KANDİLLİ RASATHANESİ DEPREMLERİ ARTIK UYDU ÜZERİNDEN TAKİP EDECEK...

ERHAN YILMAZ
İSTANBUL  - Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu, uydu aracılığıyla sarsıntı anından sonra en geç 10 dakika içerisinde deprem yerinin ve büyüklüğünün net bir şekilde belirlenebileceğini söyledi.

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Dexar Veri İletişim Sistemleri'nin bir süredir ortaklaşa yürüttükleri DirecWay uydu erişim linkleri ile depremlerin takip edilmesi sisteminin ilk adımı hayata geçirildi. Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu, uydu aracılığıyla sarsıntı anından sonra en geç 10 dakika içerisinde deprem yerinin ve büyüklüğünün net bir şekilde belirlenebileceğini söyledi. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü ile Dexar Çözüm Ortağı Vitel Veri İletişim ve Telekominikasyon Sistemleri'nin, geçen yıl Ağustos ayında test sürecini başlattıkları DirecWay sistemi, Aralık 2004'ten itibaren Türkiye genelinde 5 istasyonda uygulanmaya başlandı. Uygulamaya sokulan proje, dün Kandilli Rasathanesi'nde basına tanıtıldı. Mart ayı itibariyle 7 istasyonda uygulanmaya başlanan sistemin 2 yıl içerisinde ülkemizdeki mevcut 106 istasyonun tamamında hayata geçirilmesi hedefleniyor. Daha önce sismolojik hareketler ile ilgili veri akışı telefon hatları, radyo kanal sistemleri ve internet hatları ile sağlanıyordu. DirecWay sistemi ile söz konusu hareketler direkt uydu üzerinden tespit ediliyor.

İlk olarak Muğla Dalyan'da kurulan sistem, Çaldıran, Urfa, Çorum, Fethiye, Bodrum, Datça istasyonlarında faaliyete geçti. DirecWay sisteminin karasal hatlara göre daha kesintisiz, güvenli ve verimli çalıştığını söyleyen Dexar Çözüm Ortağı Vitel Veri İletişim ve Telekominikasyon Sistemleri Genel Müdür Yardımcısı Zafer Küçükateş, "24 saat operasyon desteğine sahip olan sistem, karasal hatlarla gidilmeyen noktalarda dahi çok daha kolay kurulup çalıştırılabildiği gibi, olası bir felaket anında sorun yaşanma olasılığını karasal hatlara oranla çok daha düşük seviyelere taşımaktadır" dedi.

Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu ise, dünyada yaşanan son depremlerin, risklerin azaltılması konusunda daha fazla yatırım yapılması gerektiğini gösterdiğini söyledi. Barbarosoğlu, uydu sistemi ile Türkiye'nin deprem izleme konusunda dünya standartlarını yakaladığını kaydetti. "Deprem olacak mı?" sorusunun cevabını aramak yerine, enerjinin, deprem riskinin azaltılması yönünde yoğunlaştırılması gerektiğini de kaydeden Barbarosoğlu, "Deprem riskinin azaltılması ise özellikle ve öncellikle deprem riskinin doğru olarak belirlenmesine bağlıdır. Deprem riskinin doğru olarak belirlenmesi ise sismik verinin doğru güvenilir ve dünya kalitesinde toplanmasına bağlıdır" ifadelerini kullandı.

Kandilli Rasathanesi'nin bu doğrultuda hareket ettiğini söyleyen Barbarosoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bugün gelinen nokta; sismolojinin, bilişim ve iletişim teknolojisinin çok yoğun bir şekilde kullanılmasını gerektirmektedir. Verinin toplanması, değerlendirilmesi arşivlenmesi ve ilgili paylaşılması ve dağıtılması bizim misyonumuzdur. Biz Kandili Rasathanesi olarak ulusal deprem veri merkezi olmayı hedefliyoruz"

Uydu sisteminin 5 istasyondaki toplam kurulum maliyetinin yaklaşık 20 bin YTL olduğunu söyleyen Barbarosoğlu, DirecWay'ın aylık kullanım bedelini de 150 YTL olarak açıkladı.

DirecWay sisteminin tanıtıldığı toplantıya Barbarosoğlu ve Küçükateş'in yanı sıra, Ulusal Deprem İzleme Merkezi Müdürü Dr. Doğan Kalafat ve Kandilli Rasathanesi Müdür Yardımcısı Niyazi Türkelli de katıldı.

DirecWay sistemi ile sismik hareketler TÜRKSAT 1 C uydusu aracılığı ile izlenerek sonuçlar Kandilli'deki merkezde toplanıyor. Sistem, deprem anında veri akışını uydu aracılığı ile gerçekleştirerek yer ve büyüklük tespitinin daha kısa sürede ve daha net tespit edilmesini sağlıyor.