KAYNAK : Haber Vitrini
BERLİN - 20. yüzyılın ikinci yarısında dünya politikasına damgasını vuran "Soğuk Savaş" artık tarihe karıştı. Batı dünyasının askeri ittifakı NATO ile eski düşman Rusya arasındaki işbirliğinde yeni bir dönem açan anlaşma Roma'da imzalandı.
19 NATO ülkesiyle Rusya'nın devlet ve hükümet başkanlarının katıldığı toplantıda imzalanan anlaşma, Rusya'ya NATO'da neredeyse üye ülkelerle eşit söz hakkı tanıyor.
NATO, içişlerini ilgilendiren konularda kendi arasında karar almaya ise devam edecek.
NATO ile Rusya arasındaki ilişkiler açısından tarihi önem taşıyan işbirliği anlaşması, NATO Dışişleri Bakanlarının İzlanda'nın Reykyavik şehrinde gerçekleşen bahar toplantısında imzalanacak olgunluğa getirilmişti. NATO Genel Sekreteri George Robertson, bu toplantıda yaptığı konuşmada Rusya ile kurulacak yeni stratejik ortaklığın önemini, "Bu girişim, bir devrim niteliği taşımasının yanında tarihidir de. 19 NATO üyesi müttefikle Rusya arasındaki işbirliğinde yeni bir dönem açmaktadır. Ve geçmişin bölünmüşlüklerini arkamızda bırakmak yönünde ne kadar yol aldığımızın göstergesidir'' sözleriyle ortaya koydu.
ORTAKLIK KONSEYİ
İki taraf arasında Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla başlayan yakınlaşma süreci, aslında 1997 yılında hayata geçirilen Ortaklık Konseyi ile pekiştirilmişti. Ancak bu Ortaklık Konseyi'nde Rusya'nın statüsü belirli değildi. Şimdiye kadar gerçekleştirilen tüm konsey toplantılarında 19'a karşı bir formülü geçerliydi.
Bu da uygulamada Rusya'ya hiçbir söz hakkı tanımıyor, 19 NATO üyesi kendi aralarında iyice hazırlanıp kararlarını aldıktan sonra Rusya'yla masaya oturuyorlardı. Gerçek anlamda bir tartışma ortamı oluşmazken, 'sözde' ortak olmaktan hoşlanmayan Rusya eleştirilerini giderek daha yüksek sesle dile getirmeye başladı. Rusya'nın bu eleştirilerine, NATO'daki üst düzey diplomatlar bile hak veriyordu.
RUSYA MASADAKİ YERİNE ALACAK
Ancak imzalanan yeni anlaşmayla, Rusya artık eşit haklara sahip bir ortak gibi NATO toplantılarında masadaki yerini alacak. Rus temsilciler, alfabetik sıralamaya göre İspanya ile Portekiz temsilcileri arasında oturacak. Terörizmle mücadele, silahsızlanma ve kriz yönetimi gibi eski konuların yanısıra silahlanma kontrolleri, füze savunma sistemleri, arama ve kurtarma görevleri, sivil savunma planları da işbirliği listesine ekleniyor. Listenin en öncelikli maddesi ise NATO'da ifade edildiği şekliyle İttifak'ın önüne çıkan 'yeni zorluk ve tehditler.'
Yeni anlaşmayla, iki tarafın daimi temsilcileri ayda bir toplanacak, buna ek olarak hazırlık komisyonları daha sık biraraya gelecek ve Rusya'nın daimi temsilcileri Brüksel'deki NATO merkezine taşınacak.
NATO ile Rusya arasındaki yeni işbirliğine İttifak tarafından bazı sınırlamalar da getirildi. NATO'nun içişleri sözkonusu olduğunda İttifak kendi içinde karar almaya devam edecek. Herhangi bir NATO üyesi, Rusya'yla bilgi alışverişinin kendi çıkarlarına zarar vereceği endişesi taşıyorsa veto hakkını kullanabilecek.
HAYATA GEÇİRİLEBİLECEK Mİ?
Anlaşma gerçek anlamda hayata geçirilebilecek mi, bunu zaman gösterecek. İki taraftan askeri yetkililer de iş uygulamaya geldiğinde anlaşma gereklerinin yerine getirilebileceğinden şüpheliler. Ancak 11 Eylül saldırıları ardından ortaya çıkan büyük siyasi baskı işbirliğini zorunlu hale getirdi. Bu işbirliği, uluslararası terörle savaşta Rusya Devlet Başkanı Putin'in desteğinden yararlanan ABD'nin, Rusya'yı ödüllendirme isteği olarak da değerlendiriliyor.
NATO'nun, sonbaharda beklenen doğuya genişleme planları öncesinde Rusya'yla iyi ilişkiler kurmak NATO'nun Avrupalı ortakları açısından da stratejik önem taşıyor. Özellikle de NATO'ya ilk etapta alınması planlanan Estonya, Letonya ve Litvanya'yla ilgili Rusya'nın çekincelerinin sürdüğü bir ortamda.
Güncellenme Tarihi : 16.3.2016 17:00
