TELEKOM'DA İŞLER KARIŞTI...

      Teknik olarak Telekom ihalesini en yüksek fiyatı vererek kazanan Oger Telekom'un teklifi hukuki olarak da geçerli. Etisalat'ın teklifi değerlendirilmesi için Oger'in çekilmesi gerek. Aksi halde Oger Danıştay'a gitme hakkına sahip. Etisalad - Çalık Konsorsiyumu ise kararı Bakanlar Kurulu'nun vereceğini söyleyerek umudunu koruyor.

Türk Telekom (TT) A.Ş'nin yüzde 55'lik hissesinin blok satışı için yapılan ihalede sadece en yüksek teklifi veren Saudi Oger'in teklifi değerlendirilecek. Etisalat'ın teklifi ancak Oger, ihaleden çekilirse mümkün. Aksi halde Oger, Danıştay'a gitme hakkına sahip.
      Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın dün basına yansıyan, Etisalat'ın teklifinin de değerlendirileceğine yönelik açıklamaları üzerine başlayan tartışmada, hukuki mevzuatın buna izin vermediği ortaya çıktı. Ancak Saudi Oger'in sözleşme imzalanmadan önce hisseleri almaktan vazgeçmesi ya da Oger Grubu ile ilgili bir sorun yaşanması durumunda Etisalat'ın teklifinin değerlendirmeye alınabileceği kaydedildi. Etisalat-Çalık grubunun peşin ödeme yapmasının ise değerlendirmeye alınması için yeterli bir gerekçe olmadığı belirtildi. Oger Telecom Genel Müdürü Paul Doany, ihalede paranın peşin ödenmesi ya da taksitle ödenmesi yönündeki seçenekleri hatırlatarak, taksitle ödemede faiz bulunduğuna dikkat çekti. Doany, ihalenin en yüksek teklifi verende kaldığını vurguladı.
     
     Oger Danıştay'a gidebilir

      Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Enerji ile Telekomünikasyon Hukuku Uzmanı Doç.Dr.Ali Ulusoy, Etisalat-Çalık grubuna ihalenin verilmesinin hukuka aykırı durum ortaya çıkaracağını söyledi. Ulusoy, ne Bakanlar Kurulu'nun ne de Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun böyle bir yetkisi olmadığını kaydederek, bunun gerçekleşmesi durumunda Saudi Oger'in Danıştay'a gitme yetkisinin olduğunu ifade etti. Ulusoy, ihale şartnamesinde ödeme şeklinin açıkça belirtildiğini vurgulayarak, peşin ödemede yüzde 5 oranında indirim yapılabileceğini kaydetti. Ulusoy, taksitle ödemede libor artı 2.5 oranında faiz uygulanacağını bildirdi.
     
     Bu kadar kar etmez

      Ulusoy, TT'nin 2004 yılı cirosunun 2.1 milyar Yeni Türk Lirası (YTL) olduğunu ancak bunun ara bağlantı bedellerinden kaynaklandığını vurguladı. Ulusoy, gelecek dönemde TT'nin bu kadar çok kar etmesinin mümkün olmadığını ve bu nedenle ortaya çıkan satış rakamının iyi olduğunu belirtti. Öte yandan, telekomünikasyon hizmetinin stratejik önemi olduğu için şirketin hisselerinin yabancı bir gruba geçmesi tartışma konusu olmuştu. Ulusoy, Telekomünikasyon Kurulu'nun (TK) milli menfaatlere karşı bir eylem durumunda her türlü yetkisi bulunduğuna dikkat çekerek, altın hissenin varlığına da vurgu yaptı. Ulusoy, altın hisse nedeniyle TT yönetim kurulunda Hazine'den bir temsilcinin de bulunacağını bildirdi.
     
     Şartnameye göre ödeme şekli kriter değil

      Bir yetkili de Saudi Oger'in verdiği 6 milyar 550 milyor dolarlık teklifi vadeli ödemeyi seçtiğini ve 5 yılda libor artı 2.5 üzerinden yapacağı ödemenin yüzde 6.3 oranında faizli olacağını ifade etti. Bu nedenle Oger'in toplam 7 milyar 540 milyon dolarlık ödeme yapacağı belirtildi. Etisalat-Çalık ortak girişim grubunun 6 milyar 500 milyon dolarlık teklifini peşin olarak ödemek istemesi ile ilgili olarak uzmanlar, bu durumda uygulanacak olan yüzde 5 oranındaki indirim nedeniyle 327 milyon dolar daha az ödeme yapılacağını vurguladı.Bununla birlikte, ihale şartnamesine göre tekliflerin tamamının toplam teklif tutarı üzerinden değerlendirileceğinin ve devir sırasında peşin ödeme veya vadeli ödeme durumlarının tekliflerin değerlendirilmesinde dikkate alınmayacağının belirtildiği kaydedildi.

Sözleşme Kasım'da imzalanabilir

      Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın (ÖİB) ihale sonucunu değerlendirmek üzere 40 günlük süresi bulunuyor. İkinci aşamada ihale sonucu Rekabet Kurulu'nun (RK) görüşüne sunulacak. Daha sonra Bakanlar Kurulu'nun onayı alınacak. Özelleştirme ile TT'nin görev sözleşmesi imtiyaz sözleşmesine dönüşeceği için Telekomünikasyon Kurulu (TK) ile imzalanacak olan imtiyaz sözleşmesi taslağı Danıştay görüşüne sunulacak. Danıştay'dan görüş alındıktan sonra imtiyaz sözleşmesi imzalanacak. Bu sürecin kasıma kadar tamamlanması öngörülüyor.
     
     Türk Telekom'a iptal davası

      Türk Telekom'da örgütlü Türk Haber-Sen, Türk Telekom'un yüzde 55 hissesinin özelleştirilmesine ilişkin ihalenin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle idare mahkemesinde dava açtı. Haber-Sen Genel Başkanı İsmail Karadavut, dava dilekçesini dün idare mahkemesine sundu. Karadavut, burada gazetecilere yaptığı açıklamada, ''Vatan toprağı'' ve “Türkiye'nin teknolojik gelişmesinin lokomotifi'' olarak nitelendirdiği Türk Telekom'un özelleştirilmediğini, yabancılaştırıldığını savundu.
      Karadavut, 22 milyon sabit telefon kapasiteli, 19 milyon aktif sabit telefon, 734 bin ADSL, 250 bin TT Net, 75 bin ankesörlü telefon, 200 bin ATM abonesi, 97 bin kilometre fiber optik kablo hattı bulunan dünyanın 13. büyük şebekesine sahip Türk Telekom'un 6 milyar 550 milyon dolara, kuruluşunda ve bugünlere gelmesinde bir damla alın teri bulunmayanlar tarafından bir inat uğruna Arap sermayesine teslim edildiğini söyledi. Yılda yaklaşık 3 milyar dolar kar eden, 4 yılda 21 milyar dolar katma değer yaratan, sadece gayri menkullerinin değerinin 4 milyar dolar olan bir kurumun batan geminin malları gibi satılmasının, yabancılaştırılmasının başarı olarak gösterilmesini, kabul etmelerinin mümkün olmadığını ifade eden Karadavut, "Bu şaibeli satış, hukuktan dönecektir'' dedi. Karadavut, Türk Telekom'un özelleştirilmesinde yeterince rekabet sağlanamadığını öne sürdü. Karadavut, Avrupa ülkelerinin hiçbirinin, Türkiye gibi Telekom'un yüzde 55'ini yabancıların kontrolüne vermediğini savundu.
     
     İhale, kendi kurallarına göre yapıldı

      Telekom ihalesinde kamu ihale kurallarının işlemediğini belirten Kamu İhale Kurumu yetkililerine göre özelleştirmeler kendi kuralları çerçevesinde yapılıyor. Bu satışlara "Options" yani açık artırma veya açık eksiltme yöntemi denildiğini belirten yetkililer, TT ihalesinde de en son kararı Bakanlar Kurulu'nun vereceğini söylüyorlar.
      İhale sonucunun onaylanmadığı sürece satışın yürürlüğe giremeyeceğini ifade eden yetkililer, Ulaştırma Bakanı Yıldırım'ın açıklamasının da bu yönde değerlendirilebileceğini hatırlatıyorlar.
     
     'Haksız rekabete bakarız'

      Rekabet Kurumu'ndan bir yetkili ise Telekom ihalesinde kendilerinin ucuza mı, yoksa pahalıya mı satıldığıyla ilgilenmediklerini, satışla ilgili yazının kendilerine gelmesini beklediklerini söylerken, şu bilgileri verdi:
      "Henüz, ilgili işlem yazısı bize gelmedi. 3 - 5 içinde gelmesini bekliyoruz. Yazı gelince tüketici açısından ve rekabet mevzuatı açısından ve özelleştirmeyle ilgili mevzuat, yani 98/4 tebliğine göre satışın uygun olup olmadığına bakacağız. 10 - 15 gün içinde de olumlu veya olumsuz cevabımızı ÖİB'ye ileteceğiz. Ondan sonrası, ilgili kurumları ve hükümeti ilgilendiriyor." Bu açıklamalarla tam bilmeceye dönen Telekom satışında hükümetin hangi yöntemi uygulayacağı da net bilinmiyor.
     
     Kablo TV Türksat'ta kaldı

      Uyduların Türk Telekom’dan ayrılması amacıyla kurulan Türksat’ın faaliyet alanı kablo-TV, uydu platform hizmetleri ve TV yayıncılığını kapsayacak şekilde genişletildi. Şirketin olağanüstü genel kurulunda, ana sözleşmesinin "amaç ve faaliyet" ile "ünvan" başlıklı maddeleri değiştirildi. Buna göre, Türksat’ın faaliyet alanına, uydu platform ve kablo TV işletmeciliği ile televizyon yayıncılığı hizmetleri de eklendi. Şirketin daha önce "Türksat Uydu Haberleşme ve İşletme A.Ş. olan adı da "Türksat Uydu Haberleşme ve Kablo TV İşletme A.Ş." olarak yeniden belirlendi.
      Bu arada, Türksat’ın 125 milyon YTL olan sermayesi 438.2 milyon YTL’ye yükseltildi. Sermaye artırımının tamamının ayni olarak karşılanacağı ve Türk Telekomünikasyon A.Ş. tarafından devredilen aktif ve pasif arasındaki olumlu farktan oluştuğu belirtildi. Türksat hisselerinin tamamı Hazine Müsteşarlığı’na ait bulunuyor.
     

      Telekom ihalesinde 6.5 milyar dolar teklifın ardından çekilen Etisalat Konsorsiyumu üyesi Çalık Holding'ten üst düzey bir yetkili, ihalesinin sadece teknik olarak tamamlandığını ancak asıl kazananın Bakanlar Kurulu'ndaki değerlendirmede belli olacağını söyledi. TT'nin 50 milyon dolar fazla verene gitmemesi gerektiğini belirten yetkili, "Oger Telekom bizler kadar becerikli operatör değil. Hayatında bir tane bile sabit abonesi olmadığı için sabit sistem yönetmekte, yatırım planlarında ve tedarik zincirinde bir sürü acemi noktaları var. Sabit sistem nasıl işletilir bilmiyorlar. Üst üste bir sürü dezavantajları olan bir konsorsiyum. Baz istasyonu işletmek, çocuk oyuncağı değil. Prosedür olarak dört kurumdan geçmesi gereken iki tekliften biz yüz üzerinden 100'le çıkarız, ancak Oger'de problem çıkar" diye konuştu.
      Kararın 15 günlük Bakanlar Kurulu incelemesinde bakanların peşin ödemenin artısını göreceklerini belirten yetkili, "Prosedür gereği 30 günlük Rekabet Kurumu incelemesi var. Burada iki taraf da problem yaşamaz. Ancak Oger yanlarına Telekom Italia'yı alarak işi karıştırdı. Çünkü Avea'nın yüzde 40'ına sahip olan Italia'nın aynı zamanda yüzde 60'lık kısmında da söz sahibi olması demek. Bu risk insanların kafasını karıştıracak. Kurumda Turkcell'e yakın taraflar varsa, onlar buraya çomak sokacaktır" dedi.
     
     Elma ile armut karıştırılıyor

      Oger Telecom'a karşı en büyük avantajlarının 6.5 milyar doları peşin ödemek olduğunu söyleyen yetkili, "Bu rakam Türkiye'yi hoplatacak bir para. Ancak burada yapılan en büyük hata, peşinata yüzde 5 indirim yapmakla, takside libor +2.5 faiz koymayı eşit gören zihniyette. Bunlar elma ile armutu karıştırmaktır. Taksitte 6.5 milyar doları piyasaya hemen sokamazsınız. Ancak peşin olursa, bu rakam aynı zamanda Türkiye'ye girecek en büyük direkt yatırım kalemi olacak. 1923'ten bu yana yatırımları toplasan bu rakamı elde edemeyiz. Önerdiğimiz rakam Türkiye iki gömlek birden atlayacak" diye konuştu. Yetkili Etisalat Konsorsiyumu'nun ihaleden üç hafta önce verdikleri teklifte resmi olarak peşin notu düştüklerini hatırlattı.
     
     Çekildik çünkü işçi çıkarmak istemiyoruz

      Aynı yetkili, 50 milyon dolarlık bir fark için çekilme nedenini ise şöyle açıkladı: "O noktadan sonra 'value creation' derdindeyiz. Biz bir tane dahi işçi çıkarmak istemiyoruz. Amacımız bütün işçileri eğiterek yeniden kullanmak. Karşıdaki ise öyle bir fiyata geldi ki, ne kadar fazla fiyata alırsan, onu bir yerlerden çıkarmak zorundasın. Ya işçini daha fazla saat çalıştıracaksın ya da 20 bin çalışanı işten çıkararak tasarruf edeceksin. Biz bunu yapmayız."

      Oger Grubu, Telekom’un yüzde 55’i için 6 milyar 550 milyon dolar olan tekliflerinin vadeli ödeme seçeneğiyle 5 yıl sonunda feizleriyle birlikte 7.4 milyar dolar ödemeye ulaşacağını bildirdi.
      Etisalat Grubu’nun peşin ödeme teklifine göre de, Telekom’un yüzde 55’i için peşin 6 milyar 175 milyon dolar değer biçildi. Ancak hangi ödeme biçimi söz konusu olursa olsun "Türkiye’nin rekor özelleştirmesi" sayılan Telekom’un yüzde 55’inin satışından elde edilecek toplam gelir, Türkiye’nin 2 aylık dış ticaret açığını karşılamaya yetmiyor.
      Oger Grubu, ilk aşamada ödenecek peşin tutarın 1.3 milyar dolar olduğunu belirtirken, şu bilgileri verdi:
      "Aynı zamanda bir sonraki yılın ödemesi için yaklaşık 1.3 milyar dolar değerinde banka teminat mektubu
      verilecektir. Dolayısıyla işlemlerin tamamlanması aşamasında 2.6 milyar doları aşan bir taahhüt yerine getirilmiş olacaktır. Yıllık ödemeler, eşit miktarda, anapara artı ’LİBOR+yüzde 2.5’ faiz tutarını içermekte, bir sonraki yılın ödemesiyle ilgili banka teminatı da ayrıca verilmektedir. Dolayısıyla, her aşamada devlet ödemelerle ilgili teminat almış olacaktır. 5 yılın sonunda ödenecek toplam tutar 7.4 milyar dolardır." Etisalat’la birlikte Telekom ihalesine giren Çalık Grubu’nun, ihalede verdikleri 6 milyar 500 milyon dolarlık fiyatı peşin 6 milyar 175 milyon dolar olarak ödeme teklifinde bulunması ihalenin kime bırakılacağı konusunda tartışma yaratmıştı. Özelleştirme İdaresi açıklama yaparak, İhale şartnamesine göre ödeme biçiminin teklifin değerlendirilmesinde dikkate alınmayacağını bildirdi. Oger Grubu ve Telekom İtalia, Çalık Grubu’nun açıklamasına ilişkin olarak yorumda bulunmadı. Oger Grubu’nun 6 milyar 550 milyon dolar olan ihalede verdikleri teklifin kabul edilmesi durumunda vadeli ödeme seçeneğine göre, 1 milyar 310 milyon dolar peşin alınacak. Kalan 5 milyar 240 milyon dolarlık tutara LİBOR+yüzde 2.5 faiz işletilecek. Bugünkü yüzde 3.9’luk LİBOR faizine yüzde 2.5 eklenerek hesaplama yapıldığında, 5 yıllık dönem sonunda peşinat hariç, kalan tutarı 1 milyar dolar faiz ödemesiyle birlikte 6 milyar 246 milyon dolar olarak ödeyeceği hesaplanıyor.
     
     TELEKOM 2 AYLIK DIŞ TİCARET AÇIĞINA SATILIYOR
      Telekom’un satışından elde edilecek gelir, kamu borçlarının azaltılmasında kullanılacak.
      Telekom’un yüzde 55’inin satışı Türkiye’nin "rekor özelleştirmesi" olarak nitelendirilmişti. Oysa satıştan vadeli ya da peşin olsun elde edilecek gelir, aylık ortalama dış ticaret açığı 3.5 milyar dolara ulaşan Türkiye’nin dış ticaret iki aylık dış ticaret açığının finansmanına bile yetmiyor. Türkiye bu yıl mayıs ayında 4 milyar 74 milyon dolar ve nisan ayında da 3 milyar 493 milyon dolar dış ticaret açığı vermişti.
      Telekom’un yüzde 55’i için teklif edilen 6 milyar 550 milyon dolar, mayıs sonu itibariyle açıklanan iç borç stoku ve ilk 3 ay itibariyle açıklanan dış borç stoku dikkate alındığında Türkiye’nin toplam borç stokunun yalnızca yüzde 2’sine denk geliyor.

(REFERANS)