NEW YORK - Esir alınan Amerikan askerlerinin El Cezire televizyonunda görüntülenmesini protesto eden ve Cenevre Sözleşmesi'ne uyulmasını isteyen ABD yönetimi, yakaladığı Taliban milislerine yaptıkları muamele ile bu sözleşmeyi ihlal ettiğini kabul etmiyor.
Amerikan Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, kısmen yaralı ve ağır şok durumundaki tutsak Amerikan askerlerinin Irak televizyonunda uluslararası kamuoyunda teşhir edilmelerinin, rızaları dışında kendilerine soru yöneltilmesinin Üçüncü Cenevre Sözleşmesi'nin açıkça ihlali olduğunu söylüyor.
Bu sözleşme, tutsak askerlerin bedeni ve ruhi durumlarının koruma altında olmasını, doktor gözetiminde bulunmalarını içeriyor. Ayrıca Cenevre Sözleşmesi'ne göre, tutsak askerlerin sadece adları, doğum tarihleri ve rütbeleri konusunda ifade vermeleri hakkı bulunuyor, bu yüzden de haklarında dava açılamıyor.
Savaş sona erdiğinde, tutsak askerlerin tutukluluk halinin de son bulması öngörülüyor ve savaş sürerken özgür kalırlarsa yeniden savaşa gönderilemiyor.
Ne var ki, Amerikan resmi yetkilileri, Taliban milislerine yaptıkları muamele ile kendilerinin de 1949 yılında imzalanan Cenevre Sözleşmesi'ni çiğnediklerini kabul etmiyorlar.
SAVAŞ KARMAŞIK HALE GELİYOR
Buna gerekçe olarak da ellerindeki Taliban ve El Kaide üyelerinin düzenli orduya bağlı askerler değil, ''yasadışı gerilla'' olduklarını gösteriyorlar.
Ama görünen o ki, ABD de bu gerekçesini öne sürerken kendisinden pek emin değil. Yoksa Dışişleri Bakanı Colin Powell'ın baskısıyla ellerindeki Taliban tutsaklarına ''insani hukuk'' kuralları çerçevesinde muamele yapıldığını söylemek zorunda kalmazlardı. Buna rağmen, Amerikan yönetimi bu tutsakların gerçekte savaş esiri olmadığı görüşünde ısrar ediyor.
ABD ile Irak arasındaki şimdiki anlaşmazlığın ise yeni boyutları var. Bağdat'taki resmi makamlar, Cenevre Sözleşmesi'nin kendilerini bağlamadığını açıkça söylüyorlar. Zaten Amerikan ve İngiliz askerlerinin başına para koymaları da bunu gösteriyor. Ama Amerikan yönetiminin de şimdi Iraklı tutsaklara karşı tavrını değiştirmesi gündeme gelebilir.
Bu durumda Amerikalılar, kendilerine ''sivillerin'' de ateş açtığı gerekçesini çok iyi kullanma olanağı bulacaklar ve düzenli orduya bağlı olmayan, ''yasadışı'' unsurlar diye tarif ettikleri bu kişileri Cenevre Sözleşmeleri'ne aldırmadan yargısız infaz edebilecekler. Zira bu tutsaklar Amerikalılar için tehlike arz ediyor, ayrıca Amerikan ordusu büyük çapta tutsak almaya hazırlıklı da değil. Çünkü Amerikalılar aslında Iraklı birliklerin silahlarını teslim edip, evlerine dönecekleri planları yapmışlardı.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:40
