TBMM 'DARBE DÖNEMİ' İÇTÜZÜKLERİNİ KİTAPLAŞTIRDI

ALİ ULURASBA
ANKARA- Osmanlı'dan günümüze kadar uygulanan yasama organı içtüzük metinleri bir kitapta toplandı. Kitap, TBMM tarafından yayımlandı.

"Osmanlı'dan Günümüze Meclis İçtüzük Metinleri" adı altında yayınlanan kitapta, sivil dönemlerde hazırlanan 10 ve askeri darbe dönemlerinde hazırlanan 5 içtüzük metnine yer veriliyor.

TBMM Kanunlar ve Kararlar Müdür Yardımcısı ve parlamento hukuku uzmanı Doç. Dr. Şeref İba yaptığı çalışma ile Meclis-i Mebusan'dan günümüze kadar bütün meclislerin içtüzük metinlerini bir araya getirdi. Doç Dr. İba, kitaba yazdığı önsözünde Parlamento hukukumuzun birincil yazılı kaynakları olan eski içtüzük metinlerinin, sadece tarihi koleksiyon değeri olan hukuk metinleri olmadığına dikkat çekerken ve günümüzde uygulanmakta olan içtüzük hükümlerinin ne anlama geldiğinin yeterince algılanması açısından
oldukça aydınlatıcı bilgiler içerdiklerini vurguladı.

Parlamento geleneğimizde silbaştan içtüzük yapma yoluna ender durumlarda gidildiğine işaret eden İba, 1877 Osmanlı Meclis-i Mebusan ve Meclis-i Ayan Nizamname-i Dahili'leri ile 1927 Dahili Nizamnamesi ve 1973 Millet Meclisi İçtüzüğü'nün toptan yeni bir içtüzük yapıldığı ana örnekler olduğunu ifade etti. Osmanlı Meclis-i Mebusan İçtüzüğü ile 1927 ve 1973 içtüzüklerinin, içtüzük geleneğimizin omurgasını oluşturduğuna dikkat çeken İba parlamenter rejimin kesintiye uğradığı askeri müdahale dönemlerinde görev
yapan seçilmemiş yasama organlarının bile içtüzük geleneğimizin temel kavramlarını ve özünü koruma çabası içinde olduklarını ifade ediyor.

"Osmanlı'dan Günümüze Meclis İçtüzük Metinleri" adı altında yayınlanan kitapta sivil dönemlerde hazırlanan 10 ve askeri darbe dönemlerinde hazırlanan 5 içtüzük metnine yer veriliyor. Kitabın giriş bölümünde Meclis'in çalışma usul ve esaslarında temel kaynak olan TBMM İçtüzüğü yer alıyor. Çalışmada, ilk hallerine yer verilen içtüzüklerin yürürlükte bulunduğu süreçte geçirdiği küçük çaplı değişikliklere ise yer verilmemiş. Kitapta kullanım kolaylığı sağlamak açısından da TBMM'den geriye doğru bir sıralama
izlenmiş ve her içtüzük için kısa bir tarihçe eklenmiş. Ayrıca, Osmanlı Meclis-i Mebusan İçtüzüğü Türkçe'ye çevrildi.

Kitapta şu içtüzük metinlerine yer veriliyor:
"Günümüz TBMM İçtüzüğü, 1981 Danışma Meclisi İçtüzüğü, 1980 T.C. Milli Güvenlik Konseyi Yasama Görevleri İçtüzüğü, 1973 Millet Meclisi İçtüzüğü, 1965 TBMM Birleşik Toplantısı İçtüzüğü, 1963 Cumhuriyet Senatosu İçtüzüğü, 1961 Kurucu Meclis İçtüzüğü, 1961 Temsilciler Meclisi İçtüzüğü, 1960 T.C. Milli Birlik Komitesi İçtüzüğü, 1927 TBMM Dahili Nizamnamesi, TBMM Dahili Nizamnamesi'nin Bazı Maddelerinin tadiline dair Nizamname, 1 Mayıs 1923 (13 Mayıs 1877) Tarihli Heyet-i Mebusan Nizamname-i Dahilisi'nin
Değiştirilmiş Şekli, Heyet-i Ayan Nizamname-i Dahilisi'nin Değiştirilmiş Şekli, 1911 Encümen-i Riyaset Nizamnamesi, 8 Eylül 1293 (20 Eylül 1877) Tarihli Heyet-i Ayan Nizamname-i Dahilisi, 1 Mayıs 1293 (13 Mayıs 1877) Tarihli Heyet-i Mebusan Nizamname-i Dahilisi".
TBMM tarafından yayınlanan kitap tüm milletvekillerine, üniversite ve kütüphanelere dağıtıldı.