NEW YORK - Irak'ta 7 yıldır uygulanan, ancak savaşla birlikte askıya alınan ''Petrol Karşılığı Gıda Programı'' üzerinde BM Güvenlik Konseyi'nde yaşanan anlaşmazlık dün bulunan bir orta yol formülü ile giderildi ve işgal edilen ülke halkının ihtiyaçlarından, işgalci gücün sorumlu olduğunu öngören hükme yer verildi.
Irak'ın petrol satışı karşılığında gıda, ilaç ve askeri amaçlı olmayan mal satın almasına imkan veren program, çoğunluğu Kerkük-Ceyhan boru hattından dünyaya pazarlanan petrolün satış geliriyle yürütülüyordu. Irak'a askeri operasyon başlatan Amerika ve İngiltere ile BM Genel Sekreteri Kofi Annan, geçen hafta Güvenlik Konseyi'ne başvurarak, satışına onay verilen 10 milyar dolar değerindeki malın, koşullar elverdiğinde Irak'a gönderilmesini istemişlerdi.
2.5 milyar dolarlık gıdanın da dahil olduğu malzemenin dağıtımı ve önceliklerinde gerekli değişikleri yapması için de Annan'a yetki verilmesi önerilmişti. Rusya ile Suriye'nin başını çektiği Konsey üyeleri ise Irak'ın egemenliğinin sona erdiği ve yetkisinin BM'ye devredildiği anlamına gelebilecek bu harekete karşı çıkmıştı.
Yeni tasarıda, programın savaşı meşru kılacağına ilişkin endişeleri gidermek amacıyla, Irak'ta koordinasyonun İngiltere ve ABD ile yapılacağına dair herhangi bir atıfta bulunulmadı. Ayrıca 1949 tarihli Cenevre Sözleşmesi'nin, işgal edilen ülke halkının ihtiyaçlarından, işgalci gücün sorumlu olduğunu öngören hükmüne yer verildi. Yaptırımlar Komitesi Başkanı olan Almanya Büyükelçisi Gunter Pleuger, konuyla ilgili karar tasarısının bugün oylanabileceğini açıkladı.
ABD BÜYÜKELÇİSİ'NDEN PROTESTO
Bu arada, Başkan George Bush'la görüştükten sonra dün akşam New York'a geçen İngiltere Başbakanı Tony Blair, Genel Sekreter Kofi Annan'la biraraya geldi. Blair'in savaş sonrasında Irak'ta oluşturulacak yönetimin mutlaka Birleşmiş Milletler tarafından onaylanmasını istediği ve bu konuya sıcak bakmayan Bush yönetimi ile örgüt arasında köprü rolü oynamayı hedeflediği bildirildi.
Öte yandan, BM Güvenlik Konseyi'nde Irak'la ilgili yapılan ve 80'i aşkın konuşmacının söz aldığı olağanüstü toplantının ikinci gününde, Amerika'nın BM daimi temsilcisi John Negroponte, Irak büyükelçisinin ülkesine yönelttiği suçlamaları protesto ederek salonu terk etti.
Irak'ın BM Daimi Temsilcisi Muhammed El Duri, Washington'un, Irak halkının işgalci kuvvetleri kucaklayarak ve çiçeklerle karşılayacağı şeklindeki yanlış bir inançla, Irak'a askeri saldırıda bulunmayı yıllarca planladığını söyledi ve ABD, İngiltere ve Avustralya'yı, Irak halkını yok etmeye çalışmakla suçladı.
Bu sırada salondan ayrılan Amerikan Büyükelçisi Negoponte ise Irak'ın iddialarını reddetti ve, ''Ne söyleyeceğini dinlemek için oldukça uzun bir süre oturdum, ama sanırım yeterince dinledim'' dedi.
Konsey'in Irak savaşını kınamasını ve saldırıların sona erdirilmesini öngören bir karar tasarısını sunmayı planlayan Arap Birliği ve Bağlantısızlar Grubu büyükelçileri, tasarının geçmesinin, ABD ve İngiltere'nin veto tehdidi nedeniyle neredeyse imkansız olduğunu düşünerek oylama istemekten vazgeçtiler.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:40
