DURSUN EKER
İSTANBUL- İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, sellerin, Türkiye'de en sık görülen ve en tahrip edici doğal afetlerden biri olduğunu belirterek, ''Seller her zaman yağmur yağan yerlerde de görülmez. Tüm gün boyunca günlük güneşlik olan bir yer, kilometrelerce öteden gelen sel suları tarafından da tahrip edilebilir. Bu sebeple, meteorolojik ihbarlara ve gök gürültülerine günlük güneşlik günlerde de kulak kabartılmalı, sellere karşı hazırlıklı olunmalı ve sellerden korunma konusunda bilgilenilmelidir'' dedi.
Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, sellerin yüzde 70'inin, insanlar uykudayken geceleri meydana geldiği için, doğru ve zamanında uyarılamayan insanlar için büyük tehlikeler oluşturduğunu bildirdi. Gerçekte sellerin, oluşma süreleri bakımından ikiye ayrıldığını ifade eden Prof. Kadıoğlu, ''Sel ve taşkınlar, bir hafta veya daha uzun süre içinde dere ve nehir yataklarında, dağlık alanlarda, şehirlerde ve kıyılarda oluşabilirler; Ani seller ise, 6 saat içinde ve, çöller dahil, dünyanın her tarafında oluşabilirler. Ani seller için çoğu kez sel uyarısı yapılamaz. Ani seller, ani sel gözetleme alanında uyarısız oluşabilir. Bu nedenle, sellerde toplumun hızlı hareket etmesi ve hızlı hareket edebilmek için de hazırlıklı olması şarttır'' diye konuştu.
ANİ SELDE 1 SAATLİK ZAMAN
Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, derelerin su seviyesinin, şiddetli yağışların başlamasından bir saat sonra veya daha kısa süre içinde beklenenden çok daha hızlı şekilde yükselebileceğine dikkat çekerek, ''Özellikle ani sellerde, dere ve nehirlerin aşağı kısımlarındaki halkın uyarılması ve bu bölgelerin boşaltılması için en fazla bir saatlik bir süre vardır. Bu yüzden, bu bölgelerdeki insanların, muhtemel bir sel tehlikesi karşısında buraları en geç bir saat içinde boşaltabilecek şekilde hazırlıklı olmaları gerekir. Bu sebeple, gelişmiş ülkelerde halka, 'Sel Gözetleme' (gözetleme alanındaki dere-nehir-göl-deniz taşarak alçak yerleri su basma ihtimali var, hazırlıklı ol!) ve 'Sel Uyarısı' (gözetleme alanında sel şu an oluşmakta veya her an oluşabilir, derhal tedbir al!) şeklinde iki aşamalı ihbarlar yapılır'' dedi.
TMMOB'DEN 'SEL BROŞÜRÜ'
Diğer taraftan, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Meteoroloji Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan broşürde, sel yataklarına yerleşilmemesi, kamp kurulmaması ve otomobil park edilmemesi konusunda uyarılarda bulunuluyor. Bina içinde ve dışında yüksek ve sel basma tehlikesinin az olduğu güvenli yerlerin belirlenmesi gerektiği de vurgulanırken, ''Binayı boşaltmanız gerektiği zaman nerelere gidebileceğinizi önceden belirleyiniz. Kaçış yolunu bilin. Aranabilecek polis, itfaiye vb. birimlerin telefon numaralarını görünür bir yere asın. Binadaki tüm kişilere, nasıl ve ne zaman elektrik, gaz ve su vanalarının kapatılacağını öğretin. Sigorta poliçesi vb. kıymetli evraklarınızı özel kasalara veya su geçirmez kaplara koyun. Bir sel çantası veya birden fazla sel çantaları hazırlayın. Her yağmurda seli hatırlayın. Muhtemel bir meteorolojik sel gözetleme ve uyarısı için hava durumu raporlarını ve haberleri takip edin'' ifadesine yer veriliyor.
SEL ÇANTASINDAKİ MALZEME LİSTESİ
Broşürde, sel çantasında olması tavsiye edilen malzemeler ise şöyle sıralanıyor:
''İlk yardım malzemeleri ve kişilere özel hayati önem taşıyan ilaçlar. Her bir kişi için, üç gün yetecek kadar şişe suyu ve konserve vb. kolay bozulmayacak, fazla pişirme ve hiç soğutma gerektirmeyen diğer yiyecekler. Mekanik konserve açacağı. Çocuk, engelli, yaşlı ve hayvanlar için gerekli olan diğer malzemeler. Bir değişimlik elbise ve iç giyim malzemesi. Her bir kişi için bir battaniye ve uyku tulumu. Plastik bot, eldivenler ve sağlam ayakkabılar. Bir miktar bozuk para, kredi kartı ve arabanın yedek anahtarı. Çalışır durumda pille çalışan bir el radyosu, ışıldak, el feneri ve yedek piller.''
SELDEN SONRA YAPILACAKLAR
Sel suları çekilmeye başlamadan önce tehlikenin geçmiş sayılmadığı kaydedilen broşürde, yerel idare tarafından izin verilmedikçe eve dönülmemesi gerektiği hatırlatılıyor. Broşürde şu uyarılarda bulunuluyor:
''Binanız hala su ile çevrili ise içine girmeyin. Gaz kaçaklarını, yanıcı ve parlayıcı maddeleri düşünerek, bina içlerini araştırırken meşale, fener, çakmak ve mum gibi ateşli aydınlatma araçları yerine ışıldak veya pilli el fenerleri kullanın. Sigorta işlemleriniz için, tahrip olan binanızın ve eşyalarınızın resimlerini çekin. Sel suları ile evinize taşınabilecek olan kimyasal maddeler ve zehirli yılanlara dikkat edin. Su basmış olan yerlerdeki elektrikli aletlere dokunmayın. Kopmuş hiç bir kabloya dokunmayın. Selden etkilenmiş yiyecekleri, sel suları ile taşınmış sebze ve meyveleri imha edin. Şişe suyundan başka su içmeyiniz.''
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 19:28
