Kına: Tehlikeli bir hastalığa karşı umut vadeden bir silah

Kına bitkisi, esas olarak cilt ve giysi rengini değiştirmek için kullanılan bir boya kaynağı olarak bilinir. Şimdi ise araştırmacılar, bu bitkiden elde edilen boyaların başka bir kullanım alanını daha keşfettiler: karaciğer hastalıklarının tedavisi.

Osaka Metropolitan Üniversitesi'nden bir ekibe göre, bu boyalar karaciğer sirozunu tedavi edebilir. Siroz, aşırı alkol tüketimi gibi yaşam tarzı tercihlerinin yol açtığı kronik karaciğer hasarı sonucu karaciğerde aşırı lifli skar dokusunun birikmesine neden olan bir hastalıktır. 

Sirozlu hastalarda siroz, karaciğer yetmezliği ve kanser gelişme riski daha yüksektir. Nüfusun %3-4'ü hastalığın ileri formuna yakalansa da tedavi seçenekleri sınırlıdır.

Hastalığın olası tedavilerinden biri karaciğer yıldız hücreleridir (HSC'ler). Bu hücreler normalde karaciğerde homeostazı korur, ancak karaciğer hasarı sırasında olduğu gibi çok fazla sayıda aktif hale geldiklerinde aşırı lifli doku ve kolajen üreterek normal karaciğer fonksiyonunu bozarlar.

Osaka Metropolitan Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Yardımcı Doçent Tsutomu Matsubara ve Dr. Atsuko Daikoku liderliğindeki bir araştırma ekibi, aktif karaciğer yıldız hücreleri üzerinde doğrudan etki eden maddeleri belirlemek için bir kimyasal tarama sistemi geliştirdi. Bu sistemi kullanarak, kına bitkisinden (Lawsonia inermis) elde edilen bir kimyasal bileşen olan Lawson'ı, karaciğer yıldız hücresi aktivasyonunun potansiyel bir inhibitörü olarak tanımladılar.

Araştırmacılar Lawson'ı farelere uyguladıklarında, tedavi edilen farelerde YAP, αSMA ve COL1A gibi karaciğer fibrozisi belirteçlerinde azalma görüldü.  

Ayrıca karaciğer yıldız hücrelerinde antioksidan fonksiyonla ilişkili bir belirteç olan sitoglobinin seviyelerinde artış buldular; bu da bu hücrelerin uykuda olan, fibrotik olmayan bir türe geri döndüğünü gösteriyor.

Profesör Matsubara, Lawson'a dayalı ilaçlar geliştirerek fibrozu kontrol altına alan ve hatta iyileştiren ilk tedaviyi yaratabileceklerine inanıyor.

Matsubara, "Şu anda aktif karaciğer yıldız hücrelerine ilaç verebilen bir ilaç iletim sistemi geliştiriyoruz ve bunu karaciğer fibrozu olan hastaların kullanımına sunmayı umuyoruz" dedi. 

"Karaciğer yıldız hücreleri de dahil olmak üzere fibroblastların aktivitesini kontrol ederek fibrozisin etkilerini sınırlayabilir, hatta tersine çevirebiliriz."

Çalışma Biomedicine & Pharmacotherapy dergisinde yayımlandı.

Kaynak: Eurekalert