MARK PARRİS: ''TÜRKİYE'NİN MUSUL VE KERKÜK HAKKINDAKİ ENDİŞELERİ YERSİZ, BUNLAR ZAMANLA ANLAŞILACAKTIR''

EVRİM ÖCAL WASHINGTON - ABD'nin Türkiye eski Büyükelçisi Mark Parris, Irak operasyonu ile farklı bir sürece giren Türkiye - ABD ilişkilerini İHA'ya değerlendirdi. Mark Parris, ikinci tezkerenin Meclis'ten geçmesi durumunda da Türkiye - ABD ilişkilerinin değişeceğini söyledi. Türkiye'de Amerikan Büyükelçisi olarak görev yapmış olan Mark Parris, ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell'ın sürpriz Türkiye ziyareti ve Türk-Amerikan ilişkileri konularındaki görüşlerini dile getirdi. Emekli Büyükelçi Parris, Washington'da Türkiye'de büyükelçilik yaptığı yıllardan edindiği tecrübeyle, Türkiye'deki siyasi gelişmeleri çeşitli kurumlar için değerlendiriyor. Parris, son yazdığı bir değerlendirme yazısında da Türk-Amerikan ilişkilerinin son durumunu ve geleceğini sorguladı, ilişkilerin devam etmesi için yeni dinamiklerin geliştirilmesi gerektiğini savundu. Parris'e göre 2 ülke arasında tezkere konusunda ABD'de düş kırıklığına yol açan gelişmeler yaşanmasaydı dahi ilişkilerin çerçevesi yine değişecekti, çünkü Irak harekatından sonra bölgenin yapısı temelden değişecek. POWELL'IN ANKARA ZİYARETİ Büyükelçi Parris, Powell'ın ziyaretinin hem Ankara hem de Washington için beklenmedik bir karar olduğunu söyleyerek, ''Powell'ın ziyareti, Aralık ayından beri iki ülke arasında gelişmekte olan kötü duyguları değiştirmek ve Irak'taki harekatla ilgili küçük, ama önemli ve sağlam bazı adımların atılmasını sağlamak açısından çok olumlu oldu'' dedi. Powell'la Türk yetkililerin Ankara'daki görüşmesinden sonra yapılan açıklamalara göre Kuzey Irak'taki Amerikan askerlerinin gıda, yakıt ve malzeme ihtiyacı Türkiye üzerinden karşılanabilecek. Ayrıca Irak'a insani yardım aktarımında Türkiye yardımcı olacak. Büyükelçi Parris, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün, Ankara'da Powell'la düzenlenen basın toplantısında yaptığı açıklamaların da Washington'da memnuniyetle karşılandığını söyledi. Parris, ''Gül'ün, Türkiye'nin koalisyonun bir parçası olduğunu açıkça ifade etmesi memnuniyet verici. Sanırım bu ilk defa dile getirildi, Washington'da çok iyi karşılanacaktır'' diye konuştu. ''TÜRKİYE'NİN MUSUL VE KERKÜK ENDİŞESİ YERSİZ'' Türk basınında çıkan bazı haberlere göre, Ankara'nın Amerikan hükümetinden Musul ve Kerkük'ün Irak halkına ait olacağına dair yazılı bir açıklama istemesi konusunda ise Parris, bu tür şüphelerin yersiz olduğunun zamanla anlaşılacağını kaydetti. Emekli Büyükelçi Mark Parris, bu konudaki görüşlerini şöyle sürdürdü: ''Bu konuyu uzun süredir izliyorum. Kış boyunca Amerikan hükümeti gerek Türkiye ile yaptığı müzakerelerde, gerek kamuoyuna yaptığı açıklamalarda, gerekse Kürtlerle yapılan konuşmalarda, Irak'ın üniter bir devlet olarak korunması, petrol kaynaklarının Irak halkı tarafından paylaşılmasını savunduğu, kimsenin Musul ve Kerkük gibi yerler üzerinde eyleme geçmesini desteklemediği defalarca vurgulandı. Bu konularda Türk ve Amerikan görüşleri farklı değil. Bazı kesimler böyle bir görüş ayrılığı varmış gibi şüpheler yarattı. Ancak bu doğru değil ve tarih de böyle olmadığını kanıtlayacak. Önümüzdeki günlerde dünya ve Türkiye, Amerika'nın sözlerinde samimi olduğunu görecek.'' İLİŞKİLERİN DEĞİŞMESİNDE TEK ETKEN 2. TEZKERE DEĞİL Bütün bu kuşkuların ve ikili müzakereler süresince yaşananların, Türk-Amerikan ilişkileri açısından ne anlama geldiği sorusunu da cevaplayan Mark Parris, ''İlişkilerin etkilenmediğini söylemek doğru olmaz. Bir kere Irak konusunu geride bıraktıktan sonra ilişkilerin işleyişinde bazı farklılıklar olacak. Ancak bu farklılık, 62 bin Amerikan askerinin Türkiye'de konuşlanıp konuşlanmamasına bağlı olmayacak bir şekilde zaten hissedilecekti. Çünkü bölgenin yapısında temel değişiklikler olacak. Bu durumda hem Türkiye, hem de Amerika, politikalarını gözden geçirmek ve yeni duruma ayak uydurmak konumunda olacak'' dedi. Mark Parris, bölgedeki değişiklikler sonucu, Amerika'nın, Türkiye'deki İncirlik Üssü'ne ihtiyacı kalmayabileceğini de ifade etti. Türk-Amerikan ilişkilerinin önemini abartmanın da, ilişkinin hiç etkilenmediğini söylemenin de doğru olmadığını belirten Parris, bugünkü yaklaşımların bir yıl öncesine göre farklı olduğunu belirterek, ''Bir yıl önce Türkiye, İngiltere dışında Amerika'nın en güvenilir müttefiki olarak görülüyordu. Durum şimdi farklı. Ancak Dışişleri Bakanı Powell'ın ziyareti, hala birlikte çalışma imkanımızın olduğunu göstermek açısından önemliydi. Türk-Amerikan ilişkilerinin bittiğini düşünenler bunun erken bir yargı olduğunu gördüler. Türkiye'nin coğrafi büyüklüğü, yeri ve nüfus yapısı Amerika için önemli olmaya devam edecek. Bu da Irak harekatı bittikten sonra bölgedeki yeni oluşum çerçevesinde, ortak görüşler etrafında birleşmemize ve ne yapacağımıza karar vermemize yardımcı olacak'' dedi. ''TÜRKİYE'YE YARDIM DOĞRU KARAR'' 1997-2000 yılları arasında Türkiye'de Amerikan büyükelçisi olarak görev yapmış olan Mark Parris, Bush yönetiminin Türkiye için savaş bütçesi kapsamındaki dış yardımdan ayırdığı 1 milyar doların onaylanmasının, Amerikan yönetiminin Türkiye'ye verdiği önemi gösterdiğini söyledi. Parris, ''Hiçbir koşul olmadan Türkiye için 1 milyar dolar ayrılması, Amerika'nın Türk ekonomisini savaşın kısa vadeli olumsuz etkilerinden korumak istediğini gösteriyor. Bu sayede IMF programının Türkiye'de başarılı olmasını sağlamak, sadece Türkiye için değil Amerika'nın bölgedeki çıkarları için de önemli'' dedi. Başkan Bush'un Kongre'ye sunduğu Irak Savaşının Destek Fonu'nda Türkiye'ye 1 milyar dolar ekonomik yardım yapılmasını da istemesi, bazı Kongre üyelerinin tepkisine yol açmıştı. Kongre'de oylamanın yapıldığı 3 Nisan günü, Amerikan hükümeti gözcüsü Ari Fleischer, bazı Kongre üyelerinin bu yardıma şiddetle karşı çıktığını, ancak Bush'un Türkiye'nin ekonomik durumunu gözönüne alarak yardımın uygun ve doğru bir politika olacağı görüşüne vardığını ve yardımın desteklenmesini istediklerini açıkladı. Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:44