RUM BASINI, ANNAN PLANI'NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİ YAYIMLADI
Kıbrıs Rum basını, Annan planında yapılan, İsviçre'deki Kıbrıs görüşmeleri çerçevesinde bu akşam veya yarın taraflara sunulması beklenen değişiklikleri yayımladı.
Planın son şeklinin 1000 ile 2000 sayfa arasında olduğunu belirten Rum basını, yapılan değişiklikte herkesin kazandığını yazdı. Değişikliklerin, tarafların bugüne kadar müzakere ettiği konuları kapsadığı, yanıt verilmesi için 24 saat süre verileceği ve müzakere imkanının çok sınırlı olacağı belirtiliyor.
Değişikliklere göre, Türk tarafında daimi ikamet edecek Rum oranı yüzde 21'den yüzde 12'ye düşürülürken, senatoya 24 Kıbrıslı Türk, 24 Rum katılır ifadesi benimseniyor, senato seçiminde kuzeyde yaşayan Rumların seçme ve seçilme hakkı olmayacak. Türk ve Yunan askeri, Türkiye'nin AB'ye üyeliğinden sonra adada kalabilecek, ancak bu 1960 anlaşması temelindeki asker sayısında olacak. Yani 650 Türk ve 950 Yunan askeri sürekli adada kalabilecek. Rumların istediği Asliye Mahkemesi kurulacak.
Fileleftheros gazetesi, Annan planında 6 temel konuda değişiklik yapıldığını belirterek, BM'nin, tamamlanmış 1100 sayfalık nihai planı sunacağını, değişikliklerde ağırlığın mülk, güvenlik ve işleyebilirliğe verildiğini kaydetti.
Gazete, BM tarafından yapılan değişiklerin bazılarını şöyle sıraladı:
''1-Kıbrıs Türk idaresi altındaki topraklara dönecek Rum oranı Kıbrıs Türk oluşturucu devletçik nüfusunun yüzde 21'inden yüzde 12'sine düşürülüyor. Rumların mülklerinin oranı da orantılı olarak azalıyor.
2-Rumlara, Kıbrıs Türk oluşturucu devletçiğinde daimi olmayan ikamet hakkı veriliyor. Geçiş döneminin sona ermesinden sonra da mallarının 3'te 1'ini alabilecekler.
3-Mülkiyet Kurulu'na, tazminatlarla ilgili bir formül sağlanıyor. Mülkün 3'te 1'inin kullanımı hakkı verilecek. Bonolar ve geriye kalan hisseler aynı oranla ve mülkün maddi değeri temelinde verilecek.
4-Senatörlerin seçimi toplumsal köken temelinde yapılıyor. 24 Kıbrıslı Türk ve 24 Rum senatör seçiminde, Kıbrıs Türk idari bölgesinde yaşayacak Rumların seçme seçilme hakları olmayacak.
5-Türk ve Yunan askerleri ebediyen kalacak. Türkiye'nin AB'ye üye olmasından sonra sayıları 1960'taki seviyeye indirilecek.
6-Merkezi hükümetin kurumsal organları için seçimler 13 Haziran'da, Avrupa Parlamentosu seçimleriyle birlikte yapılacak.''
Haberde, Annan planının ekinde bulunan haritanın değişmeyebileceğine işaret edilerek, planda Türkiye kökenli KKTC vatandaşlarıyla ilgili bilgi bulunmadığı belirtiliyor.
RUMLARIN KAZANIMLARI
Politis gazetesi de yeni Annan planında iki taraf için de kayıp ve kazanımlar olduğuna değinerek, Rum tarafının kazanımlarını şöyle sıraladı:
''1-MÜLKLER: Mülkiyet konusundaki yeni felsefe, bütün göçmenlere kuzeydeki mülklerinin 3'te 1'ini alma olanağı sağlıyor. Türk tarafında daimi ikamet edeceklerin oranı (Kıbrıs Türk tarafının lehine) yüzde 21'den yüzde 12'ye düşürülecek, ancak 'yaşadığı yerde oy kullanmayan' statüsüyle daha çok göçmen geri dönebilecek. Yani Kıbrıs Türk oluşturucu devletçiğinde kalışları, ikinci konut mantığıyla olacak ve bu devletçikte siyasi hakları olmayacak. Siyasi haklarını Rum oluşturucu devletçiğinde kullanacaklar.
2-EKONOMİ: Yukarıdaki öneriye paralel olarak Rum tarafını yoğun olarak meşgul eden ekonomi yönü ve özellikle Mülkiyet Kurulu'nun yaşayabilirliği konusunda yeni plan şunları öneriyor:
-Her göçmen mülkünün 3'te 1'ini alacak. Mülkünün diğer 3'te 1'ini yabancı bankalarca verilecek teminatla bono olarak alacak ve bunları paraya çevirebilecek. Mülkünün son 3'te 1'i için ise Mutual Fund tipi bir sistem hissesi alacak.
3-İŞLEYEBİLİRLİK: Mevzuat uygulaması ve referandumlara belirli ifadeler eklenmesiyle anlaşma, mevcut geçiş dönemi sorunları olmadan derhal uygulamaya konulacak. Yani; Kıbrıs'ı Avrupa seçimlerine dek yönetecek olan Başkanlık Konseyi ve Parlamentoya milletvekilleri derhal atanacak. Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti'nin bütün organları (Başkanlık Konseyi, milletvekilleri) için seçimler 13 Haziran'da, Avrupa seçimleriyle birlikte yapılacak. Bu yöntemle Annan planının öngördüğü EŞBAŞKANLIK olmayacak.
4-ASLİYE MAHKEMESİ kurulacak.
5-Anlaşmanın Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylanmasına halihazırda formül bulundu. Bu formüle göre nihai anlaşma, TBMM'den onay almadan uygulamaya konulmayacak. Bu formülü Rum tarafı kabul etmiş görünüyor.
Yukarıdaki veriler temelinde, Rum tarafının müzakere masasına koyduğu taleplerin büyük oranda tatmin edildiği görülüyor. BM'nin üzerinde çalışma yaptığı iki konu, son ana kadar askıda kaldı. Bunlar; 1-Rumlara verilecek toprağın derhal BM Barış Gücü'nün (UNFICYP) denetimine verilmesi. Rum tarafı, bunun kendisi için bir 'kırmızı çizgi' olduğunu ve kabul edilmesi gerektiğini açık şekilde ortaya koydu. BM, bu Rum talebine yönelik çeşitli senaryolar inceledi.
2-Türkiye'den sürekli olarak 'yerleşik' akışının denetlenmesi ve Schengen Sözleşmesi'nin uygulanması.''
TÜRK TARAFININ KAZAMIMLARI
Politis gazetesine göre, yeni yani 4. Annan planında Kıbrıs Türk tarafı ise şunları elde ediyor:
''1-İSTİSNALAR: AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Günter Verheugen'in savunacağı, Avrupa formülü temelinde, 'vatandaşlık alma ve yerleşimdeki kısıtlamalar, Kıbrıslı Türklerin yaşam düzeyinin Rumlarınkinin yüzde 90'ına ulaşıncaya kadar geçerli olacak. Rum tarafı, yaşam düzeyinin suni olarak da, hiçbir zaman bu seviyeye ulaşamayabileceği ve bunun sonucu olarak sapmanın 'gizli yasalaşma' halini alabileceğini savunarak, bu düzenlemeye itiraz ediyor.
2-RUMLARIN GERİ DÖNÜŞÜ: Kıbrıs Türk oluşturucu devletçiğinde daimi ikamet oranı yüzde 21'den yüzde 12'ye indirilecek. Rumların Kıbrıs Türk oluşturucu devletçiğinde sahip olabilecekleri mal miktarı da aynı oranda azalacak.
3-İKİ KESİMLİLİK: Daimi ikamet statüsüyle geri dönecek Rum sayısının azaltılması, seçim sisteminin büyük oranda denetim altına alınmasına ilişkin Türk tarafının endişelerini gideriyor. Aynı zamanda, 'Senatoya 24 Kıbrıslı Türk, 24 Rum katılır' ifadesi benimseniyor ki, bu Kıbrıs Türk devletçiğinde Rumların seçilmesini engelliyor. Senatoda özel konularda Kıbrıslı Türklerin yüzde 50 çoğunluğu tezi de benimsenebilir.
4-GÜVENLİK: Türkiye ve Yunanistan'ın, 1960'ta bulundurdukları asker sayısı temelinde (650 Türk ve 950 Yunan) sürekli askeri varlığı sağlanıyor (Türkiye'nin AB'ye girmesinden sonra da).''
''NİHAİ ANLAŞMA MÜZAKERELERİN ÜRÜNÜ OLACAK''
Politis gazetesi ayrıca, BM'nin, nihai anlaşma metnini, BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın hakemliğinin değil, müzakerelerin ürünü olarak göstermek istediğine işaret ederek, böylece Annan'ın üst hakemliğine gösterilecek tepkilerin önüne geçilmek istendiğini yazdı.
Buna göre, uzlaşılması halinde ''kapsamlı çözüm iki tarafın müzakerelerinin sonucudur'', veya ''kapsamlı çözüm, iki tarafla yapılan müzakerelerden sonra kesinleştirildi'' denilecek.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 21:54