Maliye Bakanı Kemal Unakıtan da, vergi adaletini zedeleyen dolaylı ve dolaysız vergiler arasındaki çarpıklıktan şikayet etti. Unakıtan, dolaylı vergilerin oranının yüzde 70'lere çıkmasının vergi adaletini ortadan kaldırdığını belirtti.
Unakıtan, yaptığı açıklamada, günümüzde dolaysız vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki oranının yüzde 30'lara düştüğünü, dolaylı vergilerin ise yüzde 70'lere çıktığını vurguladı. Bunun büyük bir çarpıklık olduğuna işaret eden Maliye Bakanı, şöyle konuştu:
''Biz, vergi adaletini sağlamak istiyoruz. Verginin adil, oranlarının makul olmasını istiyoruz. Ancak, dolaysız vergiler yüzde 30'lara düşmüş. Buna karşılık dolaylı vergiler yüzde 70'lere çıkmış. Dolaylı vergilerin oranının yüzde 70'lere çıktığı bir ülkede vergi adaletinden bahsedilmesi mümkün değil. Bu çarpık yapıyı düzeltmek mecburiyetindeyiz. Bu çarpık yapı değişmedikçe de hedefe ulaşmak çok zor. Bu nedenle, gerçekleştireceğimiz vergi düzenlemeleriyle, öncelikle bu yapıyı ortadan kaldırmayı amaçlıyoruz.''
CUMHURBAŞKANI DA ELEŞTİRİYOR
Bu arada dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki oranının çok yüksek boyutlara ulaşması Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in de eleştirilerine neden oldu.
Sezer'in mali miladı kaldıran yasayla ilgili veto gerekçesinde, dolaysız vergilerin oranının düşmesi, buna karşılık dolaylı vergilerin artmasının vergi adaletini bozduğu görüşünü dile getirdiği belirtildi.
HER ŞEY TERSİNE DÖNDÜ
İlgili bütün kesimlerin eşitsizlik ve adaletsizlik yarattığı konusunda hemfikir olduğu dolaylı ve dolaysız vergiler arasındaki uçurum, özellikle 1998 sonrası ortaya çıktı.
1980 yılında vergi gelirlerinin yüzde 63'lük bölümünü dolaysız vergiler, yüzde 37'lik bölümünü dolaylı vergiler oluşturdu. Bu oran 1987, 1988 ve 1992 yıllarında yarı yarıya gerçekleşti. Ancak 1993 yılından itibaren dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payı büyümeye, dolaysız vergilerin ise küçülmeye başladı.
2002 yılında dolaylı vergiler yüzde 66.9, dolaysız vergiler yüzde 33.1'lik bir orana sahip olurken, 2003'de ise bu oranın dolaylı vergiler için yüzde 69.3, dolaysız vergiler için de yüzde 30.7 olacağı ortaya çıktı.
Bu şekilde kişinin gerçek geliri üzerinden, dolayısıyla ödeme gücüne göre alınan dolaysız vergiler hızla geriledi. Buna karşılık, harcama üzerinden alınan, böyle olunca da, ödeme gücünü hiç dikkate almayan ve aylık geliri 100 milyon lira olana da, 100 milyar lira olana da aynı tutarın uygulandığı dolaylı vergilerle sistem iyice bozuldu.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:04
