Savaş İsrail'de turizme bitirdi, kimse gelmez oldu, Ekonomi çöküşte..

6 Aralık 2023 Çarşamba günü yayınlanan resmi veriler, İsrail işgalinin Gazze Şeridi'nde yürüttüğü savaşın ardından İsrail'e gelen turizm trafiğinin Kasım 2023'te üst üste ikinci ay keskin bir düşüş yaşadığını gösterdi. 

Savaş, İsrail'e gelen ziyaretçi sayısının Ekim 2023'teki 99.000 ve Kasım 2022'deki 370.000'e kıyasla geçen ay 39.000'e düşmesine neden oldu.

7 Ekim 2023'te başlayan savaştan önce aylık turizm sayıları genellikle 300.000'i aşıyordu.Şimdi 30 bine düştü. Turizm'de yüzde 90 düşüş var. Turistik tesisler ve oteller patmak üzere..

Merkezi İstatistik Bürosu, yılın on bir ayında ziyaretçi sayısının bir önceki yıla göre 2,57 milyona kıyasla 3,19 milyona çıktığını belirtti.

Ancak savaşın başlangıcından bu yana İsrail'e seyahat talebi azaldı ve çoğu yabancı havayolu uçuşlarını askıya alarak İsrail havayolları El Al, Arkia ve Israir ile az sayıda şirketin Tel Aviv'e gidip gelmesine neden oldu. .

Aynı zamanda, yurtdışına seyahat eden İsraillilerin sayısı geçen yıl 645.000'den Kasım 2023'te 149.000'e düştü Ocak 2023'ten Kasım 2023'e kadar yurt dışına seyahat eden İsrailli sayısı 2022'nin aynı dönemindeki 7,7 milyona kıyasla 8,8 milyon oldu.

Savaş İsrail ekonomisine ciddi zarar verdi. İşsizlik oranı %3,5'tan yaklaşık %10'a fırladı ve işgücünün %10 ila 15'i yedek askerlik hizmetine çağrıldı.

İsrail'deki Tazminat Fonu yöneticisi Amir Dahan, Ekim 2023'te Gazze'deki savaşın başlangıcından bu yana İsrail'deki toplam mülk kaybının 1,5 milyar şekel (yaklaşık 373 milyar ABD doları) olduğunu açıkladı. 2006'da Lübnan'a karşı başlattığı savaşta Tel Aviv'in kayıplarından daha çok.

İsrail, maddi zararın yanı sıra, şekelin değerinin 2015'ten bu yana benzeri görülmemiş seviyelere düşmesiyle ekonomik kayıplara da uğradı ve savaşın devam etmesi ve kuzey cephesinde de tırmanması sonucunda borsa da kayıp yaşadı. 

İsrail'in "Filistin halkına ve kutsallıklarına yönelik günlük saldırılarına" yanıt olarak Hamas, 7 Ekim'de Gazze çevresindeki yerleşimleri ve askeri üsleri hedef alan bir saldırı başlattı; yaklaşık 1.200 İsrailli öldürüldü, yaklaşık 5.431 kişi yaralandı ve yaklaşık 239 kişi esir alındı, düzinelercesi takas edildi. 7 bin 800 Filistinliyi hapishanelerinde tutan İsrail ile 1 Aralık'a kadar 7 gün süren insani ateşkes sırasında.

İki ayı geride bırakan Gazze saldırılarının İsrail ekonomisi üzerinde de olumsuz etkileri oldu. Birçok sektörde gerileme yaşanmasının ardından olağanüstü hal ilan eden Tel Aviv hükümeti ve özel sektör, zararı telafi etmek için devreye girdi.

ŞEKELDE DEĞER KAYIPLARI

İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları yerel para biriminin değer kaybetmesine neden oldu ve İsrail şekeli dolar karşısında 11 yılın en düşük seviyesine geriledi. İsrail Merkez Bankasının 9 Ekim'de açıkladığı, yerel para birimini istikrara kavuşturmak için 30 milyar dolara kadar satış yapma planına rağmen şekeldeki düşüşün önüne geçemedi.

Dolar/şekel paritesi 7 Ekim'de 3,83 iken 30 Ekim'de 4'e yükseldi. Yine ekimde Euro/şekel paritesi 4,08 iken, 30 Ekim'de 4,24'e çıktı.

İsrail Merkez Bankasının döviz piyasalarına müdahalesinin etkisiyle dolar/şekel paritesi geçen ayın sonunda ortalama 3,72'e geriledi. Ayrıca borsada da gerileme gözlemlendi.

EN ÇOK ETKİLENEN SEKTÖRLER

İsrail'in Gazze'ye saldırılarıyla sarsılan sektörlerin başında turizm, emlak, iş gücü piyasası ve havacılık geliyor.

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarını sürdürmesi Tel Aviv uçuşlarında iptallere sebep oldu. Ülke turizm hareketliliği ekim ayında yıllık bazda yüzde 76 azaldı.

İsrail İstatistik Bürosunun aylık raporuna göre ekim ayında İsrail'i yaklaşık 89 bin 700 turist ziyaret etti. Bu ziyaretlerin büyük kısmı ekim ayının ilk haftasında, saldırılar başlamadan önce gerçekleşti.

Geçen yıl ekim ayında ise İsrail'e 370 bin turist gelmişti.

Kasım ayına ilişkin veriler henüz yayınlanmasa da rakamlarda keskin bir düşüş bekleniyor.

UÇUŞLARDA YÜZDE 80 DÜŞÜŞ YAŞANDI

Uçuş takip kaynaklarından Secret Flights'in 6 Kasım'da yaptığı açıklamaya göre, saldırıların başlangıcından bu yana Tel Aviv'deki Ben Gurion Uluslararası Havalimanı'na gidiş-dönüş uçuşlarda ortalama yüzde 80 düşüş yaşandı.

Saldırılar öncesinde günlük yaklaşık 500 uçuşun yapıldığı Ben Gurion Havalimanı'nda saldırılar sonrası ilk bir ayda günde ortalama 100 uçuş kaydedildi.

İsrail, Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıların başlangıcından bu yana uçuşlarını askıya alan uluslararası hava yollarını, Tel Aviv'e gidiş-dönüş uçuşlarına yeniden başlamaya ikna etme girişimleri için kolları sıvadı.

Devlet televizyonu KAN, 29 Kasım'daki haberinde, Ulusal Hava Yolları Şirketi Müdürü Udi Bar Oz'un 120'den fazla yabancı hava yolu temsilcisiyle, İsrail'e gidiş-dönüş uçuşlara yeniden başlamaya teşvik etmek amacıyla görüşmelerde bulunduğunu aktardı.

Oz, Ben Gurion Havalimanı'nda uluslararası, yerel, özel ve kargo uçuşları dahil ortalama uçuş hareketinin günlük 200 olduğunu belirtti.

Gazze'ye saldırıların başlamasından bu yana İsrail havacılık şirketlerinin yanı sıra Birleşik Arap Emirlikleri'ne ait Etihad Airways ile Flydubai, Çinli Hainan ve Rus şirketi Azimut hava yolları İsrail seferlerine devam etti.

950 BİN İŞ GÜCÜ KAYBI

Gazze'ye yönelik saldırılarının başladığı 7 Ekim'den bu yana İsrail'de 950 bin iş gücü kaybı oldu. Gazze Şeridi çevresindeki Yahudi yerleşim birimlerinde ve kuzeyde Lübnan sınırında iş yerlerine ulaşamayan yüz binlerce kişi olduğu belirtiliyor.

Ayrıca saldırılardan bu yana 178 binden fazla Filistinli işçi, İsrail ve yerleşim birimlerindeki iş yerlerine ulaşamadı.

İsrail ekonomisinin Filistinli işçileri kaybetmesinin yanı sıra 350 bin İsrailli çalışan ve işçi, iş yerlerinden ayrılarak Gazze Şeridi'ndeki saldırılar ile kuzeyde Lübnan sınırındaki çatışmalara katılmak üzere orduya katıldı.

İsrail Çalışma Bakanlığının verilerine göre, savaş nedeniyle yaklaşık 46 bin İsrailli işçi işten çıkarıldı.

Halihazırda çalışanların da orduda yedek kuvvete ilhak olması, Gazze Şeridi yakınlarında yaşıyor olması ya da çocuklarıyla evde kalması nedeniyle 760 binlik iş gücünün yaklaşık yüzde 18'i çalışmıyor.

Ayrıca İsrail ekonomisi alanında faaliyet gösteren "Globes" sitesinin aktardığı verilere göre, saldırılar nedeniyle çoğu tarım alanında çalışan 20-25 bin Asyalı işçi işini bıraktı, bir kısmı da ülkelerine geri döndü.

EMLAK SEKTÖRÜ DE ETKİLENDİ

İsrail'in Gazze'ye saldırılarından etkilenen bir diğer sektör de gayrimenkul oldu.

İsrail'deki emlak sektöründe yaklaşık 178 bin Filistinli çalışan bulunuyordu. Saldırıların başlamasıyla bunların yaklaşık 90 bini işlerine geri dönmedi.

Emlak sektörü, İsrail Menkul Kıymetler Borsasında da değer kaybetti. Gazze'ye saldırılar öncesine kıyasla kasım ayı sonu itibarıyla yüzde 8'den fazla düşüş gösterdi.

Güncellenme Tarihi : 7.12.2023 22:02