TELEKOM ASIL ŞİMDİ DEĞERLENECEK...

Satılan yüzde 55 hisse için verilen 6.5 milyar dolarlık fiyatın düşük olup olmadığı uzun süre tartışılacak.

Avrupa'daki diğer örneklere göre özelleştirme sonrasında kamunun elinde kalan payın değeri daha da artıyor. Bu da devletin elinde kalan yüzde 45'lik Türk Telekom hissesinin önemini artırıyor. Halka arz yerine blok satışın tercih edilmesi ise Avrupa'daki büyük özelleştirme örneklerine uymuyor. Almanya'dan İtalya'ya, Fransa'dan İngiltere'ye AB ülkelerin özelleştirme tercihi halka arz oluyor.

İngiliz telekom şirketi British Telecom'un, 1984 yılında yüzde 50.2'i 4.5 milyar dolara halka arz edildi. İngiliz hükümeti 1991 yılında aynı şirketin yüzde 25'inin satarken sağladığı gelir ise 10.1 milyar doları buldu. Başka bir deyişle British Telecom'um değeri 7 yılda 9 milyar dolardan 40 milyar dolara ulaştı. Alman Deutsche Telekom bu gelişime başka bir örnek. 1996'da şirketin yüzde 26'sı 12.5 milyar dolara satılırken yüzde 7'sinin fiyatı 1999'da 10 milyar dolar seviyesine yükseldi.

Türk Telekom'da ise alacak şirkete 3 yıl halka arz yapılması yasak. Bu süre kamu için sadece 1 yıl. Bu arz için önce şirketin bir anonim şirket haline getirilmesi şart. Bu yapıldıktan sonra borsada satışı önünde herhangi bir engel kalmıyor.

Telekom'a en yüksek teklifi Arap-İtalyan ortaklığı verince yabancı sermaye tartışmaları yeniden alevlendi. Avrupa'nın dev ekonomileri olan Almanya, Fransa ve İtalya'nın telekom konusundaki yaklaşımları bu tartışmalara yön verebilir. Bu ülkelerin hiçbirinde telekom şirketinin hisselerini yabancı gruplar kontrol etmiyor. Tümü kamu ya da yerli şirketler tarafından yönetiliyor. İtalya devleti tarafından 1997 yılında özelleştirilen Telecom Italia'yı ülkenin en büyük sanayi grupları kontrol ediyor. AB'nin dev ekonomisi Almanya'da da durum farklı değil. Kısmi özelleştirme yapılsa da Almanya devleti hala Deutsche Telekom'da hisse sahibi. Fransa'da ise telekom şirketinin yüzde 56'sı Fransa Devleti'nin.

Telekom'un yüzde 55 hissesi blok olarak satıldı. Halka arz yönteminin neden düşünülmediği uzun süre tartışılacak. Büyük Avrupa devletlerinde telekom şirketlerinde ağırlıkla izlenen yöntem ise halka arz. Bu sayede hisselerin devlet kontrolünde kalması sağlanıyor. Halka açılıp profesyonel yöneticilerin atandığı şirketler büyümeye devam ediyor. Yabancılar ise yönetimde bulunmayıp kurumsal yatırım grupları olarak kalıyor. Bu konda en uç örnek British Telecom. Şirketin tamamı halka açık ve en yüksek hisseye sahip grubun payı yüzde 5 civarında. Yönetim ise tamamen bağımsız. Almanya, Fransa da ise devlet hala pay sahibi.

:Sabah