İŞTE YENİ UYUM PAKETİNDE YER ALAN DEĞİŞİKLİKLER!..
DEVLET ARIK
ANKARA- Bakanlar Kurulu'nda bugün imzalanan ve TBMM'ye sevk edilmesi kararlaştırılan 7. Uyum Paketi, Milli Güvenlik Kurulu'nun (MGK) yapısında yapılan değişikliklerin yanı sıra, düşünce ve ifade özgürlüğü alanında da önemli yenilikleri beraberinde getiriyor.
Avrupa Birliği (AB) yolunda son paket olduğu iddia edilen 37 maddelik 7. Uyum Paketi ile getirilen yenilikler şöyle:
Düşünce ve ifade özgürlüğünün kapsamının genişletilmesi amacıyla Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 159. maddesinde değişikliğe gidiliyor. Buna göre, eleştiri sınırları içerisinde kalan düşüncelerin cezalandırılmasının önüne geçilecek. TCK'nın 159. maddesinin birinci fıkrasında yer alan 'bir seneden' ibaresi yerine '3 aydan' şeklinde değiştirilecek ve son fıkrasına 'Tahkir, tezyif ve sövme kastı bulunmaksızın, sadece eleştirmek maksadıyla yapılan düşünce açıklamaları cezayı gerektirmez' hükmü getirilecek. Buna göre, 'sövme' kastı olmayan eleştirel açıklamalar cezalandırılamayacak.
BİNLERCE KİŞİYE YENİDEN YARGILAMA YOLU AÇILIYOR
TCK'nın "silahlı örgütlere yardım yataklık" suçunu düzenleyen 169. maddesinde "eder veya her ne surette olursa olsun yardım edenlere" ceza verilmesine ilişkin düzenleme çıkarılıyor. Böylece bu suçtan cezaevinde olan binlerce kişi yeniden yargılanabilecek. Söz konusu maddenin gerekçesinde, daha önceki soyut ve muğlak ibarenin maddeden çıkarıldığı belirtilerek, kişi hürriyeti ve güvenliğinin sağlanmasının amaçlandığı kaydedildi.
KİTAP İMHASINA SON VERİLİYOR
TCK'nın 427. maddesinde yapılan değişiklikle artık bilimsel, edebi ve sanatsal eserler "müstehcen" oldukları gerekçesiyle imha edilemeyecek. Söz konusu maddenin gerekçesinde, "Suça konu eşyayı yakmak suretiyle yok etmeyi de çağrıştıran ve bu yönüyle de kamuoyunda eleştirilen, müsaderenin yanında ve onunla birlikte uygulanan 'imha' hükmü ortadan kaldırılmakta ve böylece suça konu eşyanın sadece müsaderesine karar verilmesi öngörülmektedir" denildi. Pakette TCK'nın 426. maddesine bir fıkra eklenerek 'bilim ve sanat eserleri ile edebi değere sahip olan eserler' madde kapsamı dışına çıkarılıyor. Böylece, düzenlenen suçun kapsamının daraltılması ve bu suretle ifade hürriyetinin kullanılmasının genişletilmesi amacıyla bilim ve sanat eserleri ile edebi değere sahip olan eserler madde dışı bırakılıyor.
İŞKENCE DAVALARINA ÖNCELİK VERİLECEK
Yeni düzenleme ile işkence davaları mahkemelerde diğer davalara göre 'öncelikle' görülecek, adli tatilde de bu davalara ara verilmeyecek. Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'na (CMUK) bir madde eklenerek, işkence ve kötü muamele suçlarına ilişkin soruşturma ve kovuşturmaların 'acele' işlerden sayılması öngörülüyor. İşkence davalarının öncelik ve ivedilikle ele alınmasına imkan sağlayan değişiklikle, söz konusu suçlarla ilgili davalarda zorunluluk olmadıkça duruşmalara 30 günden fazla ara verilemeyeceği, adli tatilde de bu davaların görülmesi öngörülüyor. Böylece, işkence ve kötü muamele suçlarına ilişkin suçlara ilişkin soruşturma ve kovuşturmaların bir an önce sonuçlandırılması hedefleniyor.
Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu'nun 11. maddesine bir fıkra eklenerek Askeri Ceza Kanunu'nun sivil şahıslara uygulanma alanı daraltılacak. Kanunun 11. maddesine 'Asker3 Ceza Kanununun 58. maddesinde yazılı suçların, barış zamanında asker olmayan kişiler tarafından işlenmesi hlinde, bu suçlara ilişkin davalar asker3 mahkemelerde görülmez' şeklinde fıkra eklenecek.
CUMHURBAŞKANLIĞI SAYIŞTAY DENETİMİ DIŞINDA KALDI
7. Uyum Paketi ile halen denetim dışı olan Savunma Sanayi Müsteşarlığı Fonu harcamaları başta olmak üzere özerk kurumların harcamaları, TBMM komisyonlarının kararı ve TBMM Başkanı'nın onayı ile Sayıştay'ca denetlenebilecek. Söz konusu düzenlemeye göre, TBMM komisyonlarının kararı ve TBMM Başkanlığı'nın talebi üzerine Sayıştay, Cumhurbaşkanlığı dışında tüm kamu kurum ve kuruluşlarına ait hesap ve işlemleri inceleyecek. Sayıştay, talep yazısında belirtilen ve bütçe kanunlarının cetvelinde yer alan tutarları aşan giderleri harcamadan önce vizeye tabi tutabilecek. Ayrıca, aynı usule bağlı olarak kamu kaynak ve imkanlarından yararlanan her türlü teşkilat, fon, işletme, şirket, kooperatif, birlik, vakıf ve derneklerin hesaplarının da Sayıştay tarafından denetlenmesi öngörülüyor. Düzenlemede, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin elinde bulunan devlet mallarının denetlenmesinin, milli savunma hizmetlerinin gerektirdiği gizlilik esaslarına uygun olarak yapılacağı vurgulandı. Askeri kuruluşlarla ilgili denetimin usulü şöyle belirlendi:
"Söz konusu kuruluşlarla ilgili denetim usulü, Genelkurmay Başkanlığı'nın ve Sayıştay'ın görüşü alınmak suretiyle Milli Savunma Bakanlığı tarafından hazırlanarak Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilen 'gizli' gizlilik dereceli bir yönetmelikle düzenlenir."
Düzenlemede, inceleme sonuçlarının TBMM'ye sunulması ve Cumhurbaşkanlığı'nın denetim dışı bırakılması öngörüldü.
18 YAŞINDAN KÜÇÜKLER 'ÇOCUK' SAYILACAK
Değişiklikle halen 15 yaşından küçüklerin yargılandığı Çocuk Mahkemeleri'nde artık 18 yaşından küçükler yargılanacak. 2253 sayılı Çocuk Mahkemelerinin Kuruluşu, Görev ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 6. maddesinin birinci fıkrasında geçen '15 yaş' ibaresi '18' olarak değiştirildi.
ÖĞRENCİLERE DERNEK SERBESTLİĞİ GETİRİLİYOR
Dernekler Kanunu'nda yapılan değişiklikle öğrenciler artık bilimsel, sanatsal ve kültürel ihtiyaçları için dernek kurabilecek. Devlete karşı işlenen suçlar, rüşvet, yolsuzluk gibi suçlardan mahkum olanların ömür boyu süren dernek kurma yasağı da 2 yıla düşürülüyor. 2908 sayılı kanunun 4. maddesinde yapılan değişiklikle kimlerin dernek kuramayacağı da hükme bağlanıyor. 18 yaşını dolduran gerçek kişiler ile tüzel kişilerin izin almadan dernek kurabilmesine imkan sağlayan düzenlemeye göre TSK ile genel ve özel kolluk kuvvetleri mensupları ve özel kanunlarında dernek kuramayacakları belirtilen memur statüsündeki kamu hizmeti görevlileri sürekli olarak, TCK'nın 'basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı ifls, kaçakçılık, resm3 ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle mahkûm olanlar' suçlarından ceza alanlar dernek kuramayacak. Düzenlemede, ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin dernek üyesi olamayacağı da bir kez daha tekrarlandı.
KÜRTÇE DİL KURSU
Kürtçe dil kursu açılması önündeki engeller kaldırılacak. Yabancı dil kurslarının tamamı, yönetmelik çerçevesinde Kürtçe dil eğitimi yapacak. 2923 sayılı Yabancı Dil Eğitimi ve Öğretimi ile Türk Vatandaşlarının Farklı Dil ve Lehçelerinin Öğrenilmesi Hakkında Kanun'un 2. maddesinin a ve c bentleri şöyle değiştirildi:
"Eğitim ve öğretim kurumlarında, Türk vatandaşlarına Türkçe'den başka hiçbir dil, ana dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez. Ancak, Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerin öğrenilmesi için, 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu hükümlerine tabi olmak üzere özel kurslar açılabilir, bu kurslarda ve diğer dil kurslarında aynı maksatla dersler oluşturulabilir. Bu kurslar ve derslerde, Cumhuriyetin Anayasa'da belirtilen temel niteliklerine, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı öğretim yapılamaz. Bu kursların ve derslerin açılmasına ve denetimine ilişkin esas ve usuller, Milli Eğitim Bakanlığı'nca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Türkiye'de eğitimi ve öğretimi yapılacak yabancı diller, Bakanlar Kurulu kararıyla tespit edilir."
VALİLERİN, GÖSTERİ YASAKLAMASI ZORLAŞTIRILIYOR
Mülki idare amirinin 'toplantı ve gösterileri' yasaklama yetkisi zorlaştırılıyor. Mülki idare amirinin 'erteleme' yetkisi devam edecek. 2911 sayılı Kanun'un 17. maddesinin başlığı 'Toplantının ertelenmesi veya bazı hllerde yasaklanması' ve madde metninde yer alan 'yasaklayabilir veya 2 ayı aşmamak üzere erteleyebilir' ibaresi 'bir ayı aşmamak üzere erteleyebilir veya suç işleneceğine dair açık ve yakın tehlike mevcut olması halinde yasaklayabilir. Valiler de aynı sebeplere dayalı olarak ve suç işleneceğine dair açık ve yakın tehlike mevcut olması halinde ile bağlı ilçelerin birinde veya birkaçında bütün toplantıları bir ayı geçmemek üzere yasaklayabilir' şeklinde değiştiriliyor.
VAKIFLARLA İLGİLİ DÜZENLEME
227 sayılı Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin ek 3. maddesi değiştirilerek, Türkiye'de kurulan vakıfların, amaçları doğrultusunda uluslararası alanda işbirliği yapılmasında yarar görülen hallerde, Dışişleri Bakanlığı'nın görüşü alınmak suretiyle İçişleri Bakanlığı'nın izniyle yurt dışında kurulmuş vakıf veya kuruluşlara üye olabilmesine imkan sağlanıyor. Türkiye'de kurulan vakıfların, vakıf senedinde belirtilen amaçlarınnı gerçekleştirmek üzere uluslararası faaliyette bulunması ve yurt dışında şube açması ile yurt dışındaki benzer amaçlı vakıf veya kuruluşlarla işbirliği yapması, Dışişleri Bakanlığı'nın görüşü alınmak suretiyle İçişleri Bakanlığı'nın iznine bağlı olacak. Yabancı ülkelerde kurulmuş vakıflar, uluslararası alanda işbirliği yapılmasında yarar görülen hallerde, karşılıklı olmak koşulu ile, Dışişleri Bakanlığı'nın görüşü alınmak suretiyle, İçişleri Bakanlığı'nın izniyle Türkiye'de faaliyette bulunabilecek, şube açabilecek, üst kuruluşlar kurabilecek, kurulmuş üst kuruluşlara katılabilecek veya kurulmuş vakıflarla işbirliği yapabilecek.
TERÖRLE MÜCADELE YASASI'NIN 7. MADDESİ
Yapılan düzenleme ile, 'teröre teşvik eden propagandanın' cezalandırılması hükme bağlanıyor. Bu amaçla Terörle Mücadele Yasası'nın 7. maddesinin 2. fıkrası, 'örgüt mensuplarına yardım edenlere veya şiddet veya diğer terör yöntemlerine başvurmayı teşvik edecek şekilde propaganda yapanlara fiilleri başka bir suç oluştursa bile ayrıca bir yıldan 5 yıla kadar hapis ve 500 milyon liradan bir milyar liraya kadar ağır para cezası verilir' şeklinde değiştiriliyor.
Hükümet hukuki boşluk doğmaması için Sayıştay denetimini düzenleyen maddenin kanunun yürürlüğe girmesinin ardından 6 ay içinde, diğer maddelerinin ise yayımlandığı tarihten itibaren yürürlüğe girmesini öngörüyor.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 20:23