'KISITLANMIŞ YETKİ' SİTEMİNİN 7 NEDENİ...

GENELKURMAY Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök’ün ‘Türk Silahlı Kuvvetleri, halkı eski acılı günlere götürmeyi amaçlayan bölücü terör örgütüne karşı mücadelesini kısıtlanmış yetkisine rağmen sürdürüyor ve sürdürecektir’ siteminin nedenlerini Hürriyet askeri yetkililere sordu. Askerler Genelkurmay Başkanı Orgeneral Özkök’ün ayrıntılarına girmediği ‘kısıtlı yetki şikayetleri’nin nedenlerini şöyle açtılar:

VALİ ONAYI

Asker kendi yetkisini kullanarak kırsal alanda teröristleri etkisiz hale getirmek için operasyon yapamıyor. Olağanüstü Hal uygulamasındaki bazı hükümler İl İdaresi Kanunu’na aktarıldı. Ancak, Olağanüstü Hal Kanunu’nda askerlere tanınan yetkililer, İl İdaresi Kanunu’nda yok. Bugünkü mevcut kanun kapsamında asker, (jandarma dahil) mülki idare amirinin onayını almadan bir faaliyette bulunamıyor.

SAKINCALI ONAY

Bazı valiler, bölgelerinde yaşanan sorunu yakından bildikleri için askerin yasal boşluğunu doldurmak için operasyonlardan önce tarihsiz ve operasyon bölgesi yer almayan (.... bölgesinde, .... tarihinden, .... tarihine kadar mevcut terörist güçlerin etkisiz hale getirilmesini rica ederim’ içerikli yazıyı imzalar. Asker operasyonla çıkacağı zaman noktalı yerleri doldurup prosedürü yerine getirmiş sayılır. İyi niyete rağmen uygulamanın son derece ciddi sakıncaları var. Bu konudaki boşluk ancak yasal düzenleme yapılarak giderilir.

YOL KONTROLÜ

Kısıtlanmış yetkilerin en önemlilerinden birisi de güvenlik güçlerinin yollarda arama yapamaması. Çünkü yol kontrolünü ve yol aramalarını yapmak için operasyonlarda olduğu gibi önceden imzalanmış ve gerektiği olduğu zaman da kullanılan belge alınması uygulaması yok. Yol kontrolü yapılabilmesi için İl Emniyet Komisyonu’nun toplanıp ‘şu bölgelerde şu birliklerin ya da polis-jandarmanın yetkisinde yol kontrolü yapılması’na karar vermesi gerekiyor. Yol araması başka, kontrolü başkadır. Yol kontrolü, İl Emniyet Komisyonu’nun belirlediği yerlerde yapılabilir ama ‘ince arama’ yapılabilmesi için mahkeme kararı gerekiyor. Her arama için karar alınması mümkün olmadığı için yol kontrolleri etkisizleşti.

TERÖR YOLCULARI

Yol kontrolleri ve aramalarda karşılaşılan yetki kısıtlamasını teröristler çok iyi değerlendiriyor. Bir yerden bir yere gitmesi gereken teröristler, sivil kıyafetlerini giyip acil durumlarda yolculuklarını araçlarla yapıyor. Özellikle örgütle ilgili haber taşıyan, C-4 patlayıcılarının naklini yapanlar daha çok araçlarla yolculuğu tercih ediyor. Araçlarla yolculuk yapan ve bölge değiştiren teröristlere karşı bir şey yapılamıyor.

CESET TOPLAMA

Asker, valinin onayı ile operasyona çıksa, operasyon sonrası düzenledikleri raporlarda, kaç terörist öldürüldüğü belirtiliyorsa bunların cesetlerini de Cumhuriyet Savcısı’na göstermek zorunda. Eğer, raporda yer alan sayıdan az ceset varsa, yetkililer hakkında soruşturma açılıyor. Teröristin cesedinin kaçırılması halinde güvenlik güçleri hakkında dava açılıyor.

KOD ADLARI

PKK yanlısı televizyonlarda, çatışmalardan yarım saat sonra öldürüldüğü öne sürülen teröristlerin kod isimleri açıklanıyor. Çocuklarının örgütteki kod isimlerini bilen aileler, bu haber üzerine çocuklarını güvenlik güçlerinden almak için başvuruyor. Eğer, cesedi kendilerine teslim etmezlerse, güvenlik güçleri hakkında şikayette bulunuluyor ve haklarında soruşturma başlatılıyor. Olağanüstü Hal Kanunu dışındaki durumlar hariç, mevcut kanunlarda askeri görevlileri koruyacak hiçbir müeyyide yok.

SİLAHSIZ, MASUM

Çatışma bölgesinde öldürülen, örneğin 3 teröristten birisinin yanında eğer silah bulunamazsa, güvenlik güçlerinin masum insanı öldürdüğü öne sürülüp görevliler hakkında dava açılıyor. Bu konuda görevlilerimiz hakkında açılmış soruşturmalar var. Terörist, örgüt yandaşı bazı kuruluşların çabalarıyla ‘sade vatandaş’ gibi gösteriliyor, güvenlik görevlileri hakkında da ‘sade vatandaşı öldürmüş’ gibi işlem başlatılıyor.

/Saygı Öztürk - Hürriyet