran halkının artık bütün dünyayı takip ettiğini ve kendisine aktarılan resmi bilgilerden fazlasına sahip olduğunu belirten gözlemciler, "Dolayısıyla Tahran'da hükmeden düşünce yapısının revizyonu gerekiyor" görüşünü savunuyor.
Siyasi gözlemciler, İngiltere'de yayınlanan The Independet gazetesinde yer alan bir haberi hatırlatarak, 1987- 1997 yılları arasında İran'da öldürülen aydın sayısının 100'ü bulduğunu, son 20 yılda ise, sadece Türkiye'de öldürülen İranlı rejim muhalifinin 200'den fazla olduğunu kaydediyor.
Baskıların gelişmeleri yavaşlattığını, ama sonucu keskinleştirdiğini vurgulayan gözlemciler, "Bu yüzden ne Hazar'da Azerbaycan'a meydan okunması ne de muhalif oldukları gerekçesiyle 40'tan fazla gazete ve derginin yasaklanması, Tahran rejimi için huzur getirmeyecek. İran'daki mevcut sistem ömrünü uzatmak için, gereken bütün özgürlükçü adımları atmak zorunda. Tahran'ın mevcut sistemde ısrarı sadece açmazlarını büyütüyor" görüşünü dile getiriyor.
İran'da 21 Mart 2000 tarihinden bu yana 56 süreli yayının kapatıldığını bildiren siyasi gözlemciler, kapatılanlar arasında 10'u bu yıl içerisinde olmak üzere 24 de günlük gazete bulunduğuna dikkat çekiyor. Aynı kapsamda 10'dan fazla gazetecinin çeşitli hapis cezalarına çarptırıldığını ifade eden gözlemciler, son olarak, önde gelen reformcu örgütlerden İran İslam Devriminin Mücahitleri Örgütü'nün yayın organı Asrı Ma dergisi ile Tebriz'de yayınlanan Şemsi Tebrizi ve Urumiye'de yayınlanan Nevidi Azerbaycan gazetelerinin de yayınının durdurulduğunu kaydediyor.
Tahran'daki Şehit Behesti Üniversitesi'ndeki reformist öğrenci grupların çıkardığı Kevir dergisinin de dine hakaret suçu işlediği iddiasıyla yasaklandığını belirten siyasi gözlemciler, iki öğrenci liderinin ağır hapis cezalarına çarptırıldığını belirtiyor. Gözlemcilere göre gerekçe hep aynı; "İran İslam rejimine yönelik yıkıcı faaliyetlerde bulunmak ve yurtdışındaki İslam karşıtı oluşumlarla irtibat halinde olmak." Son dönemde yaklaşık 50 kişinin bu sebeple tutuklanarak cezaevine konduğunu ifade eden gözlemciler, Arman ve Kavır isimli üniversite dergilerinin de seçim sonrası kapatılan ilk yayınlardan olduğunu söylüyor.
Diğer reformist yayınlardan Hambestegi gazetesi ile Golbang-e İran, Nakhi, Avay-e Varzes ve Bazar-e Ruz isimli dergilerin de basımının durdurulduğunu kaydeden gözlemciler, halkı kışkırtıcı beyanlarda bulunduğu gerekçesiyle, reformist milletvekillerinden İsa Musavi Nejat'ın bir yıl, Hüseyin Logmanian'ın ise 13 ay hapis cezasına çarptırıldığını bildiriyor.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 15:34
