Hayvan ihracatının yarı yarıya düşmesi, dolaylı yoldan vatandaşın cebine yansıdı. Geçen yıl 150–350 milyon lira arasında olan küçükbaş kurbanlıklar bugünlerde aynı fiyattan satışa sunuldu. Besiciler, rakamların Kurban Bayramı’nın hemen öncesinde daha da düşebileceği uyarısını yapıyor.
Kurban Bayramı'na 3 hafta kala kurbanlıklar piyasaya çıktı. Fiyatlar geçen yıla göre artmadı. Rakamların hemen hemen aynı seviyelerde kalmasında canlı hayvan ihracatındaki azalma etkili oldu. Uzmanlar doların düşmesi ve Türk Lirası’nın değerlenmesiyle Türkiye’den hayvan alımının azaldığına dikkat çekti. İç piyasada havyan sayısının fazla olduğunu belirten yetiştiriciler ise ucuzlukla birlikte satışların da artmasını bekliyor.
2003’te 150–350 milyon lira arasında olan küçükbaş kurbanlıklar bu yıl da aynı fiyattan satışa sunuldu. 1 milyar 300 milyon liradan alıcı bulan düvelerin fiyatındaki artış ise 100 milyonu geçmedi. Vatandaş için sevindirici olan tabloya yetiştiricilerin bir itirazı var. 9 yıldır Ağrı Eleşkirt'ten İzmir'e büyükbaş hayvan getiren Kadir Yerlikaya, yem ve samanın yıl içinde zamlandığını ifade etti. Yerlikaya, hayvan yetiştirmenin zorluğuna dikkat çekerek, “Bu sene satışların iyi geçeceğini zannediyorum.” dedi. Güneydoğu Anadolu Canlı Hayvan Su Ürünleri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Rüştü Yıldız, kurbanlıklarda çok ciddi bir ücret artışı olmayacağını belirtirken, Konya Besiciler Odası Genel Sekreteri Orhan Samur, daha ilginç bir değerlendirme yaptı: “İhracat yarı yarıya düştü. Hayvan sayısı fazla. Fiyatlar geçen yıldan daha ucuz olabilir.” İzmir Süt Sığırı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Halil Tokoğlu da hayvan sayısının arttığı bilgisini doğruladı.
Kurban Bayramı’nın yaklaşmasıyla birlikte kurbanlık hayvan pazarı canlanmaya başladı. Canlı kurbanlıkların kilosunun bu yıl geçen sene olduğu gibi 3,5 ile 4 milyon lira arasında olacağını belirten Rüştü Yıldız, fiyatların artmamasını canlı hayvan ihracatının düşmesi ve artan hayvan sayısına bağladı. Yıldız, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da fiyatların son gün düşebileceği uyarısında bulundu. Türkiye’nin 2003 yılı canlı hayvan ihracatının 4,5–5 milyon dolar olduğunu bildiren Yıldız, ihracatın 2002’de 14 milyon dolar olduğunu kaydetti. Yıldız, “Bizde mal pahalı olduğundan kimse almıyor. Dolar düşerken yem ve saman fiyatları aşırı yükseldi. Maliyetler ihracat rakamının üzerinde olduğu için kimse ihracat yapamıyor.” diye konuştu. Son yıllarda terörün de etkisiyle hayvan sayısının sürekli azaldığına dikkat çeken Yıldız, 2004 yılında ise hayvan sayısının artmasının beklendiğini ifade etti. Yıldız, “Türkiye’nin 2002’de 42 milyon adet olan küçükbaş hayvan sayısının 2003 yılında 38 milyona, 12 milyon olan sığır varlığının ise 11–11 milyon 500 bin adete gerilediği tahmin ediliyor. Geçmişte terör sebebiyle köyünü terk etmek zorunda kalanlardan geri dönenler hayvan yetiştirmeye başladı. Kimse dişi hayvan satmıyor. 2004’te büyükbaş hayvan sayısında 500 bin ile 1 milyon adet, küçük başta ise 1,5 milyon ile 2 milyon adet arasında artış bekliyoruz. Üretim artışında köylerine dönenlerin ciddi bir katkısı olacak.” diye konuştu.
Hayvan sayısının bu yıl fazla olacağını kaydeden Konya Besiciler Odası Genel Sekreteri Samur ise, Kurban Bayramı için fiyatların geçen yıla oranla daha düşük olmasının beklendiğini söyledi. Besicilerin geçen yıl kurbanlık hayvan satışından iyi para kazandığını ifade eden Samur, besicilerin bu yıl daha fazla hayvanla tüketicinin karşısına çıkacağını belirtti. İzmir İli Holstein Damızlık Süt Sığırı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Tokoğlu ise hayvan sayısının arttığını, kurbanlık sıkıntısının yaşanmayacağını, bu sebeple fiyatlarda artış beklemediklerini dile getirdi. Her yıl olduğu gibi bu yıl da bayram öncesi “Yeterli kurban yok, fiyatlar artar” gibi spekülasyonların yapılabileceğini ifade eden Tokoğlu, “Besicilerin çoğu kurban bayramına endekslendiği için damlar hayvan dolu. Havaların soğuk olması sebebiyle fazla dışarı çıkartılmadı. Geçen yıl kurban az, fiyatlar yükselecek denildi, canlının kilosu 6 milyon 500 bin liraya kadar çıktı. Son gün kurbanlar elde kaldı. Bu yıl kimse benzer söylentilere itibar etmesin.” dedi. İzmir Kasaplar Odası Aydın Mestanlı da, fiyatların geçen yıla göre fazla değişmeyeceğini söyledi. Mestanlı, “Soğuk hava ve kar yağışı sebebiyle pazarlara henüz yeterince mal gelmedi. Fiyatlar fazla değişmeyecek.” dedi. Kurbanlıkların fiyatı son 5 yılda en fazla 2003 yılında arttı. 2001’de kurbanlık koyun 80–100 milyon lira, koç 150–200 milyon lira arasında, büyükbaş (düve) 500–750 milyon lira, (dana) 750 milyon–1 milyar 500 milyon lira arasında satılmıştı. Kurbanlık fiyatları 2003 yılında 2002’ye göre yüzde 75 zam gördü. 2002’de 100–200 milyon lira arasında olan küçükbaş kurbanlıklar, 2003’te 150–350 milyon lira araya, büyükbaş kurbanlıklar ise 500 milyon ile 1 milyar 100 milyon liradan 750 milyon ile 2,5 milyar liraya yükselmişti. Geçen yıl 1 milyar 250–1 milyar 300 milyon lira arasında satılan danalar bu yıl 1 milyar 500 milyon liradan satışa sunuldu. 1999 yılında kilosu 1 milyon ile 1 milyon 100 bin lira arasında olan canlı kurbanlıklar, 2000 yılında 1 milyon 500 bin, 2001’de ise yaklaşık 1 milyon 800 bin liradan satılmıştı. 2002 yılındaki Kurban Bayramı’nda canlı olarak kilosu 2 milyon 500 bin liradan satılan kurbanlıklar, geçtiğimiz yıl (2003) yüzde 75 oranında zam görerek 4 milyon liraya kadar çıkmış, son gün elde kaldığı için kilosu 3 milyon 500 bin liraya gerilemişti. Bu yıl kurbanlıkların fiyatının geçen yılla göre fazla artmaması kurban kesenleri memnun etti. Besiciler, yem ve saman fiyatlarının yüksekliğinden şikayet ediyor.
Ağrı Eleşkirt’ten satmak için İzmir’e büyükbaş hayvan getiren Kadir Yerlikaya da, fiyatların geçen seneye göre fazla artmadığını söyledi. İzmir’e 9 yıldır hayvan getirdiğini anlatan Yerlikaya, yem ve saman fiyatlarının artmasından yakındı. Yerlikaya, satmak üzere getirdiği 22 adet hayvanından 30–35 milyar lira para kazanmayı bekliyor. Hayvanları kendisinin yetiştirdiğini anlatan Yerlikaya, iki yıldır baktığı hayvanların kendisine maliyetinin yaklaşık 15 milyar lira olduğunu söyledi. Hayvan yetiştirmenin zorlaştığına dikkat çeken Yerlikaya, “Geçen yıl 12 milyon liraya aldığımız bir çuval yemi bu yıl 17 milyon 500 bin liradan alıyoruz. 190 bin lira olan saman şu anda 350 bin lira. Geçen yıl hayvanımı getirmek için kamyona 900 milyon lira vermiştim. Bu yıl 1 milyar 750 milyon liraya getirttim.” dedi.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 21:25
